Uchylanie się od obowiązku podatkowego – art. 54 KKS

 

§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Uchylanie się od obowiązku podatkowego, czyli inaczej oszustwo podatkowe, stanowi jeden z najczęściej popełnianych czynów zabronionych, w którym ochronie podlega mienie wierzyciela podatkowego. Sprawcą tego przestępstwa może być wyłącznie podatnik.

Natomiast w sytuacji, gdy podatnikiem jest spółka bądź w imieniu podatnika występuje inna osoba, odpowiada ten, „kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej”.

Uchylanie się od obowiązku podatkowego należy do przestępstw skutkowych, co oznacza, że konieczne jest wystąpienie narażenia na uszczuplenie podatku. Należy w tym miejscu podkreślić, że o popełnieniu takiego czynu stanowi już samo narażenie, a nie rzeczywiste uszczuplenie.

Przestępstwo to polega na nieujawnieniu przedmiotu opodatkowania (sytuacji, zdarzenia faktycznego) lub podstawy opodatkowania (dochodu). Najczęściej jest to jednak nieujawnienie dochodu osiągniętego z wykonanej transakcji (np. umowy sprzedaży).