NSA: Szef KAS nie mógł stosować klauzuli ws. unikania opodatkowania wobec czynności podjętych przed 15 lipca 2016 r.
Od 15 lipca 2016 r. Szef Krajowej Administracji Skarbowej może stosować generalną klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania i pozbawiać podatników korzyści, jakie osiągnęli od tej daty wskutek działań uznanych za unikanie opodatkowania. Szef KAS twierdził, że przepisy klauzulowe może stosować również do czynności podjętych przez podatników przed tą datą, jeśli tylko w ich następstwie osiągano korzyści podatkowe również po 15 lipca 2016 r. Słuszność takiego stanowiska potwierdzały sądy. W wyroku z 9 listopada 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny się z tym nie zgodził (sygn. akt akt II FSK 163/22, II FSK 620/22, II FSK 1277/23, II FSK 1637/23 i II FSK 1227/23).
Stwierdzenie przez Szefa KAS w działaniu podatnika cech unikania opodatkowania pozwala organowi określić skutki podatkowe tego działania tak, jak powinny wystąpić gdyby dokonał go podmiot kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej. Jeśli osiągnięcie korzyści podatkowej było jedynym celem, skutki podatkowe określa się wg stanu rzeczy, jaki zaistniałby, gdyby czynności w ogóle nie dokonano. W przypadku takich „niedopuszczalnych” korzyści osiągniętych po 31 grudnia 2018 r., podatnika można również ukarać dodatkowym zobowiązaniem podatkowym.
W pięciu sprawach, które dotyczyły obniżania swoich zobowiązań w podatku dochodowym od osób prawnych, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyrokach z: 20 września 2021 r. (III SA/Wa 584/21), 26 stycznia 2022 r. (III SA/Wa 1873/21), 1 lutego 2023 r. (III SA/Wa 1576/22), 21 lutego 2023 r. (III SA/Wa 2386/22) oraz 26 kwietnia 2023 r. (III SA/Wa 2933/22), potwierdzał, że Szef KAS mógł stosować przepisy klauzulowe także w odniesieniu do działań spółek podjętych przed 14 lipca 2016 r., jeśli wynikająca z nich korzyść podatkowa powstała po tej dacie (czyli 15 lipca).
Co innego stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że nie można było stosować klauzuli do zobowiązań w podatkach dochodowych za 2016 r., bo są to podatki rozliczane rocznie. W konsekwencji Szef KAS nie mógł stosować klauzuli do korzyści podatkowych powstałych od 15 lipca 2016 r., jeśli czynności, na podstawie których je uzyskano, miały miejsce przed tą datą.
Źródło: Klauzuli generalnej nie można było jednak stosować wstecz, Dziennik Gazeta Prawna, 13 listopada 2023 r.
