Zarzuty najczęściej stawiane przedsiębiorcom
Pozorne bankructwo – art. 301 KK
§ 1. Kto, będąc dłużnikiem kilku wierzycieli, udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że tworzy w oparciu o przepisy prawa nową jednostkę gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega ten, kto, będąc dłużnikiem kilku wierzycieli, doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności.
§ 3. Kto, będąc dłużnikiem kilku wierzycieli, w sposób lekkomyślny doprowadza do swojej upadłości lub niewypłacalności, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Sprawcą tzw. pozornego bankructwa może być tylko dłużnik kilku wierzycieli. Oznacza to, że musi istnieć zobowiązanie względem kilku wierzycieli, zanim sprawca powoła do życia nową jednostkę gospodarczą i przeniesie na nią składniki swojego majątku. Przez pojęcie „jednostki gospodarczej” rozumie się podmiot kolektywny (przy czym niekoniecznie musi to być osoba prawna), zdolny do prowadzenia działalności gospodarczej (może to być również spółdzielnia i fundacja, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego). § 2 reguluje natomiast lekkomyślne doprowadzenie do upadłości lub niewypłacalności dłużnika, przy czym wymienione czynności mają charakter jedynie przykładowy („w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania”).
Zgodnie z wprowadzonymi od 1 stycznia 2019 r. przepisami art. 119a par. 1 Ordynacji podatkowej, czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny. Dostępne rozwiązania prawne należy zatem każdorazowo dostosowywać do indywidualnych potrzeb biznesowych, tak aby nie narazić się na zarzut działania sztucznego, sprzecznego w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Dokładne znaczenie tych wskazań normatywnych warto w każdym wypadku skonsultować z radcą prawnym, adwokatem bądź doradcą podatkowym.
