Skutki podatkowe cesji wierzytelności z jednoczesnym przeniesieniem własności przedmiotu leasingu
W art. 17k ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca uregulował sytuację, w której będący stroną umowy leasingu finansujący, dokonuje cesji należnych mu z tytułu tej umowy wierzytelności na rzecz osoby trzeciej, bez przenoszenia na tę osobę własności przedmiotu leasingu.
Co więc w sytuacji, gdy finansujący z cesjonariusza uczyni jednocześnie nowego właściciela przedmiotu leasingu? Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do nabycia określonej rzeczy i oddania jej w używanie, z opcją pobierania pożytków korzystającemu.
Korzystający w zamian zobowiązuje się do świadczenia w postaci ponoszenia na rzecz finansującego opłat stanowiących co najmniej ekwiwalent z tytułu nabycia rzeczy (art. 7091 Kodeksu cywilnego).
Jak stanowi przepis art. 17b ust. 1 ustawy o CIT: „Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego…” (Dz.U. 1992 nr 21, poz. 86, ze zm.).
Cesja wierzytelności z leasingu z jednoczesnym przeniesieniem własności jego przedmiotu
Będąca czynnym podatnikiem VAT jedna ze spółek z o.o. świadczyła jako finansujący usługi leasingu operacyjnego sprzętu o wartości do 10 000 zł netto. Sprzęt ten, zgodnie z art. 17b ustawy o CIT, ujmowała w ewidencji środków trwałych, a po przekazaniu go korzystającemu dokonywała jednorazowych odpisów amortyzacyjnych.
Korzystający ponosił z tego tytułu uzgodnione opłaty w postaci rat leasingowych. W zawieranych umowach leasingu korzystającemu przysługiwało prawo wykupu leasingowanego sprzętu. Do tego czasu sprzęt pozostawał własnością spółki.
Spółka zamierzała dokonywać cesji przysługujących jej od korzystającego wymagalnych, jak i niewymagalnych wierzytelności na rzecz wstępującego w jej prawa nowego finansującego. Jednocześnie nowy finansujący stawałby się właścicielem przedmiotu leasingu. W zamian za cesję wierzytelności i własności przedmiotu leasingu spółka otrzymywałaby wynagrodzenie.
Skutki podatkowe nieuregulowane wprost w ustawie podatkowej
Zgodnie z art. 17k ustawy o CIT:
„1. Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:
- do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności;
- kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej dyskonto lub wynagrodzenie.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności zapłaty” (Dz.U. 1992 nr 21, poz. 86, ze zm.).
Przywołując treść tego artykułu, spółka powzięła wątpliwość, jakie skutki w podatku dochodowym od osób prawnych wywoła dla niej, jako finansującej, transakcja, w której przeniesie ona wraz z cesją wierzytelności własność przedmiotu umowy leasingu. Występując do organu podatkowego o wydanie interpretacji w tej sprawie, zapytała jednocześnie, w jaki sposób powinna ująć to przeniesienie własności w ewidencji środków trwałych.
Cesja jako sprzedaż
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej 15 kwietnia 2019 r. interpretacji zgodził się ze spółką, że skutki planowanej przez nią cesji nie zostały wprost uregulowane w ustawie o CIT, dlatego też należy je ustalić w oparciu o zasady ogólne tej ustawy, a dokładnie jej art. 14 ust. 1, który stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy, praw majątkowych lub świadczenia usług jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, poza przypadkami, gdy organ podatkowy zmuszony jest do ustalenia tej ceny na podstawie wartości rynkowej tych rzeczy, praw lub usług.
Organ interpretacyjny stwierdził więc, że gdy spółka dokona cesji wierzytelności z jednoczesnym przeniesieniem prawa własności przedmiotu leasingu na nowego finansującego, i otrzyma z tego tytułu wynagrodzenie, to dokona zbycia tych wierzytelności i tego przedmiotu.
Uzyskane wynagrodzenie stanowić będzie podlegający opodatkowaniu przychód spółki. Co do obowiązków związanych z prowadzoną ewidencją środków trwałych, spółka będzie musiała w niej wskazać, że stanowiący przedmiot leasingu środek trwały został zbyty i nie należy już do majątku spółki.
„Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że skoro jak wynika z wniosku, Wnioskodawca jako finansujący dokona cesji wierzytelności z tytułu opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 updop z jednoczesnym przeniesieniem prawa własności przedmiotu umowy leasingu na Nowego Finansującego, za wynagrodzeniem, to Spółka dokona w istocie zbycia wierzytelności wynikających z umowy leasingu oraz zbycia przedmiotu leasingu, stanowiącego środek trwały Wnioskodawcy. Zatem przychód uzyskany ze zbycia wierzytelności, jak i przychód ze zbycia przedmiotu leasingu (środka trwałego) Wnioskodawca zobowiązany będzie ustalić na podstawie cyt. wyżej art. 14 ust. 1 updop” (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15.04.2019 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.17.2019.2.AR).
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec
