Podatki w 2018 roku – przedsiębiorco, bądź czujny!

Ewolucja polskiego systemu podatkowego dotychczasowo przeprowadzana była w odpowiedzi do rozwijającej się gospodarki i zachodzących w niej przemian. Dodatkowo przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało, że obowiązujące krajowe przepisy nieustannie były dostosowywane do unijnych wymogów oraz uregulowań. Najnowsze zmiany ustawodawcze to również próba wprowadzenia przemian sprzyjających polskiej gospodarce, przedsiębiorcom, jak również prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Ocena ich skuteczności dokonana zostanie jednak przez same firmy, jak również codzienność podejmowanych działań. Warto jest jednak przedstawić najnowsze rozwiązania wprowadzone do systemu podatkowego w aspekcie funkcjonujących w Polsce przedsiębiorstw.

Z dniem 1 lipca 2018 r. obowiązywać zaczną znowelizowane przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710, dalej: „ustawa o VAT”). Szczególne znaczenie ma ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadzająca do polskiego systemu podatkowego mechanizm podzielonej płatności (split payment). Korzystanie z nowego rozwiązania na razie ma być dobrowolne.

Zakłada ono, że zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury będzie dokonywana na specjalny rachunek dla podatku VAT, natomiast zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej, dla której prowadzony jest rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Nowe rozwiązanie stanowi kolejny etap działań resortu finansów zmierzających do ograniczenia luki w VAT i od kilku lat stosowana jest już w innych państwach Unii Europejskich, np. w Czechach.

W odniesieniu do wprowadzonych uregulowań warto zwrócić uwagę na kilka najważniejszych modyfikacji prawnych z punktu widzenia funkcjonującego przedsiębiorstwa. Głównym celem nowelizacji jest uszczelnienie systemu podatkowego, jak również zwiększenie wpływów do budżetu państwa.

Zgodnie z zeszłorocznymi założeniami ustawodawca zdecydował, że utrzymane zostaną do końca 2018 r. podwyższone stawki VAT, a mianowicie w wysokości 23% i 8%. Obietnice związane z obniżeniem stawek VAT pozostały bez znaczenia dla rządu.

Od 1 stycznia 2018 r. wszyscy przedsiębiorcy obowiązkowo przesyłają Jednolity Plik Kontrolny obejmujący ewidencję sprzedaży i zakupów prowadzonych dla potrzeb podatku VAT. Pozostałe dane, takie jak księgi rachunkowe czy stan magazynowy tzw. duże podmioty muszą przekazywać, ale tylko na żądanie organu.

Natomiast od 1 lipca 2018 r. organy podatkowe będą mogły żądać tych danych od wszystkich przedsiębiorców. Wprowadzane stopniowo od 2016 r. rozwiązanie również ma sprzyjać szybszemu i bardziej efektywnemu wykrywaniu nadużyć w podatku VAT, w szczególności jeśli chodzi o karuzele podatkowe.

Kolejną nowością jest tzw. „czarna” lista podatników VAT. Opublikowany w styczniu wykaz obejmuje podatników, którym odmówiono rejestracji do VAT, jak również podatników wykreślonych i przywróconych do rejestru. Dokonywanie transakcji z podatnikami umieszczonymi w wykazie stwarza większe ryzyko, że organy podatkowe zakwestionują prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Z „czarną” listą podatników nierozerwalnie związana jest obowiązująca od 13 stycznia 2018 r. ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, popularnie nazywana ustawą o STIR.

Nowe przepisy umożliwiają Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej gromadzenie i analizę informacji o transakcjach dokonywanych przez przedsiębiorców za pośrednictwem rachunków w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Analiza zebranych informacji, podobnie jak Jednolity Plik Kontrolny, ma służyć do wykrywania i zapobiegania oszustwom podatkowym, w szczególności wyłudzeniom nienależnych zwrotów podatku VAT.

Z dniem 1 stycznia 2018 r. weszły w życie istotne zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych, wprowadzone przez ustawę z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. poz. 2175).

Wymieniona nowelizacja wyodrębniła jako odrębne źródło przychodu – zyski kapitałowe, a dochody z tego źródła zostały oddzielone od pozostałych dochodów podatnika. W rezultacie podatnicy CIT będą oddzielnie obliczać dla potrzeb rozliczenia dochody z tych tytułów, a ponadto nie będzie już możliwości kompensowania strat z kapitałów pieniężnych z dochodami z innej działalności gospodarczej.

Znaczącej modyfikacji uległy regulacje dotyczące tworzenia podatkowych grup kapitałowych. Obniżono wymaganą wysokość kapitału zakładowego spółek tworzących grupę ze 100 000 000 do 500 000 zł, jak również z 95% do 75% wymogu minimalnej wysokości bezpośredniego udziału, jaki spółka dominująca musi posiadać w kapitale spółek zależnych. Od 1 stycznia 2018 r. minimalny poziom dochodowości podatkowej grupy kapitałowej z 3% do 2%.

Wprowadzone zmiany mają ewidentnie na celu zachęcić podatników do korzystania z instytucji PGK, która dotychczas z uwagi na wysokie i trudne do spełnienia wymagania ustawowe nie cieszyła się zbyt wielką popularnością wśród podatników CIT.

Duże zmiany wprowadzono także odnośnie kosztów uzyskania przychodu oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Wyraźnie wyłączono z kosztów uzyskania przychodów kwoty wypłacane tytułem podziału (rozliczenia) wyniku finansowego jednostki (zysku netto). Ograniczono możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych do kwoty uprzednio wykazanego przychodu oraz analogicznie wierzytelności nieściągalnych i umorzonych.

W kwestii dokonywania odpisów amortyzacyjnych istotną nowością jest podwyższenie z 3 500 do 10 000 zł limitu jednorazowej amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, który umożliwia jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodu.

Z uwagi na bezpieczeństwo dokonywanych transakcji i markę firmy warto jest dokładnie przeanalizować zaplanowane działania biznesowe. Ma to szczególne znaczenie po szerokiej nowelizacji przepisów prawa podatkowego. Dodatkowo przedsiębiorstwa muszą zwrócić uwagę na zaostrzenie kar za oszustwa podatkowe, rozszerzenie zasięgu odwróconego opodatkowania, czy powrót sankcji podatkowych.

Wskazać należy, że celem wprowadzanych przez ustawodawcę zmian jest poprawa ściągalności podatku i uszczelnienie systemu podatkowego. Osiągnięte ma to zostać również poprzez liczne kontrole, represje i sankcje podatkowe, których skutki mogą negatywnie wpłynąć na kondycję firmy.

Warto jest zatem skorzystać z odpowiedniej pomocy eksperckiej celem odpowiedniego zaznajomienia firmy oraz pracowników z całością nowelizacji przepisów podatkowych oraz możliwych sankcji. Celem osiągnięcia odpowiednich rezultatów zaufany doradca powinien przygotować daną firmę również na możliwe aspekty kontroli oraz postępowań prowadzonych przez organy podatkowe.

Kancelaria Prawna Skarbiec