Rozłożenie podatku na raty
Rozłożenie podatku na raty stanowi istotne narzędzie wsparcia dla podatników, zwłaszcza przedsiębiorców, doświadczających przejściowych trudności finansowych. Jest to rozwiązanie prawne uregulowane w art. 67a Ordynacji podatkowej, które umożliwia podzielenie kwoty zobowiązania na dogodniejsze do spłaty części.
Ta forma ulgi podatkowej może dotyczyć zarówno bieżących podatków, jak i zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę czy odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
Szczególne znaczenie tego instrumentu uwidoczniło się podczas pandemii COVID-19, kiedy wielu przedsiębiorców stanęło w obliczu poważnych wyzwań związanych z utrzymaniem płynności finansowej. Warto jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku o rozłożenie zaległości na raty nie wstrzymuje automatycznie procedur egzekucyjnych, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze III FSK 440/21.
Z tego rozwiązania mogą skorzystać nie tylko podatnicy, ale również płatnicy, inkasenci, spadkobiercy oraz osoby trzecie. Decyzja o przyznaniu ulgi ma charakter uznaniowy i jest podejmowana przez organ podatkowy po szczegółowej analizie sytuacji wnioskodawcy, z uwzględnieniem dwóch kluczowych przesłanek: ważnego interesu podatnika oraz interesu publicznego. Przesłanki te nie są wobec siebie konkurencyjne, a ich ocena musi być dokonywana na podstawie zobiektywizowanych kryteriów, takich jak sytuacja majątkowa podatnika, skutki ekonomiczne realizacji zobowiązania czy możliwości zarobkowania.
Istotnym aspektem jest fakt, że organ podatkowy nie może zastosować ulg w spłacie zobowiązań podatkowych z urzędu. Niezbędny jest odpowiednio umotywowany wniosek podatnika, który powinien spełniać ogólne zasady dotyczące podań w postępowaniu podatkowym. Co więcej, organ jest związany treścią złożonego wniosku i nie może zastosować innej ulgi niż ta, o którą wnioskuje podatnik.
Przepisy nie przewidują ograniczeń co do czasu odroczenia terminu płatności, liczby czy wysokości rat. Jednakże w praktyce orzeczniczej podkreśla się, że ustalenie wysokości rat w kwotach niemożliwych do zapłacenia przez podatnika narusza podstawowe zasady postępowania podatkowego, w szczególności zasadę zaufania do organów podatkowych. Realność układu ratalnego musi uwzględniać faktyczne możliwości finansowe podatnika.
W dalszej części prezentujemy pogłębioną analizę tego zagadnienia w świetle najnowszego orzecznictwa i praktyki administracyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu pandemii COVID-19 na stosowanie tego instrumentu prawnego oraz konsekwencji proceduralnych składania wniosków o rozłożenie podatku na raty.
Rozłożenie podatku na raty – publikacje Kancelarii Skarbiec
Robert Nogacki: Odroczenie terminu płatności i rozłożenie zapłaty podatku na raty
2020-05-26: Pandemia COVID-19 spowodowała trudności finansowe dla wielu przedsiębiorców. Jednym z dostępnych narzędzi mających na celu poprawę płynności finansowej jest ulga w spłacie zobowiązań podatkowych w postaci odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty. Preferencję tę można zastosować także do terminu zapłaty zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, a także do odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek. Instrument ten jest uregulowany w przepisach podatkowych (art. 67a Ordynacji podatkowej) i obowiązywał przed wprowadzeniem specustaw do spraw walki z koronawirusem. Rozwiązanie to dotyczy nie tylko podatników, lecz także płatników, inkasentów, spadkobierców i osób trzecich.
Robert Nogacki: Złożenie wniosku o rozłożenie zaległości na raty nie zatrzyma fiskusa
2022-07-21: Artykuł omawia wyrok NSA (sygn. akt III FSK 440/21) dotyczący relacji między wnioskiem o rozłożenie zaległości podatkowej na raty a prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym.
Sprawa dotyczyła spółki, której wymierzono zaległość w VAT w wysokości około 161,5 tys. zł. Urząd Skarbowy wyegzekwował należność poprzez zajęcie środków na koncie bankowym w grudniu 2017 r., przed złożeniem przez spółkę wniosku o rozłożenie zaległości na raty.
Spółka kwestionowała działania organu podatkowego, argumentując że sam fakt złożenia wniosku o rozłożenie na raty powinien wstrzymać egzekucję, gdyż świadczy o zamiarze spłaty zobowiązania.
NSA nie zgodził się z argumentacją spółki, potwierdzając że:
- Samo złożenie wniosku o rozłożenie zaległości na raty nie wstrzymuje egzekucji;
- Dopiero wydanie pozytywnej decyzji o zastosowaniu ulgi może stanowić podstawę do wstrzymania egzekucji;
- Decydującym momentem było doręczenie zawiadomienia o zajęciu dłużnikowi, które nastąpiło przed złożeniem wniosku o rozłożenie na raty.
Wyrok podkreśla wagę terminowości działań w postępowaniu administracyjnym oraz fakt, że działania podjęte po fakcie mogą nie przynieść oczekiwanych rezultatów.