Skutki Brexit dla rozliczeń transakcji towarowych

Szczególnie dotkliwe dla przedsiębiorców są zmiany w zakresie cła. Do tej pory temat nieznany w obrocie towarowym z Wielką Brytanią, teraz może okazać się bardzo istotny i kosztowny. Przedsiębiorcy powinni liczyć się z kosztami zgłoszeń celnych, ich korekty, kosztami wystawienia dokumentów potwierdzających pochodzenie towarów, należnościami celnymi, kosztami współpracy z agencjami celnymi czy kosztami procesu uzyskania pozwoleń, uproszczeń oraz certyfikatów.

Poza koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów, przedsiębiorcy będą musieli także spełnić szereg warunków formalnych, takich jak: dysponowanie numerem EORI, złożenie zgłoszenia celnego, przedstawienie towarów organom celnym czy dokonanie zapłaty zabezpieczenia lub należności celnych. Dodatkowo przedsiębiorcy będą zobowiązani do rejestracji na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) oraz korzystania z systemu teleinformatycznego celem dokonywania zgłoszeń celnych.

Podatnicy będą ponadto zobowiązani do prawidłowego określenia wartości celnej oraz ustalenia właściwej klasyfikacji celnej towarów. Uwagę należy zwrócić także na możliwość skorzystania z różnego rodzaju procedur celnych, takich jak: składowanie celne, uszlachetnianie czynne; uszlachetnianie bierne, tranzyt, z których wcześniej przedsiębiorcy nie korzystali.

W zakresie VAT w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę, że przez 4 lata po zakończeniu okresu przejściowego Irlandia Północna będzie traktowana jako państwo członkowskie UE. Oznacza to, że rozliczenia z tym państwem będą dokonywane na dotychczasowych zasadach. Powyższe dotyczy tylko transakcji towarowych (wewnątrzwspólnotowej dostawy/nabycia towarów), a nie usługowej. W przypadku przemieszczania towarów pomiędzy Irlandią, a innym państwem Zjednoczonego Królestwa dochodzić będzie z kolei do eksport/importu.

W przypadku pozostałych państw Zjednoczonego Królestwa transakcje wewnątrzwspólnotowe zostaną zamienione na odpowiednio: WNT – import towarów oraz WDT – eksport towarów, z wszelkimi konsekwencjami zmiany. Oznacza to, że w przypadku importu towarów powstanie obowiązek obliczenia i wykazania podatku VAT w zgłoszeniu celnym. Inaczej będzie też kalkulowana podstawa opodatkowania, ponieważ będzie to wartość celna powiększona o należne cło. Inny będzie też moment powstania obowiązku podatkowego – moment powstania długu celnego, a nie data wystawienia faktury nie później niż do 15 dnia miesiąca następującego po dostawie jak ma to miejsce w przypadku WNT. Ponadto podatnik będzie miał także możliwość zastosowania uproszczenia o którym mowa w art. 33a Ustawy o VAT, czyli będzie mógł po spełnieniu określonych warunków rozliczać VAT należny z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji VAT.

W zakresie transakcji eksportowych należy zwrócić uwagę na zmianę warunków do zastosowania stawki 0%, w szczególności w zakresie dokumentu potwierdzającego wywóz poza terytorium UE (komunikat IE-599). Zastosowania nie będzie więc miała dyrektywa quick fixes co oznacza, że teoretycznie dokumentowanie wywozu towarów będzie prostsze i będzie wymagało w większości przypadków przedstawienia jednego dokumentu. Dodatkowo, dzięki procedowanym jeszcze przepisom tzw. Slim VAT, wydłużony będzie czas na zgromadzenie odpowiedniej dokumentacji. Warto zwrócić jednak uwagę na przepisy przejściowe i tak w przypadku, gdy wysyłka rozpoczęła się przed 1 stycznia 2021 r., a zakończyła po tej dacie, podatnik będzie mógł wykazać transakcję wewnątrzwspólnotową.

Uproszczenia w zakresie rozliczania transakcji trójstronnych, czy procedury magazynu call-off stock nie będą miały już dłużej zastosowania. Skomplikuje się tematyka transakcji łańcuchowych gdzie podatnikami będą podmioty z różnych krajów UE oraz z Wielkiej Brytanii.

Zmiany dotkną także przepisów o sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, która będzie oznaczana jako eksport towarów oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju, czyli importu.

Powyższe zmiany w VAT są bardzo istotne i wymagają nakładów na zmiany systemowe u przedsiębiorców, z uwagi na całkowicie inny sposób raportowania tych transakcji w nowych plikach JPK. W pierwszej kolejności przedsiębiorcy powinni zidentyfikować transakcje z kontrahentami z Wielkiej Brytanii, ustalić czy obejmują one dostawę towarów czy świadczenie usługi, a następnie dokonać stosowanych zmian.

Wielka Brytania w dalszym ciągu będzie obecna w EOG co pozwala na pozostawienie preferencyjnego podejścia w zakresie podatku u źródła wynikającego z dyrektyw Unii Europejskiej, oczywiście po spełnieniu warunków formalnych, należytej staranności oraz rzeczywistego właściciela należności (ang. beneficial owner). Oznacza to, że w zakresie podatku u źródła nie nastąpią istotne zmiany, a podatnicy powinni dochowywać należytej staranności przy wypłatach zagranicznych, tak jak do tej pory.

radca prawny Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec