Utrudnianie kontroli podatkowej – art. 83 KKS
§ 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub czynności audytowych udaremnia, lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej, lub księgę, lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Na wstępie należy zaznaczyć, że przestępstwo utrudniania kontroli podatkowej ma charakter powszechny, zatem może zostać popełnione przez każdego, nie tylko kontrolowanego lub jego pracownika. Zarówno udaremnianie, jak i utrudnianie należy rozumieć według znaczenia językowego. Z tego względu udaremnianie to uniemożliwianie wykonania czynności kontrolnych. Natomiast utrudnianie to stworzenie przeszkód w wykonywaniu takich czynności.
Katalog podejmowanych przez sprawcę działań ma charakter otwarty, co oznacza, że wymienione zachowania są jedynie przykładowe. W przypadku przestępstwa utrudniania kontroli podatkowej chodzi w szczególności o nieokazanie wbrew żądaniu księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej, lub niszczenie, uszkadzanie, czynienie bezużytecznymi, ukrywanie, lub usuwanie księgi lub innych dokumentów. Czyn ten jest zagrożony karą grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych.
Zgodnie z wprowadzonymi od 1 stycznia 2019 r. przepisami art. 119a par. 1 Ordynacji podatkowej, czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny. Dostępne rozwiązania prawne należy zatem każdorazowo dostosowywać do indywidualnych potrzeb biznesowych, tak aby nie narazić się na zarzut działania sztucznego, sprzecznego w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Dokładne znaczenie tych wskazań normatywnych warto w każdym wypadku skonsultować z radcą prawnym, adwokatem bądź doradcą podatkowym.
