Połączenie odwrotne przez przejęcie spółki – czy to unikanie opodatkowania?

Przedsiębiorcy, planując przeprowadzenie określonych transakcji, w wyniku których osiągną korzyść podatkową, mogą mieć obawy, czy działania te nie zostaną uznane przez skarbówkę za unikanie opodatkowania z całymi tego negatywnymi konsekwencjami.

W takim przypadku pomocną instytucją jest opinia zabezpieczająca wydawana przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W przypadku uznania przez organ podatkowy, że głównym celem transakcji nie jest sama korzyść podatkowa, a ma ona ważniejsze gospodarcze uzasadnienie, organ wyda opinię zabezpieczającą, pod ochroną której przedsiębiorca może przeprowadzić zamierzoną czynność bez obawy o zakwestionowanie jej przez fiskusa. Wniosek o wydanie opinii kosztuje nie mało, bo 20 000 zł.

Polska spółka dążyła do przejęcia 100% majątku spółki zagranicznej będącej obcym rezydentem podatkowym i jednocześnie 99,78% udziałowcem przejmującej ją polskiej spółki. Planowana fuzja miała stanowić transakcję tzw. połączenia odwrotnego przez przejęcie. Polega ona na tym, że w ramach tej samej grupy kapitałowej spółka przejmująca (spółka córka) przejmuje swoją spółkę matkę.

Jako główne cele strategiczne planowanej fuzji spółka wskazała uproszczenie struktury grupy kapitałowej i wyeliminowanie kosztów generowanych przez spółkę przejmowaną, dostosowanie struktury grupy do profilu działalności i strategii grupy oraz wyeliminowanie podmiotu, który nie prowadzi istotnej z perspektywy grupy działalności gospodarczej, a którego istnienie w jej strukturze jest rezultatem ustrukturyzowania transakcji zbycia spółki córki wraz z jej spółką holdingową – spółką matką przez poprzedniego wspólnika spółki matki.

W wyniku fuzji chciano również przenieść zarządzanie akcjami w podmiocie posiadającym strategiczne aktywa do Polski, wyeliminować konieczność dokonywania rozliczeń z podmiotem zagranicznym oraz związanych z tym konsekwencji administracyjnych, jak i zapewnić możliwość spłacania bieżącego zadłużenia bankowego ze środków pochodzących z działalności operacyjnej (skupienie kosztów finansowania dłużnego i środków na jego spłatę w jednym podmiocie, co umożliwia ograniczenie kosztów związanych z obsługą długu bankowego).

Spółka wystąpiła o wydanie opinii zabezpieczającej. 27 sierpnia 2021 r. Szef KAS stwierdził, że w ramach planowanej przez przedsiębiorcę transakcji występuje korzyść podatkowa w postaci neutralności podatkowej połączenia obu spółek w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zatem przy tej fuzji możliwe jest zidentyfikowanie pierwszej z przesłanek prowadzących do stwierdzenia, iż jej celem jest unikanie opodatkowania.

Jednak po przeanalizowaniu przedstawionych przez przedsiębiorcę celów ekonomicznych organ przyznał, że łącznie mają one charakter istotnych i rzeczywistych przyczyn, decydujących o racjonalności planowanej fuzji, właśnie z uzasadnionych przyczyn gospodarczych. Zidentyfikowana przez Szefa KAS korzyść podatkowa nie mogła być więc uznana za główny lub jeden z głównych celów opisanej przez przedsiębiorcę transakcji.

„Szef KAS nie zidentyfikował powodów pozwalających na uznanie, że wskazana we wniosku korzyść podatkowa jest sprzeczna z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, natomiast planowane połączenie odwrotne należało uznać w świetle wskazanych przez Wnioskodawcę powodów biznesowych (biznesowych, strukturalnych, finansowych) za uzasadnione ekonomicznie” (opinia zabezpieczająca z 27 sierpnia 2021 r., DKP2.8011.8.2021, sygn. 203398/K).

Opinie zabezpieczające weryfikują konkretne, planowane transakcje przez pryzmat klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Są one gwarancją dla przedsiębiorców, że planowane posunięcia nie zostaną uznane za sztuczne czy podejmowane wyłącznie w celu uniknięcia opodatkowania.

W przypadku, gdy opinia zabezpieczająca stwierdzi sztuczność transakcji, organy podatkowe same określą wysokość faktycznego opodatkowania transakcji, z pominięciem uznanych za sztuczne czynności.

Dlatego, aby nie narazić się na negatywne skutki odmowy wydania opinii zabezpieczającej ani na zakwalifikowanie planowanej transakcji jako sztucznej, zmierzającej jedynie do uniknięcia opodatkowania, warto dobrze przygotować wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej i przed przystąpieniem do jej złożenia skonsultować się z posiadającą doświadczenie i praktykę w tej procedurze kancelarią, doradcą podatkowym czy radcą prawnym.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec