Zmiany CFC-CRS

Zagraniczne spółki kontrolowane są jednym ze sposobów ochrony majątku prywatnego oraz firmowego na całym świecie. Przez lata organizowano zagraniczne podmioty zależne w celu przekazania im najprostszych funkcji i przeniesienia części majątku. To pozwalało na osiąganie znacznych korzyści podatkowych. Obecnie ze względu na dość powszechne wprowadzanie przepisów mających na celu walkę z tym zjawiskiem, stało się to znacznie trudniejsze.

Regulacje dotyczące zagranicznych spółek kontrolowanych, czyli Controlled Foreign Corporation (CFC), są jednym ze sposób ograniczenia transferowania dochodów między podmiotami powiązanymi mającymi siedzibę w różnych państwach. Transfery te pozwalają na opodatkowanie w danym państwie dochodu osiągniętego przez podmiot zależny z innego państwa. Jest to możliwe poprzez zobowiązanie podmiotu krajowego do doliczenia swoich dochodów, także dochodów kontrolowanych podmiotów zagranicznych.

Kolejnym warunkiem opodatkowania CFC jest prowadzenie biznesu w państwie stosującym przyjazne zasady opodatkowania podatkiem dochodowym. W polskich przepisach przyjęto, że korzystne zasady opodatkowania wystąpią jeżeli faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez jednostkę kontrolowaną jest niższy niż różnica między podatkiem dochodowym od osób prawnych, który byłby od niej należny, gdyby jednostka ta była podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1, a podatkiem dochodowym faktycznie przez nią zapłaconym w państwie jej siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia. Natomiast przez podatek faktycznie zapłacony rozumie się podatek niepodlegający zwrotowi lub odliczeniu w jakiejkolwiek formie, w tym na rzecz innego podmiotu.

Opodatkowanie CFC w Polsce jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy co najmniej 33% przychodów spółki kontrolowanej w roku podatkowym to tzw. przychody pasywne, czyli m.in. dywidendy, wierzytelności, odsetki czy praw autorskich. Jednym z założeń przepisów o CFC jest skoncentrowanie na niematerialnych aktywach finansowych, które ze swojej natury nie są związane z określonym terytorium, więc możliwe jest ich osiąganie poza Polską a zatem odprowadzanie podatku w wysokości właściwej dla danego kraju. Sposobem na ochronę majątku przed negatywnymi skutkami CFC może być decyzja o prowadzeniu działalności przez spółkę zależną i osiągania przez nią dochodów przede wszystkim z innych źródeł. Przepisy przewidują jednak pewne wyłączenia dotyczące głównie zagranicznych spółek kontrolowanych, które faktycznie prowadzą działalność za granicą. Tylko dzięki nim przepisy dotyczące CFC mogą  spełniać swój cel.

Przepisy nie znajdą więc zastosowania, gdy spółka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą za granicą. Jest to jednak kryterium nieostre, pozwalające na dużą swobodę interpretacyjną. Dodatkowo katalog przykładowych okoliczności przemawiających za uznaniem działalności gospodarczej jako rzeczywistej nie ułatwia dokonania oceny. Stosunkowo jasnym kryterium jest istnienie przedsiębiorstwa, w ramach którego spółka zależna wykonuje faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą.

Za spełnieniem tej przesłanki przemawiają posiadanie lokalu, personelu czy wyposażenia umożliwiającego prowadzenie działalności. Inne kryteria budzą liczne wątpliwości, np. stwierdzenie, że rzeczywistą działalność może wykluczać tworzenie struktur funkcjonujących w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych oraz zawieranie porozumień niezgodnych z rzeczywistością gospodarczą. To jednak nie oznacza, że podatnik jest skazany na dowolność interpretacyjną fiskusa. Musi jednak przygotować się na wykazanie istotnych okoliczności przemawiających za rzeczywistą działalnością CFC. Warto też pomyśleć o często nielicznych modyfikacjach w ukształtowaniu działalności spółki zależnej, które w znacznym stopniu mogą ograniczyć zasadność zastosowania omawianych regulacji.

Dokładne zasady opodatkowania CFC na świecie różnią się zwykle tylko szczegółami, a regulacje te łączy kilka elementów, znajdujących odzwierciedlenie w polskich ustawach podatkowych, w tym przede wszystkim w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 30f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są to:

• sprawowanie kontroli przez rezydenta,
• rezydencja CFC w państwie o preferencyjnych zasadach opodatkowania,
• uzyskiwanie dochodów pasywnych.

W celu opodatkowania CFC wszystkie ze wskazanych warunków muszą być spełnione łącznie.

Sprawowanie kontroli w myśl polskich przepisów ma miejsce, gdy polski podatnik samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do uczestnictwa w zysku lub sprawuje kontrolę faktyczną nad zagraniczną jednostką.

Kontrola faktyczna oznacza natomiast kontrolę, która, uwzględniając okoliczności faktyczne, pozwala na wywieranie dominującego wpływu na funkcjonowanie zagranicznej jednostki poprzez wpływ na podejmowanie decyzji na najwyższym szczeblu w sprawach dotyczących zagranicznej jednostki lub możliwość kierowania lub wpływania na jej codzienne działanie, przy czym kontrola faktyczna wynika w szczególności z powiązań umownych, między innymi umowy kreującej zagraniczną jednostkę, decyzji sądu lub innego dokumentu regulującego założenie lub funkcjonowanie tej jednostki, udzielonych pełnomocnictw lub powiązań faktycznych między zagraniczną jednostką i podatnikiem.

W celu opodatkowania zagranicznych spółek zależnych w Państwach stosujących przyjazny przedsiębiorcom system fiskalny można rozważyć zmianę rezydencji podatkowej. Przepisy o CFC nie znajdą zastosowania w przypadku, gdy spółka zależna opodatkowana będzie w innym państwie na podobnym poziomie jak w Polsce. Jeśli jednak podatnikom zależy na maksymalnym ograniczeniu prawdopodobieństwa podlegania omawianym regulacjom, konieczna może okazać się zmiana własnej rezydencji podatkowej. Do tego kroku należy się jednak naprawdę dobrze przygotować, co może być niemożliwe bez profesjonalnego i kompleksowego wsparcia.

W związku z tym, dbając o Państwa bezpieczeństwo prawne i najwyższą jakość świadczonych usług doradczych, Kancelaria Prawna Skarbiec proponuje przeprowadzenie audytu Państwa spółek zagranicznych. Umożliwi nam to określenie, czy i w jakim zakresie dana spółka zagraniczna zostanie objęta powyższymi regulacjami, a także pozwoli przedstawić indywidualnie przygotowane rekomendacje działań w zakresie prawnokorporacyjnym spółki zagranicznej.

Przepisy CFC zakładają, że polscy rezydenci podatkowi mają obowiązek doliczyć dochód uzyskany przez zagraniczną spółkę kontrolowaną do swoich dochodów i opodatkować go 19% stawką.

Standard automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania (ang. Common Reporting Standard – CRS), nakłada na instytucje finansowe na całym świecie wymóg zgłaszania i gromadzenia informacji nt. sald rachunków, miejsca rejestracji spółki – oraz w części przypadków – danych osobowych osób będących beneficjentami rzeczywistymi danej spółki i jej konta.

Pełna lista państw, które przystąpiły do CRS

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – Dz.U. 2017 poz. 2175). Zmienione zostały m.in. próg raportowania, katalog określający przychody, które będą traktowane jako pasywne źródła przychodów, czy też definicje podmiotu powiązanego oraz jednostki zależnej.

Kancelaria Prawna Skarbiec (aktualizacja: 2021-08-30)