Do stycznia 2016 r. zadłużeni przedsiębiorcy mogli dokonywać generalnej restrukturyzacji swoich zobowiązań (Prawo restrukturyzacyjne) w trybie upadłości układowej, ewentualnie w trybie postępowania naprawczego. Wspólny mianownik tych instytucji wyznaczała ich bardzo niska skuteczność oraz wspólna podstawa prawna („Prawo upadłościowe i naprawcze”).
Przedsiębiorca wnoszący o ogłoszenie upadłości układowej, w chwili składania wniosku mający faktycznie dźwignię układową, czyli działające przedsiębiorstwo i mający realną szansę na zawarcie układu z wierzycielami, najczęściej oczekując na rozstrzygnięcie sądu przez wiele miesięcy tracił w tym czasie swój początkowy potencjał.
Ponieważ sąd nie był związany opcją proponowaną przez samego dłużnika, to na skutek dezaktualizacji sytuacji sprzed kilku miesięcy finalnie dochodziło do ogłoszenia upadłości likwidacyjnej. A zatem dłużnik ubiegający się o układ, mógł zostać bez swojej woli poddany likwidacji.
W konsekwencji powyższego oczywistym i zrozumiałym było to, że zadłużone lecz działające jeszcze na rynku przedsiębiorstwa próbowały radzić sobie z problemami samodzielnie, zaś wnioski do sądu upadłościowego składano dopiero wówczas, gdy nie istniała już absolutnie żadna szansa na uratowanie biznesu.
Restrukturyzacja przed zmianami
Jeżeli natomiast dochodziło do ogłoszenia upadłości układowej, to wcześniej czy później następowała zmiana kierunku postępowania na upadłość likwidacyjną. Firma w „upadłości układowej”, już choćby za sprawą samego przyimka w nazwie traktowana była przez kontrahentów z nadzwyczajną dozą nieufności. Jeżeli obiektywnie miała szansę na nowe projekty lub kontrakty, to spotykała się z żądaniem przedpłat, oczekiwano od niej nadzwyczajnie obostrzonych i zupełnie nierynkowych warunków współpracy, udzielania zabezpieczeń itd.
Oczywistym jest, że mając tak utrudnione warunki funkcjonowania nie mogła generować przychodu pozwalającego na pokrycie bieżących kosztów, jak też pozwalającego na spłatę starych zobowiązań. Upadłość układowa w praktyce niezwykle rzadko kończyła się osiągnięciem ustawowego celu, czyli zaspokojeniem wierzycieli i uratowaniem przedsiębiorstwa. Postępowanie naprawcze dedykowane było natomiast przedsiębiorcom dopiero zagrożonym niewypłacalnością. Niestety pozostało instytucją martwą, w zasadzie w ogóle niepraktykowaną.
Prawo restrukturyzacyjne – nowe zmiany
Ministerstwo Sprawiedliwości powołało kompetentny zespół specjalistów z zakresu prawa upadłościowego skupiający syndyków, radców prawnych, sędziów oraz środowiska akademickie. Efektem kilkuletniej pracy jest nowa ustawa – Prawo restrukturyzacyjne z dn. 15 maja 2015 r. Ustawa (Dz.U. 2015, poz. 978) obowiązuje od 1 stycznia 2016 roku.
Reforma oparta jest na poniższych założeniach:
- zapewnienie autonomii postępowań restrukturyzacyjnych w oderwaniu od stygmatyzujących postępowań upadłościowych,
- wprowadzenie zasady subsydiarności postępowania upadłościowego jako ultima ratio wobec ekonomicznego fiaska restrukturyzacji,
- zwiększenie uprawnień aktywnych wierzycieli,
- maksymalizacja szybkości i efektywności restrukturyzacji i upadłości,
- odformalizowanie postępowań i szersze wykorzystanie w nich nowoczesnych narzędzi teleinformatycznych,
- realizacja polityki „nowej szansy” – zapewnienie możliwości „nowego startu” przedsiębiorcom, których fiasko przedsięwzięcia gospodarczego wynika z niekorzystnej zmiany warunków ekonomicznych.
Usługi Kancelarii w obszarze prawa restrukturyzacyjnego
Restrukturyzacja dla dłużników
- doradztwo prawne, księgowe i rachunkowe przy opracowaniu planu restrukturyzacyjnego;
- opracowanie testu prywatnego wierzyciela/prywatnego inwestora;
- obsługa procesu pozyskania pomocy publicznej na restrukturyzację;
- formułowanie propozycji układowych;
- sporządzenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego (postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu, postępowania układowego, przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego);
- obsługa i zastępstwo prawne na wszystkich lub na poszczególnych etapach zasadniczego postępowania restrukturyzacyjnego (np. zastrzeżenia do umieszczenia wierzytelności w spisie, porady prawne w toku postępowania ad hoc);
- środki zaskarżenia w postępowaniu restrukturyzacyjnym (sprzeciwy, zażalenia);
- obsługa świadczona przez radców prawnych – doradców restrukturyzacyjnych z wieloletnią praktyką w roli organów postępowania.
Restrukturyzacja dla wierzycieli
- obsługa prawna wierzyciela (osoby fizycznej lub podmiotu gospodarczego) na wszystkich etapach postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika;
- przygotowanie, opracowanie i wnoszenie w imieniu Klienta zgłoszeń wierzytelności,
- sporządzanie wniosków w tzw. sprawach wpadkowych, np. o wyłączenie składnika z masy, o wyłączenie osób pełniących funkcję organów postępowania;
- wgląd w sądowe akta postępowania oraz analiza ich treści;
- śledzenie przebiegu postępowania restrukturyzacyjnego i sprawozdawczość;
- udział w Radzie Wierzycieli lub podczas Zgromadzeń Wierzycieli.
Restrukturyzacja dla doradców restrukturyzacyjnych / zarządców / nadzorców
Obsługa prawna w pełnym zakresie, oparta na znajomości specyfiki postępowań przed sądami upadłościowymi – restrukturyzacyjnymi
Case Study
Postępowanie restrukturyzacyjne i układ dla Raven Trade Sp. z o.o.
W dniu 14 lutego 2017 roku, Kancelaria Prawna Skarbiec, działając w imieniu swojego Klienta – firmy Raven Trade Sp. z o.o. – uzyskała układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym opiewającym na kwotę ponad 6 mln zł. To jeden z pierwszych tej wielkości układów w Polsce. Więcej na Restrukturyzacja Raven Trade.
Opracowanie: Małgorzata Sawa – doradca restrukturyzacyjny
