Zarzuty najczęściej stawiane przedsiębiorcom
Fałsz intelektualny – art. 271 KK
§ 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Fałsz intelektualny godzi w wiarygodność dokumentów, zatem to ona jest przedmiotem ochrony art. 271 KK. Sprawcą może być funkcjonariusz publiczny lub osoba uprawniona do wystawienia dokumentu. Istnieją dwa poglądy na temat rozumienia pojęcia „osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu”. Z uwagi jednak na szeroką ochronę, tj. ochronę dokumentów wszelkiego rodzaju, należy uznać za słuszny pogląd, iż uprawnienie takie może wynikać z:
- przepisu prawa,
- decyzji organu samorządowego,
- decyzji organu państwowego,
- polecenia służbowego,
- wyroku sądowego,
- umowy,
- pełnomocnictwa.
Poświadczenie nieprawdy jako jedno ze znamion przestępstwa ma dotyczyć okoliczności lub faktów, które można zweryfikować. Nie może być to zatem opinia, ocena czy przypuszczenie. Przestępstwo fałszu intelektualnego może zostać popełnione umyślnie, zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. § 3 reguluje postać kwalifikowaną przestępstwa, które zostaje w tym przypadku popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i jest najczęściej wykorzystywany w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych.
Zgodnie z wprowadzonymi od 1 stycznia 2019 r. przepisami art. 119a par. 1 Ordynacji podatkowej, czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny. Dostępne rozwiązania prawne należy zatem każdorazowo dostosowywać do indywidualnych potrzeb biznesowych, tak aby nie narazić się na zarzut działania sztucznego, sprzecznego w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Dokładne znaczenie tych wskazań normatywnych warto w każdym wypadku skonsultować z radcą prawnym, adwokatem bądź doradcą podatkowym.
