Interpretacja przepisów o CFC powinna uwzględniać pierwotne źródło przychodów

Obciążoną 19% podatkiem dochodowym zagraniczną spółką kontrolowaną jest spółka mająca siedzibę lub zarząd lub rejestrację lub położenie na terytorium stosującym konkurencyjną, zwaną szkodliwą, politykę podatkową. Ale i bez tego zagraniczna spółka zostanie uznana za CFC, jeśli mający miejsce zamieszkania w Polsce podatnik, posiada w niej określoną procentowo w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych liczbę udziałów i uprawnień kontrolnych, oraz określoną procentową wielkość dochodów z udziału w zyskach osób prawnych, np. z dywidend.

Trzeci z wymogów uznania za CFC zostanie spełniony, gdy faktycznie zapłacony podatek dochodowy przez tę jednostkę jest niższy niż różnica między podatkiem należnym w Polsce, a faktycznie przez nią zapłaconym w państwie jej siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia.

Będący polskim rezydentem podatkowym przedsiębiorca, posiadający 100% udziałów w cypryjskiej spółce LLC (odpowiednik polskiej spółki z o.o.), zwrócił się w 2015 r. do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji. Spółka prowadziła działalność holdingową i inwestycyjną. Nabywała i zbywała udziały innych spółek, w tym osobowych, nieposiadających osobowości prawnej i niemających na terytorium RP siedziby lub zarządu.

Przedsiębiorca zapytał, czy spółka ta zostanie uznana za zagraniczną spółkę kontrolowaną w świetle art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.), w przypadku uzyskania przez nią w roku podatkowym co najmniej 50% przychodów z tytułu udziału w spółkach osobowych. Jeśli tak, to czy podstawę obliczenia podatku wnioskodawcy stanowić będzie dochód tej spółki uzyskany w tym roku podatkowym, pomniejszony o kwotę dywidendy wypłaconej mu przez spółkę.

Było to na tyle istotne dla przedsiębiorcy, że przychody uzyskiwane przez cypryjską spółkę z udziałów w spółkach osobowych, są zwolnione na Cyprze z opodatkowania. To samo dotyczy przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, w tym dywidend oraz zysków cypryjskiej spółki ze sprzedaży udziałów w spółkach. Same spółki osobowe, mające siedziby m.in. w Wielkiej Brytanii i na wyspie Jersey, nie są w swoich jurysdykcjach traktowane jako osoby prawne i również nie podlegają podatkowi dochodowemu od całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Zadane fiskusowi pytania były na tyle dla niego kłopotliwe, że zapędzały w ślepą uliczkę, z której jedynym wyjściem było przyznanie, że przychody polskiego udziałowca osiągane za pośrednictwem cypryjskiej spółki, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce.

Zgodnie bowiem z brzmieniem przepisów o CFC, obowiązującym w 2015 r. (Dz.U. 2012, poz. 361), jednym z warunków koniecznych uznania zagranicznej spółki za kontrolowaną, było osiągnięcie przez nią co najmniej 50% przychodów (dziś jest to 33%) w roku podatkowym m.in. z: dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych. A jak wskazał przedsiębiorca we wniosku o interpretację, należąca do niego cypryjska spółka osiągała co najmniej 50% przychodów z tytułu udziału, ale w spółkach osobowych.

Z drugiej strony, jeśli fiskus, mimo to, uznałby spółkę za kontrolowaną, to i tak, zgodnie z informacją przedsiębiorcy, całość wypracowanego przez nią dochodu będzie mu wypłacana w drodze dywidendy, do czego jest uprawniony, jako że posiada w niej 100% udziałów. A zgodnie z obowiązującą wówczas treścią przepisu art. 30f ust. 5: „Podstawą obliczenia podatku (…) jest dochód zagranicznej spółki kontrolowanej (…) po odliczeniu dywidendy otrzymanej przez podatnika od zagranicznej spółki kontrolowanej…” (Dz.U. 2012, poz. 361).

W wydanej 23 listopada 2015 r. interpretacji indywidulanej, Minister Finansów całkowicie nie zgodził się z przedsiębiorcą. Stwierdził, że cypryjska spółka kapitałowa zostanie uznana za zagraniczną spółkę kontrolowaną z uwagi na miejsce jej siedziby i posiadany udział własnościowy wnioskodawcy. Bez znaczenia jest również, że spółka czerpie, wymagane przez ustawę do uznania za CFC, minimum 50% przychody z udziału w zyskach w spółkach osobowych niebędących osobami prawnymi.

„Ustawa CIT nie zawiera odrębnej kategorii przychodu/dochodu jaką jest zysk w spółce niebędącej osobą prawną. Dlatego też dochody z takich spółek osobowych (transparentnych), które niewątpliwie stanowią przysporzenie spółki Cypryjskiej powinny być uznane w jej dochodach w sposób określony w art. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przyjęcie, że dochody ze spółek osobowych są zawsze przychodami innymi niż określone w art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b prowadziłoby do wypaczenia istoty przepisów CFC. Umożliwiałoby podatnikom reklasyfikację przychodu „pasywnego” na przychód „aktywny” tylko poprzez włączenie w strukturę grupy spółek osobowych (…) O stosowaniu przepisu art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b nie decyduje klasyfikacja danego przysporzenia do określonego źródła przychodów na gruncie PIT, czy CIT, lecz charakter danego przysporzenia (odsetki, wierzytelność, dywidenda itp.)” (sygn. IPPB2/4511-807/15-8/MK).

Wobec powyższego Minister Finansów uznał, że drugie z zadanych przez przedsiębiorcę pytań okazuje się bezprzedmiotowe. Rozpoznający skargę właściciela cypryjskiej spółki Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z 22 marca 2017 r. w pełni podzielił stanowisko organu (sygn. akt III SA/Wa 926/16).

Przedsiębiorca wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał ją za uzasadnioną. W wyroku z 9 lipca 2019 r. wskazał, że WSA powinien był wyjaśnić prawidłową wykładnię przepisów art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f. i dlaczego uprawnione jest twierdzenie, że dochody cypryjskiej spółki z tytułu udziału w spółkach niemających osobowości prawnej mogą zostać uznane za przychody pasywne.

„Sąd, kontrolując legalność zaskarżonej interpretacji, powinien przekonać stronę skarżącą o trafności, lub braku trafności poglądu, że dla oceny przychodu spółki cypryjskiej decydujące znaczenie dla zastosowania przepisów art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b) ustawy podatkowej ma kwalifikacja przychodu na poziomie spółek osobowych a nie, jak chce tego strona skarżąca, jego kwalifikacja ma znaczenie dopiero na poziomie spółki (…) Sąd nie wyjaśnia dlaczego błędne jest stanowisko strony skarżącej, iż dla spełnienia przesłanek, o których stanowi art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f., istotne znaczenie ma forma organizacyjna podmiotu, od którego spółka cypryjska uzyskuje przeważającą część własnych przychodów” (sygn. akt II FSK 2522/17).

To, że korzystanie przez polskich przedsiębiorców z zagranicznych struktur organizacyjnych jest solą w oku fiskusa nie jest żadną tajemnicą. W sposób całkowicie zgodny z prawem unikają oni bowiem nadmiernych obciążeń podatkowych swoich firm, których beneficjentem byłby oczywiście fiskus.

Pomimo systematycznego zaostrzania przepisów dotyczących zagranicznych spółek kontrolowanych, tworzenie struktur holdingowych i korzystanie z przyjaznych jurysdykcji jest wciąż dozwolone, m.in. z cypryjskiej, oferującej przedsiębiorcom bardzo przyjazny system podatkowy.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec