Obowiązek meldunku
Zamieszanie wokół tematu zniesienia obowiązku meldunkowego trwa już od lat. Terminy wprowadzenia zmian są przedstawiane, a następnie przesuwane przez rządzących już od 2014 roku.
Nowa ustawa znosząca obowiązek meldunkowy miała wejść w życie od 1 stycznia 2016 roku, następnie od 1 stycznia 2018 roku, jednak jak się okazało wszystko zostaje „po staremu”.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności, przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, w którym przewidziano uchylenie przepisów znoszących obowiązek meldunkowy, co oznacza, że od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ten będzie istniał nadal.
Dowody osobiste i PESEL
Zgodnie z projektem ustawy, uproszczeniu mają ulec m.in. zasady nadawania numeru PESEL oraz wydawania dowodu osobistego. W obecnym stanie prawnym osoba starająca się o uzyskanie nowego dowodu osobistego musi posiadać numer PESEL lub ubiegać się o niego przed złożeniem wniosku o wydanie dowodu osobistego.
Obywatel taki musi złożyć odpowiedni wniosek do organu gminy o nadanie PESEL, a dopiero potem może ubiegać się o wydanie dowodu osobistego. Taki sposób działania wprowadza dodatkowe formalności, a cała procedura niepotrzebnie się wydłuża. Po wejściu w życie nowych przepisów numer PESEL będzie nadawany z urzędu w momencie, gdy zainteresowany zacznie starać się o wydanie dowodu osobistego.
Co ważne, numer PESEL nadawany będzie wszystkim cudzoziemcom, którzy zameldują się w Polsce na pobyt stały lub czasowy. Oznacza to gromadzenie informacji o wszystkich cudzoziemcach przebywających w kraju w centralnym rejestrze PESEL. W rezultacie zlikwidowane zostaną dotychczasowe rejestry zamieszkania cudzoziemców. Numer PESEL nie będzie nadawany przy zameldowaniu cudzoziemców, których pobyt w Polsce będzie krótkotrwały lub tranzytowy.
Obowiązek meldunku – ułatwienia
Pewnym jest, iż obowiązek meldunkowy nie zniknie z początkiem 2018 roku. Jak podkreśla Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: „Gromadzenie danych o miejscu zamieszkania ma kluczowe znaczenie dla prawidłowej realizacji konstytucyjnych i ustawowych zadań oraz obowiązków administracji publicznej wobec obywateli.
Jest to także niezwykle istotne z punktu widzenia szeroko rozumianego bezpieczeństwa, szczególnie w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej w Europie”.
W uzasadnieniu projektu zmian można także znaleźć argumentację dotyczącą wpływu wiedzy o liczbie i strukturze ludności na zapewnienie opieki żłobkowej, przedszkolnej, miejsc w szkołach czy planowania obwodów szkolnych, a także usprawnienie procedur administracyjnych takich jak przyznanie i wypłata rent i emerytur, świadczenia 500 plus oraz innych świadczeń rodzinnych czy zasiłków wypłacanych z opieki społecznej.
Ustawodawca, pozostawiając obowiązek meldunkowy, wychodzi jednak nieco naprzeciw swoim obywatelom, poprzez wprowadzenie kilku usprawnień do realizacji całej procedury meldunkowej.
Zmieniona ustawa, przewiduje możliwość elektronicznego meldunku, poprzez wprowadzenie nowej e-usługi, dzięki której każda osoba posiadająca profil zaufany ePUAP albo kwalifikowany podpis elektroniczny będzie mogła się zameldować bez konieczności stania w urzędowych kolejkach.
Co istotne, elektroniczny meldunek obywatele będą mogli załatwić poza stałymi godzinami przyjmowania urzędu, co znacznie ułatwi spełnienie obowiązku meldunkowego, w szczególności osobom pracującym w godzinach przyjmowania urzędów.
Kolejnym uproszczeniem przy obowiązku meldunkowym jest wprowadzenie jednego formularza meldunkowego zamiast dwóch, przy zmianie meldunku ze stałego na czasowy i odwrotnie.
Obecnie należy wypełniać dwa formularze: formularz zameldowania i wymeldowania. Rozwiązanie wprowadzające jeden formularz ułatwi czynności meldunkowe, w szczególności osobom zmieniającym adres ze względu np. na wyjazd do innego miasta łączący się ze zmianą czy zdobyciem pracy z dala od stałego miejsca zamieszkania. Wszystkie regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2018 r.
