Rozliczenie między byłymi konkubentami zakupu nieruchomości

Sąd Najwyższy postanowił przekazać do rozpoznania powiększonemu składowi SN kwestię, czy rozliczenie pomiędzy byłymi konkubentami kwoty pieniężnej przekazanej przez jednego z nich na zakup nieruchomości przez drugiego konkubenta wyłącznie w jego własnym imieniu, następuje w kwocie nominalnej, jeżeli nie zostało zgłoszone żądanie jej waloryzacji, czy z uwzględnieniem zmiany wartości nieruchomości po jej zakupie?

Sprawa dotyczyła rozliczeń w związku konkubinatu. Były konkubent pozwał swoją byłą partnerkę w zakresie rozliczenia środków pieniężnych, jakie ta od niego otrzymała i przeznaczyła na zakup dwóch nieruchomości. Zakupu dokonała jednak wyłącznie na własne nazwisko, choć, jak podnosił powód, pieniądze przekazał konkubentce celem zaspokojenia ich wspólnych potrzeb. Przekazane środki nie stanowiły wiec darowizny i nie miały służyć zaspokojeniu indywidualnego interesu byłej konkubentki.

Sąd okręgowy przyznał powodowi kwotę odpowiadającą iloczynowi aktualnej wartości nieruchomości i procentowego udziału, jaki wręczone kwoty stanowiły w cenie jej zakupu. Pozwana wniosła apelację. Sąd apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok zasądzając na rzecz byłego konkubenta jedynie sumę kwot nominalnych przekazanych byłej partnerce. Uznał bowiem, że w przypadku świadczeń pieniężnych obowiązek zwrotu obejmuje zasadniczo kwotę nominalną. Sąd może co prawda dokonać waloryzacji tego świadczenia, jednak z żądaniem waloryzacji musi wystąpić zainteresowany. W przedmiotowej sprawie powód z takim żądaniem nie wystąpił.

Sąd Najwyższy dostrzegł brak wykształconej linii orzecznictwa w zakresie rozliczania bezpodstawnego wzbogacenia przybierającego postać świadczenia pieniężnego. A że w obliczu zmian kulturowych kwestia rozliczeń takich przysporzeń dokonanych poza związkiem małżeńskim jest obecnie bardzo aktualna, postanowił przekazać sprawę do rozpoznania powiększonemu składowi SN (sygn. akt II CSKP 1611/22).