Łączenie spółek na gruncie polskiego prawa nie zawsze oznacza przejęcie spółki inkorporowanej przez inną spółkę kapitałową. Może bowiem również polegać na zawiązaniu nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek.
Fuzje i przejęcia – łączenie spółek
Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują dwa sposoby połączenia spółek:
- łączenie przez przejęcie,
- łączenie przez zawiązanie nowej spółki.
Zgodnie z zasadami określonymi przez ustawodawcę, spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi, przy czym, spółka osobowa nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną. Ponadto, spółki osobowe mogą się łączyć między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej.
Mając na uwadze powyższe, zdolności łączeniowej nie posiada spółka cywilna, która nie posiada podmiotowości prawnej. Jednocześnie zdolność taką posiada najmłodsza spółka kapitałowa w kodeksie spółek halowych – prosta spółka akcyjna.
Dzień połączenia stanowi niezwykle istotną datę z perspektywy konsekwencji przeprowadzanej procedury. Z tym dniem spółka przejmująca, albo spółka nowo zawiązana wstępuje bowiem we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
Zgodnie z brzmieniem przepisu, na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej, albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Sukcesja uniwersalna
Powyższe stanowi przykład sukcesji uniwersalnej czyli przejście w drodze jednej czynności prawnej i z mocy samego prawa ogółu praw i obowiązków spółki przejmowanej na spółkę przejmującą (nowo zawiązaną) stanowi jeden z podstawowych prawno-gospodarczych skutków, a zarazem motywów, prawnopodmiotowej koncentracji, jaką jest połączenie. Co istotne, w przypadku sukcesji zachowanie wymogu formy szczególnej do przeniesienia określonych nie jest wymagane. Podobnie, do jej zastosowania nie jest konieczna zgoda wierzycieli.
Następstwa prawne dla spółki przejmowanej
Spółka przejmowana, albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają natomiast rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru. Ponadto, z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej.
Ochrona wierzycieli spółek łączących się
Ustawodawca przewidział jednak mechanizm służący ochronie wierzycieli spółek biorących udział w połączeniu. Zgodnie bowiem z treścią regulacji kodeksowych majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną oddzielnie, aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali na piśmie zapłaty. W okresie odrębnego zarządzania majątkami spółek wierzycielom każdej spółki służy pierwszeństwo zaspokojenia z majątku swojej pierwotnej dłużniczki przed wierzycielami pozostałych łączących się spółek.
Odrębny zarząd
Pojęcie odrębnego zarządu, o którym stanowi komentowany przepis, należy interpretować jako jedynie odrębność rachunkową związaną z prowadzeniem oddzielnej ewidencji księgowej i rachunkowości analitycznej. Oddzielne zarządzanie nie oznacza natomiast, że należy odrębnie przechowywać majątek każdej z łączących się spółek. Przez zarządzanie należy rozumieć administrowanie majątkami, nadzór, pieczę nad majątkiem oraz czynności reprezentacyjne.
Warto jednocześnie nadmienić, iż za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie organów spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej odpowiadają solidarnie.
Plan połączenia spółek
Zwieńczeniem szeregu czynności przygotowawczych, dotyczących miedzy innymi analizy sytuacji ekonomiczno-finansowej spółki, jest sporządzenie planu podziału. Plan połączenia spółek wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami. Mając na uwadze treść art. 19 KHS, złożenie podpisów przez wszystkich członków zarządu danej spółki nie jest konieczne, wystarczające jest podpisanie planu połączenia zgodnie z zasadami reprezentacji spółki.
Obligatoryjną treść planu łączenia się spółek kapitałowych określają postanowienia wskazane w art. 499 § 1 pkt 1–4 KHS. Natomiast składniki wyróżnione w art. 499 § 1 pkt 5–6 KHS mają charakter fakultatywny. Co istotne brak zawarcia w dokumencie elementów obligatoryjnych, zgodnie z postanowieniami przywołanymi powyżej, pozbawia taki dokument charakteru planu połączenia.
W dalszej kolejności, opracowany plan połączenia należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności. Sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przejmującej albo spółki, która ma być zawiązana w miejsce łączących się spółek, wyznacza biegłego na wspólny wniosek spółek podlegających łączeniu.
W ramach tzw. fazy czynności właścicielskich zgromadzenie wspólników, lub walne zgromadzenie każdej z łączących się spółek podejmuję uchwałę o połączeniu większością trzech czwartych głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki.
Uchwała walnego zgromadzenia spółki publicznej w sprawie połączenia z inną spółką wymaga większości dwóch trzecich głosów, chyba że statut spółki przewiduje surowsze warunki. Warto pamiętać, iż ustawodawca przewidział, iż uchwała o połączeniu musi być ujęta w protokole sporządzonym przez notariusza.
Ostatnim etapem połączenia jest tzw. faza autoryzacji, polegająca na rejestracji i ogłoszeniu o dokonaniu połączenia.
Nota prawna
Kancelaria zastrzega, iż informacje prawne podane w niniejszej ofercie mają charakter ogólnej informacji poglądowej i nie są one poradą prawną. Podane informacje mogą się różnić lub ulec modyfikacji, w zależności od każdego konkretnego przypadku i okoliczności.
