Przygotowanie kalkulacji CIT, na co uważać

Polski Ład wprowadził uchylenie bardzo niekorzystnego dla wielu przedsiębiorców przepisu art. 15e ustawy o CIT, który nakazywał limitowanie kosztów usług niematerialnych nabywanych od podmiotów powiązanych, jeżeli ich nabycie przekroczyło określony próg.

W efekcie wiele podmiotów, działających w grupach kapitałowych miało wyższą podstawę opodatkowania CIT, na skutek braku możliwości rozliczenia usług niematerialnych świadczonych na ich rzecz. Przepis ten był na tyle szeroko skonstruowany i interpretowany przez organy podatkowe, że podatnicy dla bezpieczeństwa często wykluczali z kosztów realne usługi, które powinni odliczyć.

Korzystna zmiana w zakresie 15e ustawy o CIT niesie za sobą jeszcze jeden „benefit” dla podatników, otóż mogą oni rozliczyć uprzednio nieodliczone kwoty kosztów usług niematerialnych, które były objęte limitem z 15e ustawy o CIT,  przez kolejnych 5 lat podatkowych wstecz, czyli tak jakby w tym okresie art. 15e ust 9 ustawy o CIT obowiązywał.

Oznacza to konieczność uwzględnienia w kalkulacji CIT nieodliczonych kwot metodą FIFO, czyli w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę te koszty, które pierwsze się przedawnią. Niestety organy podatkowe nie pozwalają na jednorazowe odliczenie wszystkich nieodliczonych kosztów, lecz nakazują kalkulację limitu tak jakby 15e dalej obowiązywał.

Innymi słowy podatnik powinien ustalić teoretyczny wskaźnik (5% EBITDA plus 3 mln zł) za 2022 r. i uwzględnić nieodliczone wcześniej koszty z uwagi na 15e w wysokości odpowiadającej temu limitowi.

Polski Ład to także nowe ulgi podatkowe oraz korzystne zmiany w dotychczas obowiązujących ulgach. Podatnicy, którzy będą chcieli wykazać te ulgi w deklaracji podatkowej powinni się dobrze przygotować, ponieważ nie każda z ulg jest jasna i oczywista, a często literalne rozumienie przepisów nie pokrywa się z podejściem fiskusa wyrażanym w interpretacjach indywidualnych.

Ulgi innowacyjne jak ulga na produkcję próbną i wprowadzenie na rynek nowego produktu, ulga na robotyzację oraz ulga na innowacyjnych pracowników są nowymi rozwiązaniami, które w praktyce często są potwierdzane przez podatników w drodze interpretacji, ponieważ zakres wykorzystywanych pojęć nie jest do końca jasny i precyzyjny w ustawie.

Z kolei w uldze badawczo rozwojowej wprowadzono pozytywną zmianę polegającą na zwiększeniu procentowego rozliczenia tej ulgi. W konsekwencji podatnicy rozliczający ulgę B+R w deklaracji powinni zwrócić uwagę na nowe, wyższe progi, a ci którzy chcą dopiero rozpocząć korzystanie z ulgi z reguły mogą poprzestać na dokładnej analizie licznych dostępnych już interpretacji podatkowych, jeżeli stan faktyczny nie budzi wątpliwości. Dodatkowo umożliwiono jednoczesne korzystanie z B+R i IP Box, co w przypadku wielu przedsiębiorców spowoduje znaczny spadek zobowiązań podatkowych.

Ulga sponsoringowa na działalność CSR (społecznie użyteczną) także została wprowadzona Polskim Ładem. Ulga ta pozwala na dodatkowe odliczenie do 50% kosztów poniesionych na wsparcie określonych zadań z dziedziny kultury, sportu lub szkolnictwa wyższego. W ramach tej ostatniej kategorii uwzględniane są niektóre rodzaje wsparcia rozwoju pracowników, jak na przykład studia podyplomowe. W związku z tym przedsiębiorcy przed złożeniem rozliczenia powinni zweryfikować czy prowadzili działalność w którymś z zakresów objętych ulgą.

Koniec roku podatkowego to konieczność weryfikacji kosztów związanych z finansowaniem dłużnym. Od 1 stycznia 2022 r. mamy istotną zmianę w tym zakresie polegającą na wpisaniu do ustawy, że istotne jest jedno z kryteriów: nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 3 mln zł albo 30% rocznego EBITDA.

Spójnik „albo” zmienia bardzo sytuację wielu podatników, którzy będą musieli część kosztów finansowania dłużnego wyłączyć z kosztów podatkowych. Zmiana w tym zakresie będzie niekorzystna tym bardziej, że wielu przedsiębiorców posiłkowało się kapitałem zewnętrznym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom finansowym spowodowanym przez COVID.

Wielu przedsiębiorców zapomina o bardzo istotnej kwestii prawidłowego rozpoznania przychodów i kosztów podatkowych, które powstają na przełomie roku, a także korekt tych pozycji. Jeżeli chodzi o przychody należy wziąć pod uwagę fakt, że część dokumentów dotyczących 2022 r. może być wystawiona w 2023 r. co należy skorygować odpowiednio w księgach.

Jeżeli chodzi o koszty – należy rozróżnić konsekwencje w przypadku księgowania w 2023 r. kosztów pośrednich, które należy rozpoznać w dacie księgowania oraz kosztów bezpośrednich, które jeżeli dotyczą 2022 r. powinny być rozpoznane w kalkulacji CIT za 2022 r. Co istotne koszty pośrednie, czyli takie które dotyczą wydatków związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem, ale nie mają bezpośredniego wpływu na uzyskiwanie przez nie przychodu.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się Estońskim CIT-em, należy pamiętać o obowiązku złożenia deklaracji CIT-E8, nawet jeśli w danym roku nie została wypłacona dywidenda. Chodzi o konieczność wskazania co roku wysokości osiągniętego dochodu i należnego ryczałtu od dochodów. Zeznanie należy złożyć do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego za poprzedni rok podatkowy.

Warto zaznaczyć, że omówione tematy są tylko niektórymi zagadnieniami z jakimi zmierzą się podatnicy przygotowujący roczne rozliczenie CIT za 2022 r.

Autor: Agnieszka Stachurska, dyrektor zarządzająca biurem rachunkowym Skarbiec Corporate Services z grupy Kancelarii Prawnych Skarbiec