Podstawa opodatkowania

2024-07-01

 

Podstawa opodatkowania to wartość, od której naliczany jest podatek. Jest to kluczowy element w systemie podatkowym, ponieważ na jej podstawie obliczana jest wysokość należnego podatku. Podstawa opodatkowania może przyjmować różne formy w zależności od rodzaju podatku i specyfiki sytuacji podatnika.

 

  1. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT):
  • Podstawą opodatkowania jest dochód, czyli przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania oraz inne dopuszczalne odliczenia.
  1. Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT):
  • Podstawą opodatkowania jest dochód firmy, czyli przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów oraz inne odliczenia przewidziane prawem.
  1. Podatek od towarów i usług (VAT):
  • Podstawą opodatkowania jest wartość netto sprzedanych towarów lub świadczonych usług, czyli kwota, którą płaci nabywca bez VAT.
  1. Podatek od nieruchomości:
  • Podstawą opodatkowania może być powierzchnia nieruchomości, jej wartość rynkowa lub inny wskaźnik, np. przeznaczenie, sposób wykorzystywania.
  1. Podatek akcyzowy:
  • Podstawą opodatkowania może być ilość jednostek wyrobu (np. litry paliwa, sztuki papierosów) lub wartość rynkowa towaru.
  1. Podatek od spadków i darowizn
  • Podstawą opodatkowania jest wartość otrzymanej darowizny lub spadku pomniejszona o ciężary związane z uzyskaniem przysporzenia.

Zrozumienie podstawy opodatkowania jest kluczowe dla prawidłowego obliczenia zobowiązania podatkowego i uniknięcia problemów z fiskusem.

 

Podstawa opodatkowania to wielkość bazowa, która służy do obliczenia podatku na podstawie określonej miary. W odniesieniu do podatku VAT podstawą opodatkowania jest obrót, zaś w przypadku podatku dochodowego, podstawę opodatkowania stanowi dochód pomniejszony o możliwe odliczenia i obniżenia (np. o stratę z poprzednich lat).  Istnieją także sytuacje, w których podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym jest przychód, np. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Natomiast podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest wartość przedmiotu umowy.

Eksperci Kancelarii Prawnej Skarbiec udzielą wsparcia w zakresie prawidłowego określenia podstawy opodatkowania oraz w razie sporów z organami podatkowymi w tym zakresie.

 

Publikacje Kancelarii Skarbiec na temat wyliczania podstawy opodatkowania

 

Przedsiębiorca dostarczał za darmo towar do szkół. Fiskus zgłosił się po podatek

2020-11-25: Przedsiębiorca przekazywał za darmo owoce organizacjom pożytku publicznego. W związku z tym, że Rosja wprowadziła w 2014 r. zakaz przywozu niektórych owoców i warzyw z Unii Europejskiej, przedsiębiorca otrzymał od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa unijne wsparcie. W odpowiedzi na to fiskus zwiększył mu podstawę opodatkowania o kwotę tego wsparcia i odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług. Przedsiębiorca zaskarżył jego decyzję w sądzie i wygrał.

Opodatkowanie sprzedaży udziałów w spółce kapitałowej z siedzibą na terytorium RP przez nierezydenta

2020-08-05: Mogłoby się wydawać, że sprzedaż udziałów posiadanych w polskiej spółce kapitałowej zawsze będzie opodatkowana właśnie na terytorium Polski. Czy aby na pewno?

Brak ścian nie chroni przed podatkiem

2020-04-03: Kwestia prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości często jest przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami a fiskusem. Różne opodatkowanie w zależności od rodzaju i przeznaczenia nieruchomości sprawia, że podatnicy nie zawsze są pewni co do prawidłowości przyjętego przez nich podejścia. Ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku hal magazynowych oraz produkcyjnych, a także galerii handlowych. Prawidłowe określenie podstawy opodatkowania w tych miejscach może przyczynić się do ograniczenia ryzyka podatkowego, a także dużych oszczędności, z uwagi na fakt, że w większości przypadków obiekty te są własnością osób prawnych, które zobowiązane są do samoobliczenia podatku.

Szacowanie podstawy opodatkowania przez organy podatkowe

Przepisy podatkowe przewidują, że w pewnych sytuacjach może dojść do określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania. Dokonuje tego arbitralnie organ podatkowy, jeśli zostanie spełniona któraś z przesłanek wskazanych w art. 23 § 1 Ordynacji podatkowej (np. gdy brak jest ksiąg podatkowych lub gdy prowadzone były one nierzetelnie). A taka arbitralność rodzi ryzyko nadużyć ze strony fiskusa, który nie powinien zapominać, że szacowanie to nadzwyczajna forma wymiaru opodatkowania. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny: „każda metoda szacunkowa wynikająca z art. 23 § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej nie ma nigdy cech metody doskonałej” (wyrok z 2 lutego 2016 r., sygn. II FSK 1527/14).