Ułatwienia w dochodzeniu wierzytelności

Zmienione przepisy regulują solidarną odpowiedzialność inwestora z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych robót budowlanych. Szczegółowy przedmiot robót został zgłoszony inwestorowi przed przystąpieniem do wykonywania robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od dnia doręczenia zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania robót przez podwykonawcę.

Zgłoszenie, o którym mowa wyżej nie jest wymagane, jeżeli inwestor i wykonawca określili w umowie (zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności) szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przez oznaczonego podwykonawcę.

Inwestor ponosi odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia w wysokości ustalonej w umowie między podwykonawcą a wykonawcą., chyba że ta wysokość przekracza wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy.

Zgłoszenie oraz sprzeciw wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do solidarnej odpowiedzialności inwestora, wykonawcy i podwykonawcy (który zawarł umowę z dalszym podwykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia dalszemu podwykonawcy. Postanowienia umowne sprzeczne ze wskazanymi wyżej zasadami są nieważne.

Omawiana nowelizacja wprowadza również zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego. Przepisy dotyczące postępowania uproszczonego stosowane są w sprawach o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty.

Jeżeli zajęty w egzekucji majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, może on żądać zobowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku. Wykaz taki zawierałby spis rzeczy z uwzględnieniem miejsc, w których się znajdują.

Mowa tu o przypadających dłużnikowi wierzytelnościach i innych prawach majątkowych lub informacjach o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych dokonanych na rzecz osób trzecich w wyniku których dłużnik stał się niewypłacalny (lub niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności). Przedmiotem tych czynności prawnych może być rzecz lub prawo o wartości przekraczającej (w dniu dokonania tych czynności) wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalonego na podstawie przepisów ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Wspomniany wykaz miałby obejmować pięć lat poprzedzających wszczęcie egzekucji. Ponadto, wierzyciel może zobowiązać dłużnika do złożenia przyrzeczenia.

Nowelizacja wprowadziła również zmiany w ustawie z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. W myśl zmian, postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy.

Na żądanie pozwanego sąd może postanowieniem zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Ma to miejsce w momencie, gdy pozwany uprawdopodobni, że powództwo jest bezzasadne oraz że brak kaucji uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania w razie oddalenia powództwa.

Pozwany może zgłosić żądanie zabezpieczenia kosztów najpóźniej przy pierwszej czynności procesowej. Nie ma prawa domagać się również złożenia kaucji, jeżeli uznana przez niego część roszczenia wystarcza na zabezpieczenie kosztów. O żądaniu pozwanego sąd rozstrzyga po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie składu grupy.

W przypadku wytoczenia przez członka grupy (w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu pozwu) powództwa o roszczenie, które było objęte powództwem w postępowaniu grupowym, w odniesieniu do tego roszczenia zostają zachowane skutki wytoczenia powództwa w postępowaniu grupowym.

Po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, dopuszczalność prowadzenia postępowania grupowego nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania.

Minister sprawiedliwości prowadzi wykaz postępowań grupowych będących w toku oraz prawomocnie zakończonych, w toku których zarządzono ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego.

Omawiana nowelizacja zmieniła również ustawę z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Chodzi tu między innymi o uprawnienia dłużnika w zakresie sprzeciwu dotyczącego nieaktualności, nieprawdziwości, niekompletności lub przekazania i przechowywania informacji gospodarczych niezgodnie z ustawą.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec