Organ dokonał wykładni nieistniejącego przepisu na niekorzyść spółki

Zgodnie z regulacją art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki 0%, pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem tej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Ustęp 3 tego artykułu precyzuje, że za dowody te uznaje się dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju towaru – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi). Dowodem tym jest również specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

W przypadku jednak, gdy wywozu towaru przy użyciu własnego środka dokonuje sam dostawca lub nabywca, to prócz ww. specyfikacji ładunku, dla możliwości zastosowania 0 % stawki VAT dla WDT, powinni oni posiadać również dokumenty potwierdzające: imię i nazwisko oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów, adres pod który są przewożone, określenie towarów i ich ilości, potwierdzenie miejsca przyjęcia towarów przez nabywcę, rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym towary są wywożone, lub numer lotu.

Będący czynnym podatnikiem VAT przedsiębiorca jest producentem tworzyw sztucznych. Sprzedaje je zarówno krajowym, jak i zagranicznym odbiorcom. W 2018 roku handlował swoimi produktami z europejskimi spółkami z różnych państw, z jednej grupy firmy Lidl.

Polegała ona na sprzedaży i dostawie tych produktów do magazynu Lidla położonego na terenie Niemiec, skąd dystrybuowane one były do poszczególnych kontrahentów.

W związku z tymi transakcjami, przedsiębiorca posiada w swej dokumentacji:

1. 1) zamówienie dotyczące transakcji;
2. 2) kopie faktur wystawianych kontrahentom, zawierające informacje w zakresie warunków dostawy (ang. Delivered Duty Paid – DDP), a treść każdej z faktur zawiera numer dokumentu magazynowego (WZ);
3. 3) dokumenty magazynowe (WZ), które zostały załączone do każdej z faktur, z których wynika przede wszystkim rodzaj oraz ilość dostarczanego klientowi towaru;
4. 4) oryginały faktur wystawianych przez firmy spedycyjne w związku z obsługą spedycyjną towarów wysyłanych do kontrahentów wraz z dokumentami CMR (międzynarodowymi samochodowymi listami przewozowymi), z których wynika, iż towary zostały odebrane przez spedytora (przewoźnika);
5. 5) potwierdzenia zapłaty za opisane powyżej faktury;
6. 6) oryginały faktur wystawianych przez firmy transportowe wraz ze wskazaniem numerów dokumentów magazynowych, datą załadowania towarów z centralnego magazynu grupy Lidl w Niemczech oraz datą dostarczenia towarów bezpośrednio do kontrahenta.

Przedsiębiorca wystąpił do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji, czy udokumentowana w ten sposób wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, korzystać będzie z 0% stawki opodatkowania VAT.

Jego zdaniem odpowiedź brzmi tak, bowiem pozwala na to art. 42 ust. 11 ustawy o VAT, który stwierdza, że w przypadku gdy dokumenty, o których mowa m.in. w art. 42 ust. 3, nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami na to mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła wewnątrzwspólnotowa dostawa.

W wydanej 11 lutego 2020 r. interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że przedsiębiorca jest w błędzie. Wskazał na istnienie dwóch podstawowych warunków, których spełnienie pozwala na zakwalifikowanie dostawy jako WDT i dzięki temu na objęcie tej dostawy 0% stawką VAT.

Pierwszy to aspekt prawny, drugi – faktyczny. Aspekt faktyczny został określony wprost w art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, a z posiadanych przez podatnika dokumentów, o których w tym przepisie mowa, musi jednoznacznie wynikać, że towar został faktycznie doręczony nabywcy na teren innego niż Polska państwa UE, a zdaniem organu, w tej sprawie nie wynika to z żadnego z przedłożonych przez spółkę dokumentów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stanął po stronie spółki. Orzekł, że organ podatkowy dokonał błędnej interpretacji przepisu art. 42 ust. 3 zd. 1 w zw. z ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ustawodawca w regulacji tej zawarł, że dowodami uprawniającymi do zastosowania 0% stawki VAT dla WDT są dokumenty, które łącznie potwierdzają dostarczanie towaru do nabywcy na terytorium innego kraju UE.

Z przepisów tych wyraźnie więc wynika, że nie chodzi o to, by każdy jeden z dowodów, o których w nim mowa, potwierdzał to dostarczenie. Uchylając zaskarżoną interpretację dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził:

„…organ dokonał wykładni przepisu, który nie istnieje, gdyż nie istnieje przepis, który nakazuje rozpatrywać czy każdy z osobna dowód potwierdza dostarczenie towaru do odbiorcy, a zaniechał dokonania wykładni przepisu, o który wnosił wnioskodawca” (wyrok WSA w Łodzi z 17 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Łd 178/20).

W prawie podatkowym, ale i w stworzonym dla prowadzących działalność gospodarczą – prawie przedsiębiorców, funkcjonują tak fundamentalne, podlegające najwyższej ochronie zasady, jak reguła pewności prawa, czy rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika.

Opisana wyżej sprawa wnosi dokonywane wobec przedsiębiorców łamanie tych zasad przez organy podatkowe na jeszcze wyższy poziom. Generalnie bowiem organy interpretują na niekorzyść podatników istniejące przepisy. Okazuje się jednak, że interpretują na ich niekorzyść również przepisy, których nie ma.

Dobrze, że przedsiębiorcy mogą się przed takimi działaniami bronić, korzystając z pomocy kancelarii prawnych, radców i doradców podatkowych, a w ostateczności odnajdywać ochronę swoich racji w sądzie.

Autor: radca prawny Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec