Wykreślenie z rejestru VAT za brak e-maila i telefonu firmowego

Jedną z podstaw wykreślenia podmiotu z rejestru podatników VAT czynnych jest sytuacja, gdy podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia.

Sankcjonowane jest zatem zbyt długie składanie tzw. zerowych deklaracji VAT. Czy w takiej sytuacji urząd ma prawo wykreślić podatnika bez zawiadomienia go o tym fakcie?

W myśl art. 96 ust. 9e ustawy o VAT definitywne wykreślenie z rejestru przewidziane w art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT nie ma zastosowania w przypadku, gdy niewykazanie sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia wynikało – zgodnie z wyjaśnieniami podatnika – ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej.

Należy więc uznać, że aby urząd mógł skutecznie wykreślić podatnika z rejestru VAT z uwagi na zbyt długi czas składania deklaracji „zerowych”, w świetle art. 96 ust. 9e ustawy o VAT konieczne jest umożliwienie podmiotowi obowiązanemu z tytułu podatku złożenia wyjaśnień. Dokonanie tej czynności i ustalenie szczególnych cech działalności gospodarczej realizowanej przez podatnika uniemożliwia podjęcie decyzji przez urząd.

Powyższe stwierdzenie wydaje się proste, jednak błędne rozumienie tematu doprowadziło do sporu pomiędzy naczelnikiem urzędu skarbowego, który nie umożliwił spółce złożenia wyjaśnień, co mogłyby ją uchronić przed wykreśleniem z rejestru podatników VAT, a podatnikiem.

Organ podatkowy, chcąc ustalić, czy składanie deklaracji „zerowych” wynikało ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej, próbował nawiązać z podatnikiem kontakt na podstawie numeru telefonu czy adresu e-mail dostępnego w bazach danych oraz Internecie, pomimo że adres pocztowy podatnika był znany, czego najlepszym dowodem jest fakt, iż w to właśnie miejsce skierowano zawiadomienie o wykreśleniu spółki z rejestru podatników podatku od towarów i usług.

W uproszczeniu można stwierdzić, że organ wykreślił podatnika z rejestru, gdyż ten nie miał telefonu i e-maila firmowego albo przynajmniej telefon i e-mail nie były dostępne w bazach danych czy Internecie. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 18 lipca 2019 r. (sygn. akt I SA/Gl 542/19) sąd zwrócił uwagę, że to właśnie na adres siedziby urząd skarbowy powinien wysłać podatnikowi wezwanie do złożenia wyjaśnień, a nie szukać e-maila czy numeru telefonu w Internecie.

Ten sam Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 1 sierpnia 2019 r. (sygn. I SA/Gl 592/19) zajął dużo bardziej restrykcyjne dla podatnika stanowisko, wskazując z jednej strony, że wykreślenie z urzędu podatnika z rejestru podatników podatku od towarów i usług musi zostać poprzedzone czynnościami sprawdzającymi, w wyniku których organ ustala, czy istnieje podstawa do dokonania tej czynności, a z drugiej, upraszczając przesłanki weryfikacji/kontaktu z podatnikiem.

Sąd wskazał, że skoro w okresie kolejnych 11 miesięcy spółka nie wykazała ani sprzedaży objętej opodatkowaniem, ani nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia, to wyczerpuje dyspozycję art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT.

W ocenie Sądu brzmienie tego przepisu nie pozostawia organowi pola do uznaniowości, przeciwnie – zobowiązuje do podjęcia czynności polegającej na wykreśleniu podatnika z rejestru czynnych podatników podatku VAT. W tej sprawie podmiot zgłosił jako przeważający rodzaj działalności roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

Sąd, wychodząc z subiektywnego spostrzeżenia, że działalność ta co do zasady nie jest ograniczona obiektywnymi przeszkodami zewnętrznymi (np. sezonowością), doszedł do wniosku, że nie spełnia ona kryterium specyfiki działalności gospodarczej, która zgodnie z ogólnie przyjętą definicją powinna się wyróżniać szczególnym i niepowtarzalnym charakterem wykonywanych w jej ramach czynności. Ostatecznie wskazał, że w sprawie nie można było zatem zastosować art. 96 ust. 9e ustawy o VAT.

Wykreślenie z rejestru podatników VAT czynnych może nieść za sobą bardzo duże negatywne konsekwencje dla przedsiębiorców, zaczynając od prawa do odliczenia VAT z faktur zakupowych, kończąc na relacjach biznesowych z klientami, którzy mogą nabrać wątpliwości co do rzetelności klienta.

Wyżej opisany przypadek jest tylko jedną z nielicznych batalii podatników związanych z wykreśleniem ich z rejestru VAT. Dlatego też w przypadku wykreślenia podatnika z rejestru VAT należy jak najszybciej skontaktować się z doradcą podatkowym, który podejmie stosowne kroki.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec