Zmiany w Ustawie o podatku od towarów i usług
Z dniem 1 stycznia 2013 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy o podatku od towarów i usług. Zmiany wprowadzone z tą nowelizacją dotyczą: daty powstania obowiązku podatkowego, metody wyboru rozliczenia przez tzw. małego podatnika, miejsca świadczenia usług w przypadku wynajmu środków transportu oraz wynajmu statku rekreacyjnego na rzecz podmiotów nie będących podatnikami, wyboru sposobu przeliczania kwot w walucie obcej, obniżenia kwoty podatku należnego, zwrotu różnicy podatku, rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności.
Zmiana daty powstania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie i nabyciu towaru W wyniku zmiany Ustawy o podatku od towarów i usług z dniem 1 stycznia 2013 r. w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika i jest limitowany najpóźniej do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.
Zmiana ta wprowadza jednolitą zasadę co do daty powstania obowiązku podatkowego, likwidując dotychczasowe wyjątki od tej zasady. Ponadto w wyniku nowelizacji zmianie uległa również data wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Obecnie obowiązek podatkowy następuje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku VAT, z ograniczeniem, że nie później niż do 15 dnia następującego po miesiącu dokonania dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Obowiązek podatkowy małych podatników
Nowelizacja VAT, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. mały podatnik (podatnik, którego wartość sprzedaży – wraz z kwotą podatku – nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro lub podatnik prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu.
Jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi – wraz z kwotą podatku – nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro) może wybrać metodę rozliczeń, według której obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty względem dokonywanych przez niego dostaw towarów lub świadczenia usług powstaje w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, będącego osobą prawną, jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobą fizyczną, wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny.
W przypadku zaś innego podatnika niż wyżej wymieniony, czyli takiego który nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, obowiązek podatkowy – w stosunku do dostaw towarów lub świadczenia usług przez małego podatnika – powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, jednak nie później niż 180 dnia, począwszy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Do tego dochodzi obowiązek pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który mały podatnik będzie stosował tę metodę, która jest nazywaną metodą kasową. Jeśli mały podatnik otrzymał zapłatę w części obowiązek podatkowy powstaje w części. Tę metodę rozliczeń mały podatnik stosuje w okresie dokonania czynności podczas stosowania metody kasowej.
Miejsca świadczenia usług w przypadku wynajmu środków transportu oraz wynajmu statku rekreacyjnego na rzecz podmiotów nie będących podatnikami
Od 1 stycznia 2013 r. w Ustawie o podatku od towarów i usług dodano kolejny wyjątek od zasady, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zgodnie z nowelizacją: miejscem świadczenia usług polegających na wynajmie, innym niż wynajem krótkoterminowy, środków transportu na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Nie dotyczy to sytuacji, gdy miejscem świadczenia usługi wynajmu statku rekreacyjnego, innego niż wynajem krótkoterminowy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym statek rekreacyjny jest faktycznie oddawany do dyspozycji usługobiorcy, pod warunkiem, że usługodawca faktycznie świadczy tę usługę ze swojej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, znajdujących się w tym miejscu. Dotychczas brakowało w Ustawie o podatku od towarów i usług takiego zapisu.
Wybór sposobu przeliczania kwot w walucie obcej
Nowelizacja ustawy VAT zmieniła również regulacje, dotyczące przeliczania kwot w walucie obcej na walutę polską. Kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według średniego kursu danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Nowością jest to, że podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
Możliwość wyboru sposobu przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu opublikowanego przez Europejski Bank Centralny dotyczy też od 1 stycznia 2013 r. przypadku, gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty są wyrażone w walucie obcej.
Obniżenia kwoty podatku należnego
Nowością jest regulacja pozwalająca małym podatnikom obniżyć kwotę podatku należnego w rozliczeniu za kwartał, w którym uregulowali całość lub część należności wynikającej z otrzymanej od kontrahenta faktury, nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury w odniesieniu do nabytych na terytorium kraju towarów i usług. Nowym rozwiązaniem jest tu możliwość obniżenia podatku w przypadku uregulowania części należności z faktury otrzymanej od kontrahenta.
Dotychczas było tak, że można było obniżyć podatek tylko w przypadku uregulowania całości należności. Tego obniżenia podatku nie stosuje się do podatku naliczonego, wynikającej z faktur otrzymanych przed okresem, za który podatnik będzie się rozliczał metodą kasową.
Istnieje możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podatnika w okresie rozliczeniowym, w którym uregulowali kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur, gdy zrezygnowali z metody kasowej lub utracili prawo do stosowania tej metody, kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur otrzymanych w okresie, kiedy rozliczali się metodą kasową, i nieodliczoną od kwoty podatku należnego do końca tego okresu. W przypadku uregulowania należności w części istnieje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego odpowiadającą części uregulowanej należności.
Zwrot różnicy podatku
Od 1 stycznia 2013 r. wprowadzono nowe rozwiązanie, polegające na zwrocie różnicy podatku nie tylko na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, ale również na wskazany przez podatnika rachunek banku lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu.
Wymaga to złożenia przez podatnika, do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu.
W sytuacji, gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej. Zwrot różnicy podatku co do zasady następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Ta nowa regulacja wprowadza nieznaną dotychczas formę zabezpieczenia kredytu roszczeniem o zwrot różnicy podatku VAT.
Rozliczenie podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności
Nowe rozwiązania w tym zakresie od 1 stycznia 2013 r., to skrócenie okresu wymaganego do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, ze 180 do 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze przy korekcie podatku.
Można skorygować podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku, gdy dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji oraz gdy na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni i dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Wymogiem korekty podatku za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną jest to, by wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres.
Jeśli zaś po złożeniu deklaracji podatkowej z korektą należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wówczas wierzyciel jest zobligowany do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Jeśli doszło do częściowego uregulowania należności, to wtedy podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się co do tej części.
Jeśli nie doszło do uregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności, który jest określony w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku, która wynika z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Jest to nowe rozwiązanie, które ma sprzyjać celom fiskalnym i znieść złą praktykę odliczania kwoty podatku pomimo, że nie doszło do zapłaty należności wynikającej z faktury.
Nie ma obowiązku korekty odliczonej kwoty podatku, jeśli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. W sytuacji częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.
Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.
