Co to jest wartość celna importowanych towarów?

Zakres regulacji prawnych dotyczących przepisów celnych wspólnotowych obowiązujących we wszystkich krajach członkowskich UE jest bardzo rozbudowany i w sposób szczegółowy reguluje problematykę związaną z wprowadzaniem i wyprowadzaniem towarów z krajów UE.

Do podstawowych i najważniejszych aktów prawnych należą:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.Urz. UE L 269 z 10.10.2013, s. 1, z późn. zm.);
• Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz.Urz. UE L 343 z 29.12.2015, s. 558, z późn. zm.);
• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego (Dz.Urz. UE L 343 z 29.12.2015, s. 1, z późn. zm.);
• Rozporządzenie ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych – rozporządzenie Rady (WE) nr 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz.Urz. UE L 324 z 10.12.2009, s. 23);
• Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne.

Każdy podmiot dokonujący importu towarów z krajów trzecich na obszar celny wspólnoty zetknął się z problematyką ustalania wartości celnej importowanych towarów. Tym bardziej że krajowe organy celne bardzo często kwestionują wartość celną importowanych towarów zadeklarowaną przez importera w zgłoszeniu celnym (bardzo często niezasadnie), stosując arbitralne nie do końca przejrzyste metody.

Importerzy z uwagi na brak odpowiedniej wiedzy co do przepisów regulujących tę problematykę dla „świętego spokoju” przystają na te arbitralne decyzje funkcjonariuszy celnych i w konsekwencji zgadzają się zapłacić wyższe należności celne spowodowane podwyższeniem wartości celnej sprowadzonych towarów.

Należy jednak podkreślić, że co do zasady przepisy wspólnotowe zezwalają organom celnym na weryfikację zgłoszeń celnych pod kątem wartości celnej przywożonych towarów, ale przepisy dotyczące tej procedury są bardzo sformalizowane i wymagają od organów stosowania obiektywnych i przejrzystych reguł.

„Przepisy wspólnotowe przewidują sześć podstawowych metod ustalania wartości celnej:

1. metodę wartości transakcyjnej,
2. metodę wartości transakcyjnej towarów identycznych,
3. metodę wartości transakcyjnej towarów podobnych,
4. metodę dedukcyjną,
5. metodę wartości kalkulowanej,
6. metodę ostatniej szansy.

Metoda wartości transakcyjnej jest podstawową metodą ustalania wartości celnej. Pozostałe to metody zastępcze. Wszystkie metody powinny być stosowane w kolejności, tzn. następną w kolejności metodę można zastosować dopiero w przypadku braku możliwości zastosowania metody poprzedniej.”

„Jest to cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Unii, w razie potrzeby skorygowana.

Jednak sprzedaż towarów dla importera musi mieć charakter bezwarunkowy, ponieważ w sytuacji, gdy:

• dysponowanie zakupionymi przez importera towarami jest ograniczone, wartość transakcyjna nie może stanowić podstawy do ustalenia wartości celnej importowanych towarów z pewnymi wyjątkami;
• sprzedaż lub cena nie są uzależnione od warunków lub świadczeń, których wartość – w odniesieniu do towarów, których wartość celna jest ustalana – jest niemożliwa do ustalenia;
• żadna część dochodu z ewentualnej późniejszej odsprzedaży towarów, dysponowania nimi lub ich użytkowania przez kupującego nie przypada bezpośrednio lub pośrednio sprzedającemu, chyba że może zostać dokonana odpowiednia korekta;
• kupujący i sprzedający nie są ze sobą powiązani lub powiązanie między nimi nie miało wpływu na cenę,

wartość transakcyjna nie może stanowić podstawy do określenia wartości celnej importowanych towarów i w takiej sytuacji organy celne są zobowiązane do ustalenia wartości celnej importowanych metodami zastępczymi.”

Należy podkreślić, że wartość transakcyjna towarów sprowadzanych na obszar celny Wspólnoty musi być wynikiem co do zasady swobody zawierania umów handlowych, a jej podstawą w konkretnym przypadku jest cena sprzedaży. W przypadku braku transakcji sprzedaży nie ma możliwości zastosowania metody wartości transakcyjnej.

Mając na uwadze powyższe, należy podkreślić, że cena faktycznie zapłacona lub należna to całkowita płatność, która została lub ma zostać dokonana przez kupującego sprzedającemu lub przez kupującego stronie trzeciej na korzyść sprzedającego za przywożone towary i obejmująca wszystkie płatności, które zostały lub mają zostać dokonane jako warunek sprzedaży przywożonych towarów.

„Cena faktycznie zapłacona lub należna w rozumieniu przepisów celnych obejmuje wszystkie płatności, które zostały lub mają zostać dokonane jako warunek sprzedaży przywożonych towarów przez kupującego na rzecz sprzedającego, w tym również na rzecz osób trzecich z pewnymi wyłączeniami.”

Do katalogu kosztów niezaliczanych do wartości transakcyjnej towarów należą:

• „koszty transportu przywożonych towarów po ich wprowadzeniu na obszar celny Unii;
• koszty związane z pracami budowlanymi, instalacyjnymi, montażowymi, obsługą lub pomocą techniczną wykonywanymi po wprowadzeniu na obszar celny Unii przywożonych towarów takich jak: zakłady przemysłowe, maszyny lub wyposażenie;
• odsetki wynikające z umowy o finansowaniu zawartej przez kupującego i odnoszącej się do zakupu przywożonych towarów, niezależnie od tego, czy finansowanie zapewnione jest przez sprzedającego, czy też przez inną osobę, jeżeli umowa o finansowaniu została zawarta w formie pisemnej, a w razie konieczności kupujący jest w stanie udowodnić, że spełnione zostały następujące warunki:
  • takie towary zostały rzeczywiście sprzedane po cenie zadeklarowanej jako faktycznie zapłacona lub należna;
  • żądane oprocentowanie nie przekracza normalnie stosowanego oprocentowania dla tego typu transakcji dokonywanych w danym kraju w czasie, w którym zapewniono finansowanie;
• opłaty za prawo do kopiowania przywiezionych towarów w Unii;
• prowizje od zakupu;
• należności celne przywozowe lub inne opłaty należne w Unii z tytułu przywozu lub sprzedaży towarów.”

„Podstawowym dokumentem handlowym służącym ustaleniu wartości transakcyjnej towaru jest faktura. To samo odnosi się do elementów doliczanych bądź odliczanych w celu ustalenia wartości celnej (np. faktura za transport, usługę montażu itp.).

W przypadku braku faktury importer ma obowiązek dostarczyć dokumenty, które mogą być rozpatrywane jako równoważne fakturze (np. rachunek, umowa kupna-sprzedaży). Należy mieć na uwadze, że w każdym przypadku musi to być dokument stanowiący podstawę do dokonania rozliczenia (zapłaty) pomiędzy kupującym i sprzedającym. Nie może to być np. faktura pro forma czy prowizoryczna, czyli dokument, który w przeciwieństwie do faktury handlowej nie jest dokumentem księgowym, ale pełni jedynie funkcję informacyjną.”

Podsumowując, wartością celną importowanych towarów jest w zasadzie wartość transakcyjna skorygowana zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego.

W sytuacji, gdy wartość transakcyjna nie istnieje lub organy ją podważą, wartość celna jest ustalana metodami zastępczymi.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec