Macedonia jest krajem mało znanym w Polsce w ogóle, a tym bardziej z perspektywy biznesowej. Ta była jugosłowiańska republika to kraj, który stosunkowo niedawno wyrwał się z sieci komunistycznej struktury gospodarczej. Obecnie Macedonia notuje dość optymistyczne wskaźniki makroekonomiczne, co predysponuje ją do stania się idealnym miejscem dla potencjalnych inwestycji.
Według danych z ostatnich lat Macedonia zanotowała realny wzrost PKB na poziomie 5% utrzymując tempo produkcji na poziomie 5,5%. Państwo to nadal więcej importuje niż eksportuje, co dało w ubiegłych latach bilans handlowy na poziomie prawie 3 mld dolarów. Zapełnienie tej luki to zadanie głównie dla inwestycji zagranicznych.
Informacje wstępne na temat Macedonii
Republika Macedonii (oficjalna nazwa Macedonii – Była Jugosłowiańska Republika Macedonii) jest niewielkim krajem leżącym w południowo-wschodniej Europie (Bałkany), a dokładniej w środkowej części Półwyspu Bałkańskiego, w geograficzno-historycznym regionie Macedonii.
Po zakończeniu II wojny światowej jugosłowiańska część Macedonii stała się jedną z republik związkowych Jugosławii. Z biegiem czasu jugosłowiańska Macedonia uzyskiwała coraz większą autonomię, a rozpad federacji podsycił i umocnił dążenia niepodległościowe.
Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mogą wjechać na teren Macedonii bez wizy jeżeli pobyt nie przekroczy trzech miesięcy. Rozpoczęcie własnej działalności biznesowej bądź też podjęcie pracy w tym kraju wymagać będzie jednak zdobycia odpowiedniej wizy (np. biznesowej). Proces ten nie jest skomplikowany, a macedońskie władze nie stawiają wygórowanych wymagań.
Zagraniczne firmy i obywatele mogą bezpośrednio nabywać wszelkiego rodzaju nieruchomości i grunty budowlane w Macedonii. Zasady ich kupna lub wynajmu znacznie ułatwia nowa ustawa o terenach budowlanych przyjęta w 2008 roku.
Zasady opodatkowania w Macedonii
W wyniku ostatnich reform Macedonia wytworzyła jeden z najatrakcyjniejszych systemów podatkowych w Europie. Podatek dochodowy zarówno dla firm, jak i osób fizycznych, który jest podatkiem liniowym, jest jednym z niższych i wynosi tylko 10%. Dla porównania, podatek dochodowy od osób prawnych np. w Chorwacji wynosi 20%, a podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce 18% i 32%. Zgodnie z macedońskim modelem opodatkowania, 10% podatkiem objęta jest także każda wypłata dywidendy lub innych form dystrybucji zysków (podatek jest należny od wypłaconej dywidendy, lub – w przypadku oddziału podmiotu zagranicznego – od zysku zagranicznego).
Dochody z dywidend otrzymywanych przez macedońskie spółki będą zaś wyłączone z podstawy opodatkowania, jeżeli kwoty te zostały już opodatkowane przez podmiot, który je wypłaca. Opodatkowaniu podatkiem od zysków pochodzących z ich działalności na terytorium Macedonii podlegają zakłady i oddziały spółek zagranicznych.
Ponadto, w Macedonii obowiązuje stawka 0% od zysków zatrzymanych w spółce. Podstawowa stawka podatku VAT w Macedonii wynosi 18%, przy czym warto pamiętać, że na niektóre towary obowiązuje obniżona stawka 5%, istnieje także stawka 0%.
Jednocześnie, przepisy macedońskiego ustawodawstwa podatkowego przewidują dziesięcioletni okres zwolnienia z podatku dochodowego (ang. ten-year tax holiday from profit tax) dla podmiotów aktywnych na obszarach tzw. Technological–Industrial Development Zones (TIDZs) zajmujących się rozwojem nowych technologii. Obecnie na terenie Macedonii działają 4 technologiczno-przemysłowe strefy rozwojowe: 2 na przedmieściach Skopje, jedna w Tetovie i jedna w Štipie.
Planowane jest utworzenie jeszcze 7 takich stref. To właśnie dla przedsiębiorstw inwestujących w tych strefach przewidziane zostały specjalne, preferencyjne warunki prowadzenia działalności oraz znaczne ulgi podatkowe, m.in.: subsydia do 500 000 € na koszty budowlane oraz możliwość dzierżawy długoterminowej działek na okres do 99 lat.
System bankowy w Macedonii jest systemem stabilnym i kontynuuje swój dynamiczny rozwój. W ramach pakietu usług naszej Kancelarii oferujemy pośrednictwo w założeniu dla spółki rachunków w największych bankach, takich jak Uni Bank, Ohridska Bank (Societe General) czy Komercijalna Bank, przy czym należy pamiętać, że wymagane jest osobiste stawiennictwo beneficjenta rachunku w banku celem jego aktywacji.
Macedonia podpisała szereg umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (w sumie 42) m.in. z: Polską, Holandią, Francją, Szwecją, UK, Irlandią, Chinami, Niemcami i Litwą.
Rodzaje spółek
Zgodnie z macedońską Ustawą o spółkach handlowych w Macedonii możliwe są następujące formy działalności gospodarczej: osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą (macedoński skrótowiec: TP), spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (macedoński skrótowiec: DOO), jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (macedoński skrótowiec: DOOEL), spółka jawna (macedoński skrótowiec: JTD), spółka akcyjna (macedoński skrótowiec: AD), spółka komandytowa (macedoński skrótowiec: KD) oraz spółka komandytowo-akcyjna (macedoński skrótowiec: KDA). Większość inwestorów zagranicznych w Macedonii albo tworzy nowy podmiot (nową firmę) jako DOO/DOOEL lub AD albo tworzy oddział przedsiębiorstwa zagranicznego.
Macedońska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (DOO) może być utworzona przez przynajmniej dwóch wspólników (wspólnikami mogą być osoby fizyczne lub prawne – inne spółki), maksymalna liczba wspólników to 50. Podpisy wspólników na umowie spółki muszą zostać poświadczone przez notariusza. W umowie spółki wspólnicy określają główny obszar działalności spółki, sposób podejmowania decyzji (zebranie wspólników, zarząd, dyrektor itd.), sposób reprezentowania spółki oraz sposób podziału dochodu/pokrycia straty (jeżeli w umowie spółki nie zostanie określony sposób podziału dochodu, z mocy ustawy dochód rozdzielany jest proporcjonalnie do wysokości udziałów wspólnika).
Minimalny kapitał zakładowy, jaki jest potrzebny do utworzenia DOO wynosi 5 000 €. Kapitał zakładowy może zostać wniesiony jako wkłady pieniężne lub jako aporty rzeczowe. Pojedynczy wkład nie może być mniejszy niż 100 €. Wartość aportów rzeczowych musi zostać oszacowana przez licencjonowanego rzeczoznawcę, który wystawia sprawozdanie o wartości aportów rzeczowych.
Zgodnie z macedońską Ustawą o spółkach handlowych, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może zostać utworzona również przez jedną osobę (fizyczną lub prawną – inną spółkę). Taka spółka oznaczana jest skrótowcem DOOEL. Zamiast umowy spółki, jedyny wspólnik sporządza oświadczenie o utworzeniu DOOEL, podpis na oświadczeniu również musi zostać poświadczony przez notariusza. Zgodnie z ww. Ustawą, w Macedonii ta sama osoba fizyczna nie może być jedynym udziałowcem w więcej niż jednej DOOEL. Jedyny udziałowiec może, ale nie musi być zarządem DOOEL.
Spółka akcyjna w Macedonii
W Macedonii spółka akcyjna (AD) może zostać utworzona na dwa sposoby: tworzenie symultaniczne i tworzenie sukcesywne. Tworzenie symultaniczne oznacza utworzenie AD poprzez przejęcie wszystkich akcji przez założycieli, bez ogłoszenia oferty publicznej i podpisanie przez nich statutu. Utworzenie sukcesywne oznacza uchwalanie statutu AD przez założycieli oraz ogłoszenie oferty publicznej na zakup akcji pierwszej serii (akcji założycielskich).
Minimalna nominalna wysokość kapitału zakładowego AD tworzonej symultanicznie wynosi 25 000 €, a w przypadku AD tworzonej sukcesywnie – 50 000 €. Minimalna nominalna wartość pojedynczej akcji to 1 €. Działalność spółek akcyjnych w Macedonii regulowana jest, oprócz przepisów Ustawy o spółkach handlowych, także przepisami Ustawy o papierach wartościowych („Dziennik Urzędowy Republiki Macedonii” nr 95/2005, 25/2007, 7/2008, 57/2010, 135/2011 i 13/2013).
Spółka handlowa w Macedonii
Zagraniczna spółka handlowa nie może prowadzić działalności na terytorium Macedonii bez utworzenia oddziału. Zagraniczna spółka handlowa może utworzyć oddział w Macedonii, jeżeli w państwie swojej siedziby prowadzi działalność przynajmniej 2 lata. Oddział przedsiębiorstwa zagranicznego rejestruje się w Rejestrze Centralnym Republiki Macedonii. Zagraniczne spółki handlowe mogą utworzyć w Macedonii więcej niż jeden oddział, w takim przypadku zgłasza, który z oddziałów będzie głównym oddziałem (macedońską centralą), a pozostałe oddziały traktowane są jako oddziały głównego oddziału. Oddział działa w imieniu i na rzecz zagranicznej spółki.
Ponieważ oddział nie jest osobą prawną, za zobowiązania zaciągnięte przez oddział w obrocie prawnym odpowiada zagraniczna spółka, która utworzyła oddział, całym swoim majątkiem. Oprócz oddziałów, zagraniczne spółki handlowe mogą tworzyć w Macedonii przedstawicielstwa, które jednak mogą jedynie prowadzić działalność w zakresie reklamy i promocji spółki zagranicznej.
Podobnie jak w Polsce, spółki są zobowiązane prowadzić księgowość oraz składać sprawozdania. Nasza Kancelaria może pomóc w zapewnieniu kompleksowej obsługi księgowej.
Macedonia – kraj wielkich możliwości
Macedonia to kraj ogromnych możliwości. Tamtejszy rynek dopiero wchodzi na „europejskie salony” co czyni go szczególnie podatnym na inwestycje. Według rządowej listy sektorów, które mogą stanowić ogromne pole do popisu dla zagranicznych biznesmenów pierwsze miejsce zajmuje rynek części samochodowych. Kolejnymi są: rynek informacji i technologii komunikacyjnych, rynek farmaceutyczny, a także agrobiznes, przetwórstwo żywności i turystyka.
