Spółka jawna może przestać być podatnikiem CIT, wystarczy zmiana w składzie
Od 1 stycznia 2021 r. spółki jawne podlegają opodatkowaniu CIT jeśli tylko wśród jej wspólników znajdzie się choćby jedna osoba prawna. Wcześniej nie musiały rozliczać tego podatku. W korzystnym dla spółek wyroku WSA w Gdańsku orzekł, że spółka jawna może utracić status podatnika CIT z chwilą gdy skład osobowy spółki tworzyć będą wyłącznie osoby fizyczne, a nie z chwilą likwidacji jak twierdził fiskus.
Podatek dochodowy od zysków spółki jawnej
Do końca 2020 r. spółki jawne były wyłącznie transparentne podatkowe, czyli opodatkowanie podatkiem dochodowym występowało jedynie na poziomie tworzących ją wspólników. A że tworzone były przez osoby fizyczne, od generowanych w spółce jawnej zysków wspólnicy ci płacili wyłącznie PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych).
Kiedy spółka jawna staje się podatnikiem CIT?
Na mocy reform Polskiego Ładu, zgodnie z obwiązującym od 2021 r. brzmieniem art. 1 ust. 3 pkt 1a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnikami CIT są spółki jawne mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeśli ich wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka nie złoży przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji o podatnikach CIT oraz o podatnikach PIT, posiadających pośrednio lub bezpośrednio prawo do udziału w zysku (informacja/deklaracja CIT-15J). Taki sam skutek wywoła niezłożenie aktualizacji tej informacji w 14-dniowym terminie liczonym od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników, a także niezłożenie ww. informacji w 14-dniowym terminie, ale liczonym od rejestracji nowopowstałej (także w wyniku przekształcenia) spółki jawnej. Informację należy złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Wystąpienie wspólnika ze spółki
Założoną w 2005 r. spółkę jawną tworzyli wyłącznie wspólnicy będący osobami fizycznymi. W kwietniu 2023 r. aneksem do umowy spółki przystąpiła do niej jako wspólnik spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka jawna nie złożyła w terminie informacji CIT-15J. Zmiana składu spółki została ujawniona w KRS w lipca 2023 r. W dniu 18 marcu następnego roku spółka z o.o. wystąpiła ze spółki jawnej, która 3 dni później złożyła naczelnikowi urzędu skarbowego aktualizację informacji CIT-15J uwzględniającą to wystąpienie.
W tych okolicznościach, w oparciu o wykładnię art. 1 ust. 3 pkt 1a) ustawy o CIT, spółka jawna stanęła na stanowisku, że utraciła status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych z chwilą wystąpienia z niej wspólnika – spółki z o.o., czyli 18 marca 2024 r.
Organ stwierdził co innego
Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Przywołał przepis art. 1 ust. 5 tej samej ustawy, który stanowi, że spółka jawna posiada status podatnika CIT od pierwszego dnia roku obrotowego albo od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników – do dnia likwidacji spółki lub wykreślenia z właściwego rejestru. Na tej podstawie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że zmiana składu podatników ma znaczenie tylko dla spółek jawnych, które stają się podatnikiem CIT na skutek przystąpienia do nich osoby prawnej. W drugą stronę to nie działa. Czyli przesłanka zmiany składu nie ma znaczenia dla sytuacji spółek jawnych, które uzyskały już status podatnika CIT. Mając więc na uwadze art. 1 ust. 5, organ poinformował, że spółka przestanie być podatnikiem CIT dopiero po jej likwidacji albo wykreśleniu z KRS.
Spółka jawna może przestać być podatnikiem CIT na skutek zmian w składzie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stanął po stronie spółki. Zwrócił uwagę, że użyty przez ustawodawcę w art. 1 ust. 3 pkt 1a) spójnik „ORAZ” oznacza, że aby spółka jawna stała się i posiadała status podatnika CIT, muszą zostać spełnione oba połączone tym spójnikiem warunki. Chodzi o fragment mówiący o tym, że spółka jawna staje się podatnikiem CIT jeżeli jej wspólnikami „nie są wyłącznie osoby fizyczne ORAZ spółka jawna nie złoży przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji (CIT-15J – przyp. red.)”. Jeśli któryś z tych warunków nie będzie spełniony, wówczas spółka jawna nie będzie mogła być uznawana za podatnika CIT. Skoro więc ze spółki wystąpił wspólnik niebędący osobą fizyczną, to odpadł pierwszy z ustanowionych przed spójnikiem „ORAZ” warunków (wyrok z 16 października 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 532/24).
Podsumowanie
Organ błędnie interpretował przepisy na niekorzyść przedsiębiorcy. Art. 1 ust. 5 ustawy o CIT wskazuje jedynie moment, od którego spółka jawna spełniająca warunki z art. 1 ust. 3 pkt 1a) posiada status podatnika CIT oraz moment kiedy go traci. Przepis ten nie odnosi się więc do spółki, która warunków z art. 1 ust. 3 pkt 1a) nie spełnia.
Autor: Robert Nogacki, radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców
