Analizy porównawcze muszą być aktualizowane niezależnie od zmiany warunków rynkowych

W sprawie objętej wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wnioskodawca wskazał, że w ramach grupy kapitałowej jest stroną umów o finansowanie (umów pożyczek). Podstawą ustalania warunków pożyczek jest każdorazowo analiza porównawcza określająca oprocentowanie, marże oraz inne parametry pożyczki. Zatem co do zasady w dacie zawarcia pożyczki umowy określane były zgodnie z zasadą ceny rynkowej.

Zgodnie z art. 11r „analiza porównawcza oraz analiza zgodności podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany”.

W związku z tym wnioskodawca okresowo dokonywał aktualizacji analiz porównawczych, jednak w pewnym momencie aktualizowana analiza przestała w jego ocenie odpowiadać warunkom rynkowym. Dlatego wnioskodawca powziął wątpliwość, czy skoro na moment zaciągania pożyczki warunki były ustalone jako rynkowe, to konieczne jest okresowe aktualizowanie analizy porównawczej oraz ustalonych warunków transakcji. W tym zakresie odnieść się można przykładowo do instytucji bankowych, które nie zmieniają poziomu oprocentowania w trakcie trwających umów, nawet w sytuacjach, gdy okaże się, że rynkowe poziomy tego oprocentowania uległy zmianom. Skoro więc niezależne instytucje tego nie czynią, wnioskodawca stanął na stanowisku, że również nie będzie zobowiązany do dokonywania okresowych aktualizacji analiz porównawczych dotyczących zawieranych transakcji finansowych.

W związku z powyższym wnioskodawca w ramach wniosku o indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego sformułował następujące pytania:

• Czy jeżeli w roku aktualizacji analizy porównawczej warunki transakcji nie mieszczą się już w przedziałach wynikających z zaktualizowanych wskaźników, pomimo że są zgodne z pierwotną analizą porównawczą, powinny zostać zmieniane zgodnie z wynikami zaktualizowanej analizy porównawczej?
• Czy przejmując w trakcie roku umowy pożyczek, w których oprocentowanie zostało ustalone historycznie w oparciu o analizę porównawczą, w momencie dokonania przejęcia wnioskodawca powinien kontynuować dotychczasowe warunki, czy dokonać ponownej analizy porównawczej?

Wnioskodawca chciał więc ustalić, jak często powinien dokonywać aktualizacji posiadanych analiz porównawczych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy w całości za nieprawidłowe. Co istotne, Dyrektor wskazał, że podatnik powinien dokonywać aktualizacji cen transferowych nie tylko okresowo, ale w każdej sytuacji, w której takiej zmiany dokonałyby podmioty niepowiązane, tak aby w ramach całej umowy warunki przez cały czas były ustalone jako rynkowe. Dodatkowo organ zaznaczył, że zasada ceny rynkowej może być weryfikowana przez organy podatkowe w dowolnym momencie.

Reasumując, organ podatkowy wskazał, że jeżeli warunki oprocentowania pożyczki były nierynkowe w dacie zawarcia transakcji, to strony powinny je zawsze doprowadzić do poziomu zgodnego z zasadą rynkową. To samo, jeżeli wcześniej warunki zostały ustalone jako rynkowe, lecz na skutek istotnej zmiany okoliczności stały się nierynkowe, podatnik powinien dostosować je do zasady rynkowej.

Stanowisko Dyrektora KIS wyrażone w ramach interpretacji podatkowej jest bardzo zaskakujące, ponieważ w praktyce aktualizowanie analiz porównawczych dotyczy głównie transakcji towarowych i usługowych, gdzie istotny jest wskaźnik zyskowności realizowany na transakcji. W przypadku transakcji finansowych zawieranych na określonych warunkach, na pewien okres korekty cen transferowych są raczej rzadko spotykane w praktyce. Wynika to głównie z faktu, że umowy finansowania zawierane są na pewien okres i decydująca jest sytuacja podmiotów, funkcje i ryzyka w momencie zawarcia umowy, oczywiście, jeżeli nie zostały dokonane istotne zmiany. Pewne argumenty popierające stanowisko organu podatkowego można jeszcze znaleźć w przypadku przejęcia finansowania od innego podmiotu, ponieważ w takich okolicznościach inna jest sytuacja finansowa spółek, ich możliwości, okres umowy, czyli potencjalnie warunki mogłyby również zostać ustalone w sposób inny niż dotychczas. Takiej argumentacji nie widać już w przypadku przejęcia i kontynuowania finansowania na tych samych zasadach, co wcześniej ustalone.

Autor: radca prawny Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec

Kancelaria Prawna Skarbiec