Czy umowy zawarte przed ogłoszeniem upadłości zachowują ważność po ogłoszeniu upadłości?
Wszelkie zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości.
Ważność umów (zlecenia lub komisu) zawartych przez upadłego, w których upadły był dającym zlecenie lub komitentem, a także umowy o zarządzanie papierami wartościowymi upadłego wygasają z dniem ogłoszenia upadłości. Jednakże wierzytelność z tytułu poniesionej wskutek tego straty może być dochodzona w postępowaniu upadłościowym.
W przypadku umów zlecenia lub komisu, gdzie upadły był przyjmującym zlecenia lub komisantem od takich umów, można odstąpić z dniem ogłoszenia upadłości bez odszkodowania.
W przypadku umowy agencyjnej w razie ogłoszenia upadłości jednej ze stron umowa ta wygasa. W razie upadłości dającego zlecenie agent ma prawo dochodzić w postępowaniu upadłościowym swojej wierzytelności, powstałej z tytułu straty poniesionej wskutek wygaśnięcia umowy.
Inna sytuacja występuje w przypadku ogłoszenia upadłości użyczającego lub biorącego do używania. Umowa użyczenia wygasa jeżeli rzecz nie została jeszcze wydana, natomiast w przypadku wydania rzeczy, umowa ulega rozwiązaniu na żądanie jednej ze stron. Podobna sytuacja istnieje w przypadku umowy pożyczki, która wygasa, gdy przedmiot pożyczki nie został jeszcze wydany.
Przy umowie najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego umowa wiąże strony, jeżeli przedmiot umowy został wydany najemcy lub dzierżawcy przed ogłoszeniem upadłości. Na podstawie zarządzenia sędziego-komisarza syndyk wypowiada umowę najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, także wtedy, gdy wypowiedzenie tej umowy przez upadłego nie było dopuszczalne.
Zarządzenie sędzia-komisarz może wydać, jeżeli trwanie umowy utrudnia likwidację masy upadłości albo gdy czynsz najmu lub dzierżawy odbiega od przeciętnych czynszów za najem lub dzierżawę nieruchomości tego samego rodzaju.
W takim przypadku druga strona rozwiązanej umowy może dochodzić w postępowaniu upadłościowym odszkodowania z powodu rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy przed terminem przewidzianym w umowie, zgłaszając te wierzytelności sędziemu-komisarzowi.
Jeżeli w dniu ogłoszenia upadłości przedmiot najmu lub dzierżawy nie był jeszcze wydany upadłemu, każda ze stron może odstąpić od umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości zawartej przez upadłego jako najemcę lub dzierżawcę. Oświadczenie o odstąpieniu powinno być złożone w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości.
W takim przypadku odstąpienie od umowy, nie pociąga za sobą obowiązku odszkodowania. Natomiast jeżeli przedmiot najmu lub dzierżawy w dniu ogłoszenia upadłości był już wydany upadłemu, syndyk może wypowiedzieć umowę najmu lub dzierżawy także wtedy, gdy wypowiedzenie tej umowy przez upadłego nie było dopuszczalne.
Jeżeli umowa dotyczy nieruchomości, w której prowadzone było przedsiębiorstwo upadłego, wypowiedzenie następuje z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia, w innych zaś przypadkach – z zachowaniem terminu ustawowego, chyba że terminy wypowiedzenia przewidziane w umowie są krótsze. Jednakże rozwiązanie umowy nie może nastąpić przed upływem terminu, za który czynsz zapłacono z góry.
Na zarządzenie sędziego-komisarza syndyk wypowiada umowę najmu lub dzierżawy przed tym terminem, jeżeli dalsze trwanie umowy utrudniałoby prowadzenie postępowania upadłościowego, w szczególności gdy prowadzi do zwiększenia kosztów upadłości.
Wynajmujący lub wydzierżawiający może dochodzić w postępowaniu upadłościowym odszkodowania z powodu rozwiązania najmu lub dzierżawy przed terminem przewidzianym w umowie, jednak za czas nie dłuższy niż dwa lata.
Umowa kredytu wygasa z dniem ogłoszenia upadłości, jeżeli przed dniem ogłoszenia upadłości kredytodawca nie przekazał środków pieniężnych do dyspozycji upadłego, a w przypadku przekazania części środków pieniężnych upadły traci prawo do żądania wypłaty części nieprzekazanej.
Jeżeli upadły korzysta z rzeczy na podstawie umowy leasingu syndyk może w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości, za zgodą sędziego-komisarza, wypowiedzieć tą umowę ze skutkiem natychmiastowym. Należy wskazać, iż ogłoszenie upadłości nie ma wpływu na umowy obowiązkowego ubezpieczenia majątkowego.
Źródło: Portal IPO.pl
Kancelaria Prawna Skarbiec