Dokumentowanie usług marketingowych na potrzeby VAT i podatku dochodowego
Podatnicy, kupując różnego rodzaju usługi marketingowe, często nie zdają sobie sprawy z aspektów podatkowych towarzyszących zakupowi. Głównym ich celem jest przecież zakup konkretnych świadczeń, za które gotowi są zapłacić określone wynagrodzenie.
Tymczasem konsekwencje podatkowe wynikające z braku świadomości mogą okazać się bardzo kosztowne. Fiskus, próbując kwestionować koszty podatkowe czy odliczenie VAT, próbuje różnych pomysłów, z których część jest bardzo kontrowersyjna. Przekonał się o tym podatnik, który ostatecznie w wyniku sporu z fiskusem trafił do sądu administracyjnego (wyrok WSA w Gliwicach z 18 lipca 2019 r., sygn. I SA/Gl 448/19).
Dokumentowanie usług i błędy dokumentacyjne
Fiskus zakwestionował odliczenie VAT z wydatków na zakup usług z uwagi na błędy dokumentacyjne. Naczelnik urzędu skarbowego stwierdził, że współpraca pomiędzy podatnikiem a agencją marketingową nie została wystarczająco udokumentowana, przez co faktury wystawione przez agencję są nierzetelne i nie odzwierciedlają rzeczywistych czynności.
Organ drugiej instancji potwierdził, że faktura, potwierdzenie zapłaty i zeznania pracowników nie są wystarczającym dowodem na to, że usługa została wykonana. Dodatkowo urząd, kwestionując prawo do odliczenia, wskazał, że to na stronie postępowania ciąży obowiązek posiadania materialnych dowodów potwierdzających wykonanie poszczególnych usług niematerialnych.
Weryfikacja kontrahenta i brak umowy
Dodatkowo w omawianej sprawie urząd kwestionował odliczenie VAT również z uwagi na podejrzenie w stosunku do kontrahenta (agencji marketingowej) o braku zdolności do świadczenia tego typu usług. Urząd zwrócił uwagę w szczególności na sposób nawiązania współpracy z nieznanym wcześniej podmiotem, niemającym znaczącego doświadczenia w dziedzinie marketingu, a wyspecjalizowanym w wyrobie i sprzedaży zegarków.
Kontrahent w ocenie urzędu nie miał odpowiedniego zaplecza technicznego czy niezbędnych materiałów biurowych, o czym świadczy używanie papieru niewiadomego pochodzenia i średniej jakości.
Nakład pracy i kalkulacja wynagrodzenia
Dodatkowo w tej sprawie urząd dokonał rynkowej oceny wartości takiego rodzaju usług, stwierdzając, że wydatki udokumentowane zakwestionowanymi fakturami są niewspółmierne do nakładu pracy agencji marketingowej, tym bardziej że część czynności wykonywała ona wspólnie z podatnikiem, który posiadał wiadomości w zakresie specyfikacji sprzętu, znajomość rynku czy sposobu prezentowania.
Ponadto urząd zwrócił uwagę na brak wiążącej strony umowy, co świadczy o nieprofesjonalnym zachowaniu w obrocie gospodarczym. Dodatkowo w ocenie organu niedopuszczalne jest, aby cena była kalkulowana po zakończeniu usługi, gdyż odbiega to od warunków rynkowych, znanych organowi.
Brak możliwości odliczenia VAT
Odliczenie podatku VAT naliczonego jest podstawowym prawem podatnika, o ile wydatek jest związany z działalnością opodatkowaną i nie został zaliczony do katalogu wydatków, gdzie brak jest możliwości odliczenia (np. usługi noclegowe i gastronomiczne).
Dodatkowo nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący.
Nie można odliczyć VAT także w sytuacji, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Ponadto wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne powinny co do zasady stwierdzać czynności, które zostały dokonane, wskazywać kwoty zgodne z rzeczywistością, nie dokumentować czynności pozornych.
Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
Podstawowa kwestia, jaką rozstrzygnął WSA w Gliwicach, dotyczyła tego, czy na potrzeby podatku od towarów i usług istotne jest prawidłowe dokumentowanie usług, które zostały nabyte. WSA wskazał, że do odliczenia VAT podatnik powinien posiadać odpowiedni dokument, który dokumentuje rzeczywiste zdarzenia gospodarcze.
WSA stwierdził, że nie mają oparcia ani w przepisach ogólnego prawa podatkowego, ani w unormowaniach z zakresu podatku od towarów i usług tezy, iż na stronie postępowania podatkowego ciąży obowiązek posiadania materialnych dowodów potwierdzających wykonanie poszczególnych usług niematerialnych.
Wnioski
Wyrok WSA jest korzystny dla podatników. Jednocześnie bardzo niepokojące są zapędy fiskusa do wykorzystywania instrumentów niewynikających z przepisów w celu kwestionowania prawa do odliczenia podatku.
W szczególności urząd próbuje kwestionować cenę w stosunkach pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, weryfikuje zdolność do świadczenia usług czy poświęca uwagę kwestiom formalnym, jak posiadanie umowy czy materiałów biurowych. Wydaje się, że takie czynności wykraczają poza kompetencje urzędu skarbowego podczas kontroli poświęconej podatkowi od towarów i usług.
Dlatego warto w przypadku ewentualnych kontroli podatkowych skontaktować się z profesjonalnym doradcą podatkowym, który będzie w stanie ocenić żądania oraz argumenty urzędu. Pozwoli to uniknąć kosztownych spraw sądowych oraz pokaże urzędnikom, że powinni działać w granicach wyznaczonych przez prawo.
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec
