Elektroniczny dokument nadania z poczty uprawnia eksportera do zastosowania zerowej stawki VAT

Polska spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży produktów kolekcjonerskich wyłącznie na rzecz nieprowadzących działalności gospodarczej osób fizycznych, zamieszkujących poza terytorium Unii Europejskiej (m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii). Swoje produkty ogłasza i sprzedaje za pośrednictwem popularnych portali aukcyjnych.

Przykładowa transakcja przebiega następująco:

1. klient, który odnajdzie produkt na portalu internetowym, składa za jego pośrednictwem zamówienie,
2. płaci za niego,
3. spółka/sprzedawca wystawia fakturę VAT ze stawką 0 proc. i przesyła towar za pośrednictwem systemu „Elektroniczny Nadawca” Poczty Polskiej w terminie miesiąca od dnia otrzymania zapłaty,
4. w raporcie generowanym przez ten elektroniczny system po miesiącu są widoczne statusy:

1. 1. „Doręczenie”;
   2. „Przesyłka dotarła do kraju przeznaczenia”;
   3. „Przesyłka wysłana z Polski”.

Jako że po wysłaniu przez Pocztę Polską przesyłki poza granice kraju dalsze jej doręczenie do klienta końcowego przejmują jej zagraniczni odpowiednicy, ww. komunikaty mogą się różnić, bo nie wszyscy z tych zagranicznych doręczycieli aktualizują status doręczenia paczki. Dlatego w przypadku statusów innych niż „Doręczenie”, a więc wskazanych w pkt b) lub c), spółka występuje do Poczty Polskiej z reklamacją, a Poczta odpowiada, potwierdzając doręczenie do adresata wraz z podaniem daty tego doręczenia, lub informuje o zaginięciu przesyłki.

W świetle tak opisanego stanu faktycznego reprezentujący spółkę radca prawny Robert Nogacki z Kancelarii Prawnej Skarbiec wniósł do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o potwierdzenie, że wygenerowany w systemie „Elektroniczny Nadawca” Poczty Polskiej stanowi dokument, o którym mowa w art. 41 ust. 6 i 6a ustawy o podatku od towarów i usług, a więc uprawnia – po spełnieniu pozostałych wymogów – do zastosowania przez eksportera 0 proc. stawki VAT dla wywozu towaru poza granice UE?

Zgodnie z art. 41 ust. 6 stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Natomiast ust. 6a precyzuje, że dokumentem tym jest w szczególności:

1. dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;
2. dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
3. zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Pełnomocnik spółki zwrócił uwagę, że ww. regulacja art. 41 ust. 6 posługuje się sformułowaniem „w szczególności”, co oznacza, że wskazany katalog dokumentów nie jest katalogiem zamkniętym. Stąd też podatnicy mogą dokumentować wywóz towarów także innymi dowodami, byleby wynikało z nich, że eksportowany towar opuścił terytorium Unii.

Jak wskazał w wyroku z 23 czerwca 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, dodanie do art. 41 ustawy o VAT ustępu 6a miało zakończyć spory podatników z organami podatkowymi w zakresie dokumentowania eksportu.

Zatem nie tylko wygenerowany z systemu ECS dokument celny IE-599 czy też karta Jednolitego Dokumentu Administracyjnego (SAD) może być jedynym dokumentem potwierdzającym eksport poza UE, szczególnie że część państw doręczenia towaru może takiego dokumentu nie stosować.

Z kolei, jak stwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 28 marca 2019 r., przepisy krajowe nie mogą uzależniać prawa do zastosowania zwolnienia z VAT przewidzianego dla wywozu towarów poza UE od objęcia tych towarów procedurą celną w sytuacji, gdy bezsporne jest, że zostały spełnione przesłanki do objęcia zwolnieniem, w szczególności przesłanka faktycznego wywozu towaru (sprawa C-275/18, Milan Vinš przeciwko Odvolací finanční ředitelství).

Dodatkowo reprezentant spółki wskazał na treść rozstrzygnięcia WSA w Poznaniu, który podkreślił, że „Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada neutralności wymaga, aby odliczenie podatku VAT naliczonego przysługiwało, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet wówczas, gdy niektóre wymogi formalne zostały pominięte przez podatników” (wyrok TSUE z 28 lipca 2016 r., sprawa C-332/15 oraz powołane tam orzecznictwo).

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 11 października 2010 r. stwierdził, że dla ustalenia, iż należy zastosować właściwą dla eksportu stawkę VAT, wystarczy posiadanie przez podatnika takich dowodów, które łącznie potwierdzają dokonanie wywozu poza terytorium UE (sygn. akt I FPS 1/10).

Podsumowując, na podstawie przywołanej wyżej argumentacji i głosu orzecznictwa dokumenty wygenerowane z systemu „Elektroniczny Nadawca” Poczty Polskiej mogą stanowić dokument, o którym mowa w art. 41 ust. 6 i 6a ustawy o podatku od towarów i usług, uprawniający do zerowej stawki VAT w eksporcie towarów.

Dyrektor KIS przyznał spółce rację, potwierdzając, że wskazany przez nią dokument elektroniczny wygenerowany przez Pocztę Polską będzie ją uprawniał do zastosowania stawki 0% VAT dla eksportu towaru:

„…mając na uwadze przywołane orzeczenia TSUE i NSA należy uznać, że po spełnieniu reszty przesłanek, Wnioskodawca będzie miał prawo do zastosowania stawki opodatkowania 0% przewidzianej dla eksportu towarów, które są wysyłane za pośrednictwem Poczty Polskiej do osób fizycznych zamieszkałych poza terytorium Unii Europejskiej, nieprowadzących działalności gospodarczej, w sytuacji, gdy Spółka posiada dokumenty pochodzące z Elektronicznego Systemu Nadawcy Poczty Polskiej, opatrzone statusem „doręczenie”, a w przypadku statusów: „Przesyłka dotarła do kraju przeznaczenia” lub „Przesyłka wysłana z Polski” pod warunkiem, że posiada odpowiedzi z Poczty Polskiej na zgłoszenie reklamacyjne potwierdzające doręczenie przesyłki do adresata wraz z podaniem daty doręczenia” (dokładny cytat z interpretacji indywidualnej z 11 stycznia 2021 r., sygn. akt 0111-KDIB3-3.4012.603.2020.1.MAZ).

To bardzo dobra, korzystna dla przedsiębiorców – eksporterów interpretacja fiskusa. Potwierdza bowiem ugruntowaną już linię orzecznictwa sądów administracyjnych i unijnego trybunału, że dla zachowania przez przedsiębiorcę prawa do zastosowania wobec dokonanego wywozu 0 proc. stawki VAT wystarczające jest wykazanie, iż do wywozu faktycznie doszło, bez względu na to, czy nastąpi to w oparciu o wskazane w ustawie dokumenty, czy nie.

Między innymi zgodnie z przywołanym już wyrokiem TSUE w sprawie C-275/18:

„…brak poszanowania formalnego wymogu objęcia towarów przeznaczonych do wywozu procedurą wywozu nie może prowadzić do tego, że eksporter traci prawo do zwolnienia w eksporcie, o ile zostało wykazane faktyczne wyprowadzenie danych towarów z terytorium Unii”.

Autor: radca prawny Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec