By nie płacić podatku od nieruchomości, wystarczy zburzyć ścianę

Jak stanowi art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budynki lub ich części.

Natomiast zgodnie z treścią art. 1a ust. 1 pkt 1 budynek to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach (Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31, ze zm.).

Z kolei art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego precyzuje, że obiektem budowlanym jest taki obiekt, który posiada instalacje zapewniające możliwość użytkowania go zgodnie z jego przeznaczeniem i który został wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414, ze zm.).

Organ podatkowy wymierzył właścicielce gruntów podatek od nieruchomości, w tym podatek od gruntów oraz od budynków mieszkalnych i pozostałych budynków: koszarowych, warsztatowych i magazynowych.

Właścicielka nie zgodziła się z wydaną w lipcu 2017 r. decyzją. Zarzuciła organowi zaniechanie podjęcia niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (m.in. niepowołanie biegłego z zakresu budownictwa).

Podatniczka podniosła również zarzut, że organ dokonał niewłaściwej klasyfikacji jednego z obiektów, obejmując go opodatkowaniem, jako spełniającego wszystkie ustawowe kryteria budynku, w sytuacji, gdy znajdował się on w trakcie przebudowy.

W marcu 2019 r. samorządowe kolegium odwoławcze podtrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W jego opinii, ugruntowanej na podstawie akt, nie ma wątpliwości, że przyjęte do opodatkowania budynki istnieją, posiadają wszystkie elementy konstrukcyjne, fundamenty, ściany i dach.

Dotyczy to także tych budynków, które są w fazie remontu, a żaden z nich nie został zgłoszony do rozbiórki. Jak stwierdził organ odwoławczy, fakt odnawiania czy remontu budynku, nawet przejściowe rozebranie któregoś z jego elementów, nie pozbawia go w tym okresie cech budynku.

„…ustawowa definicja budynku nie uwzględnia jego stanu. Wobec tego obiekt budowlany pozostaje budynkiem nawet wówczas, gdy ze względów technicznych, faktycznych czy prawnych nie jest i nie może być wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem” (sygn. akt I SA/Bk 220/19).

SKO orzekło, że dopiero pozbawienie obiektu dachu powoduje, że przestaje on być budynkiem, a tym samym przestaje być przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości budynkowej.

Właścicielka wniosła skargę. Rozpoznający ją 25 września 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku najpierw ze względu na zawiłość sprawy odroczył termin ogłoszenia wyroku na 8 października 2019 r.

Jednak gdy ją już rozpoznał, biorąc za podstawę rozstrzygnięcia wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2019 r. (sygn. akt II FSK 3232/17), uchylił decyzję organu określającą właścicielce wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości.

Sąd uznał jej zarzuty skargi co do klasyfikacji jednego z remontowanych obiektów, jako podlegającego opodatkowaniu budynku, podczas gdy ten ustawowych warunków nazywania go tym mianem nie spełniał.

„…skoro koniecznym elementem konstrukcyjnym obiektu budowlanego zaliczanego do kategorii budynku, w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. oraz art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego, jest trwałe związanie takiego obiektu z gruntem, wydzielenie z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadanie fundamentów i dachu, to ustalona w sprawie okoliczność, iż obiekt ten nie posiadał ściany frontowej, nie dawała podstaw do jego zaliczenia do kategorii budynku.

Ściana frontowa to jedna z przegród budowlanych, która wydziela budynek z przestrzeni. Jej zniszczenie (wybicie) skutkuje brakiem części jednego z elementów konstrukcyjnych budynku. Zatem, taki obiekt budowlany nie może być zaliczony do kategorii budynku, gdyż nie spełnia wszystkich elementów konstrukcyjnych budynku” (wyrok WSA w Białymstoku z 8 października 2019 r., sygn. akt I SA/Bk 220/19).

Wielu podatników, chcąc ochronić swój majątek przed nadmiernymi obciążeniami fiskalnymi, zarobione środki inwestuje w zakup aut, samolotów, jachtów lub korzysta z zagranicznych struktur organizacyjnych.

Być może teraz, po wyroku białostockiego WSA, jak i poprzedzającym go rozstrzygnięciu NSA, celem zmniejszenia obciążeń podatkowych z tytułu posiadanych nieruchomości budynkowych podatnicy będą w nich po prostu wyburzać jedną ze ścian – zwłaszcza jeśli z budynków tych nie korzystają albo dokonują remontu.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec