Kontrole

Kontrola podatkowa ma na celu sprawdzenie, czy podmiot kontrolowany wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Jest to procedura bardziej sformalizowana niż czynności sprawdzające głównie z tego powodu, że stosuje się do niej odpowiednio przepisy o postępowaniu podatkowym. Tym samym kontrolujący przeprowadzają postępowanie dowodowe w celu ustalenia prawidłowego stanu faktycznego sprawy i sprawdzenia poprawności rozliczeń z fiskusem. Kontrola podatkowa kończy się doręczeniem protokołu, w którym zostały (lub nie) stwierdzane nieprawidłowości. Jeśli kontrolowany zgadza się z ustaleniami protokołu, w terminie 14 dni może dokonać korekty deklaracji. Jeśli nie, w tym samym terminie może złożyć zastrzeżenia do protokołu. Usługi świadczone przez Kancelarię w zakresie kontroli podatkowych:

• analiza akt kontroli podatkowej w celu ustalenia kierunku, w którym zmierzają kontrolujący,
• ustalanie strategii działania,
• sporządzanie wniosków dowodowych,
• udział w przesłuchaniach świadków w charakterze pełnomocnika strony,
• przeprowadzanie próbnego przesłuchania strony,
• udział w przesłuchaniach strony w charakterze jej pełnomocnika,
• przygotowywanie pisemnych wyjaśnień i odpowiedzi na wezwania organu,
• sporządzanie zastrzeżeń do protokołu badania ksiąg podatkowych,
• sporządzanie zastrzeżeń do protokołu kontroli.

Z dniem 30 kwietnia 2018 r. weszła w życie ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646) zwana potocznie „Konstytucją biznesu”. Zastąpiła ona ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami ww. ustawy organ koncesyjny może przeprowadzić u przedsiębiorcy kontrolę w zakresie zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją, przestrzegania warunków wykonywania działalności, a także obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli. Kontrole przedsiębiorcy podlegają jednak pewnym ograniczeniom, o których trzeba pamiętać, aby kontrolujący nie wykorzystali niewiedzy kontrolowanego w tym zakresie. Kancelaria Prawna Skarbiec oferuje pełną reprezentację przedsiębiorcy w trakcie prowadzonej u niego kontroli.

Kontrola celno-skarbowa została wprowadzona przez ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej, lecz art. 94 ust. 1 ww. ustawy odsyła do odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej, stosowanych w nieuregulowanym zakresie, w tym do procedury dotyczącej postępowania podatkowego. Do zakresu przedmiotowego należy m.in. przestrzeganie przepisów prawa podatkowego, prawa celnego, o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, prawa dewizowego, regulującego urządzanie i prowadzenie gier hazardowych. Funkcjonariusze Urzędu Celno-Skarbowego, prowadząc kontrolę celno-skarbową, posiadają szerokie uprawnienia organów ścigania (przeszukanie, kontrola przesyłek pocztowych, oględziny). Kontrola ta kończy się doręczeniem wyniku kontroli, a kontrolowany może w terminie 14 dni złożyć korektę deklaracji podatkowej (UWAGA! Brak możliwości złożenia zastrzeżeń!). W razie stwierdzenia nieprawidłowości i braku złożenia przez kontrolowanego korekty deklaracji kontrola ta przekształca się w postępowanie podatkowe, zmierzające do wydania decyzji podatkowej. Usługi świadczone przez Kancelarię w zakresie kontroli celno-skarbowych:

• analiza akt kontroli celno-skarbowej w celu ustalenia kierunku, w którym zmierzają kontrolujący,
• ustalanie strategii działania,
• sporządzanie wniosków dowodowych,
• udział w przesłuchaniach świadków w charakterze pełnomocnika strony,
• przeprowadzanie próbnego przesłuchania strony,
• udział w przesłuchaniach strony w charakterze jej pełnomocnika,
• przygotowywanie pisemnych wyjaśnień i odpowiedzi na wezwania organu.

Kancelaria Prawna Skarbiec oferuje pomoc i reprezentację przedsiębiorców na wszystkich etapach postępowania prowadzonego przez Szefa KAS oraz pozostałe organy administracji skarbowej.

Przez pierwsze 2,5 roku obowiązywania przepisów klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania, czyli do końca 2018 roku, Szef Krajowej Administracji Skarbowej wszczął przeciw podatnikom tylko 6 postępowań z zastosowaniem sankcji klauzulowych. W 2019 r. zmieniono przepisy tak, by fiskus mógł sankcjami objąć szersze grono podatników. W pierwszym roku po zmianach wszczęto już 26, czyli ponad czterokrotnie więcej postępowań. W 2021 r. aż 66, a w 2022 r. – 42. Ogółem, od czasu wejścia w życie regulacji klauzulowych, wszczęto 162 postępowania, z czego aż 156, czyli ponad 96%, po zmianie przepisów w 2019 r.

Możliwość prowadzenia kontroli przez szefa KAS wynika z art. 119g Ordynacji podatkowej i dotyczy spraw, w których może zostać wydana decyzja z zastosowaniem art. 119a tej ustawy (klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania). Szef KAS może samodzielnie wszcząć postępowanie w tym zakresie lub przejąć sprawę, w tym kontrolę prowadzoną dotychczas przez inny organ.

W przypadku sprawy prowadzonej przez Szefa KAS nie zmienia się sytuacja podatnika w zakresie możliwości korygowania zeznania będącego przedmiotem tej kontroli. Zmienia się tylko sytuacja podatników innych niż strona postępowania, a którzy uczestniczyli w czynności, której skutki podatkowe określa decyzja Szefa KAS. Podatnicy ci mają bowiem prawo skorygować swoją deklarację, uwzględniając treść decyzji, a także wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty lub o zwrot podatku, jeżeli decyzja jest ostateczna, a w przypadku złożenia skargi – jeżeli sąd administracyjny prawomocnie oddalił skargę na tę decyzję, oraz decyzja ta została wykonana w całości. O prawie dokonania takich korekt Szef KAS zawiadamia zainteresowanych, którzy na ich dokonanie mają miesiąc od dnia doręczenia postanowienia w tym zakresie.

Sam podatnik objęty postępowaniem na podstawie art. 81b § 1a Ordynacji podatkowej ma prawo skorygować deklarację oraz do cofnięcia skutków unikania opodatkowania, jednokrotnie w toku postępowania prowadzonego przez Szefa KAS, przed wydaniem decyzji w pierwszej instancji, w terminie 14 dni od doręczenia temu podatnikowi zawiadomienia o wyznaczeniu terminu na wypowiedzenie się w przedmiocie zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Zasady dokonywania korekt w sprawach prowadzonych przez Szefa KAS są więc odmienne od zasad ogólnych dotyczących kontroli prowadzonych przez inne organy podatkowe, co należy mieć na uwadze, aby nie dopuścić do wyekspirowania terminu na dokonanie samokorekty, z którą wiążą się okoliczności łagodzące sankcje również na gruncie kodeksu karnego skarbowego.

Od 1 stycznia 2022 r. urzędnicy Krajowej Administracji Skarbowej mogą przeprowadzać również tzw. nabycie sprawdzające, czyli kontrolowanego nabyciu towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego, w zakresie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz wydawania nabywcy paragonu fiskalnego. Już w pierwszym roku posiadania nowego uprawnienia kontrolnego, urzędnicy KAS dokonali 56 246 nabyć sprawdzających, w trakcie których nałożyli na przedsiębiorców 13 397 mandatów karnych na łączną kwotę blisko 18 mln zł.