Szacuje się, że spośród ok. 2,6 mln aktywnych firm w Polsce niemal 830 tys. to przedsiębiorstwa rodzinne. W ciągu najbliższych 5 lat planowanie sukcesji może objąć ok. 57 proc. z nich, lecz tylko 8,1 proc. następców wyraża chęć przejęcia sterów rodzinnego biznesu. Problem przekazania przedsiębiorstwa, jego majątku, także prywatnego, dotyczy więc co trzeciego właściciela firmy. Rozwiązaniem jest zaplanowanie zawczasu sukcesji firmy – zadbanie o ciągłość działalności przedsiębiorstwa i zabezpieczenie jej majątku.
Succession Care
Usługa „Succession Care” Kancelarii Prawnej Skarbiec obejmuje zaplanowanie i przeprowadzenie bezpiecznej sukcesji majątku i działalności Klienta w oparciu o rozwiązania dostępne zarówno w prawie polskim jak i międzynarodowym.
Planowanie sukcesji
Usługa obejmuje między innymi:
- audyt prawny przedsiębiorstwa zakończony raportem z rekomendacjami dalszych działań;
- doradztwo prawne w działaniach operacyjnych;
- utworzenie fundacji rodzinnej;
- utworzenie trustu albo zagranicznej spółki holdingowej;
- otwieranie zagranicznych rachunków bankowych;
- pomoc w ewentualnym wyborze i nabywaniu produktów inwestycyjnych;
- sporządzenie testamentu;
- doradztwo podatkowe w zakresie planowanej sukcesji, w tym audyty i przeglądy podatkowe, opinie podatkowe, raporty, memoranda, due diligence.
Kompleksowe doradztwo na potrzeby bezpiecznej sukcesji
Odpowiednie spojrzenie na majątek, zarówno w kontekście dziedziczenia jak również innej formy przekazywania dóbr materialnych – widziane przez pryzmat przepisów prawa podatkowego, spadkowego i gospodarczego, pozwala przedsiębiorcy kompleksowo zabezpieczyć przyszłość swoich najbliższych, zarówno za życia, planując zasłużoną emeryturę, jak również na wypadek nieprzewidzianej śmierci.
Świadczona przez zespół adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych i bankowych a także księgowych pomoc prawna w ramach Succesion Care, pozwala na zapewnienie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz ochronę jego wartości i składników, w chwili gdy zabraknie osoby, która spajała te wszystkie elementy w świetnie działający mechanizm – np. firmę rodzinną.
Dziedziczenie działalności – testament
Wymyślona przez starożytnych Rzymian instytucja testamentu do dziś pozostaje niezmiennie jednym z fundamentów prawnych sukcesji. W Polsce testament jest jedynym dokumentem prawnym, który pozwala na określenie kto i w jakiej części ma dziedziczyć majątek oraz jakie składniki tego majątku mają przypaść poszczególnym spadkobiercom. Sporządzenie testamentu nie jest jednak łatwe. Wymaga bowiem odpowiedniego przygotowania pod kątem prawnym, formalnym i podatkowym.
Prawnicy Kancelarii Prawnej Skarbiec gwarantują swoimi kompetencjami jakość i niepodważalność opracowanego testamentu. W ramach usługi Succession Care pomagamy w pierwszej kolejności określić, czy warto, aby dane składniki majątku przedsiębiorcy były bezpośrednio przedmiotem spadkobrania, czy też lepiej ulokować je w danym podmiocie prawnym (spółka, fundacja, trust) z dziedziczeniem jednostek uczestnictwa w takim podmiocie. W tym zakresie definiujemy skutki podatkowe i szukamy odpowiedniego rozwiązania, pozwalającego na jak najmniejsze obciążenie przyszłych sukcesorów przedsiębiorcy.
Zarząd sukcesyjny
Na wypadek śmierci przedsiębiorcy istnieje możliwość ustanowienia zarządu sukcesyjnego, który pozwoli na tymczasowe zarządzanie firmą, jak również na kontynuowanie działalności gospodarczej wykonywanej z jej wykorzystaniem. Jeżeli przedsiębiorca jeszcze za życia nie powołał lub nie zgłosił do CEIDG zarządcy sukcesyjnego, mogą to zrobić jego następcy prawni. Czynność powołania zarządcy powinna przybrać formę aktu notarialnego. Należy jej dokonać w terminie dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.
Działalność prowadzona przez przedsiębiorstwo w spadku traktowana jest jako pozarolnicza działalność gospodarcza, która stanowi jednocześnie odrębne źródło przychodu. Warta podkreślenia jest przy tym kwestia ciągłości. Obowiązek podatkowy przedsiębiorstwa w spadku jest taki jak w odniesieniu do pierwotnego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo w spadku kontynuuje rozliczenia podatków na dotychczasowych zasadach.
Jednak z zasady ciągłości wynikają również korzyści. Przedsiębiorstwo w spadku uprawnione jest do kontynuowania amortyzacji środków trwałych, których dokonywał zmarły właściciel. Generowany przez przedsiębiorstwo w spadku, a podlegający opodatkowaniu przychód może zostać pomniejszony na zasadach ogólnych o stratę, którą przedsiębiorstwo poniosło za życia jej pierwotnego właściciela.
Warto również podkreślić, że w przypadku dziedziczenia przedsiębiorstwa albo uzyskania go w drodze zapisu windykacyjnego następcy prawni nie muszą płacić podatku od spadków i darowizn. Fakt objęcia przedsiębiorstwa należy jednak zgłosić do właściwego urzędu skarbowego – to w przypadku spadkobierców z kręgu najbliższej rodziny.
Pozostali spadkobiercy oprócz zgłoszenia w celu uniknięcia tego opodatkowania muszą prowadzić to przedsiębiorstwo przez okres co najmniej 2 lat od dnia jego nabycia. Dodatkowo istnieje wymóg, aby przedsiębiorstwo było dalej prowadzone przez następców przez co najmniej pięć lat. Zarząd sukcesyjny zapewnia swoistą przejrzystość i pewność funkcjonowania firmy, wywierając pozytywny wpływ na sytuację pracowników, partnerów biznesowych i na postrzeganie przez klientów i kontrahentów.
Tworzenie struktur międzynarodowych, zagraniczne rachunki bankowe
Bezpiecznego przekazania rodzinnego majątku za życia można dokonać innymi sposobami, np. w oparciu o instytucje przewidziane w Kodeksie cywilnym – przykładowo umową darowizny, czy w Kodeksie spółek handlowych i prawie międzynarodowym. Stosowanym rozwiązaniem są krajowe i transgraniczne struktury holdingowe, a także fundusze powiernicze i trusty, jak również otwarcie rachunku zagranicznego i zabezpieczenie na nim środków. Ustaleniu ładu korporacyjnego w firmie rodzinnej służy tzw. konstytucja rodzinna. Jednym z oferowanych przez kancelarie prawno-podatkowe sposobów zabezpieczenia majątku rodzinnej firmy są struktury zagranicznej fundacji prywatnej.
Fundacja rodzinna
Od 22 maja 2023 r. możliwe jest również zaplanowanie przekazania majątku i sterów firmy poprzez utworzenie pod prawem polskim nowej instytucji – fundacji rodzinnej. Jej celem jest zapobieżenie rozdrobnieniu majątku przedsiębiorcy przez jego rozdział między dzieci, spadkobierców, którzy nie kontynuują działalności biznesowej, a wydatkują otrzymane środki na inne, niezwiązane z działalnością firmy, własne cele. Należy pamiętać, że w fundacji rodzinnej nie musi chodzić o przedsiębiorstwo. Majątkiem przeznaczonym na jej utworzenie mogą być niestanowiące przedsiębiorstwa nieruchomości, pieniądze, papiery wartościowe itp.
Fundacja rodzinna ma umożliwić fundatorom, nestorom zachowanie majątku budowanego latami w rodzinie w stanie pozwalającym na kontynuację działalności jednocześnie generując i pomnażając środki, z których będą mogły czerpać przyszłe pokolenia. Ideą fundacji jest realizacja celów określonych przez fundatora, np. kontynuacja prowadzonej działalności rodzinnej firmy, na ustalonych przez niego zasadach zarządzania jej strukturami i majątkiem.
To osoba prawna tworzona w celu gromadzenia majątku, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na ich rzecz. Beneficjentami z założenia są członkowie rodziny fundatora, jednak mogą nimi być także inne osoby wskazane przez fundatora. Beneficjentem może być również sam fundator.
Utworzenie fundacji rodzinnej to sposób na zabezpieczanie na wypadek śmierci spraw majątkowych i sukcesji prowadzonej działalności, które pozwala zapobiec roztrwonieniu lub nadmiernemu rozdrobnieniu zgromadzonego za życia majątku.
Sukcesja majątku i firmy
Planowanie sukcesji musi być zawsze oparte o indywidualną i pogłębioną analizę potrzeb konkretnego Klienta i prawidłowe zidentyfikowanie jego celów.
Pierwszym krokiem w planowaniu sukcesji jest ustalenie ładu korporacyjnego w przedsiębiorstwie oraz weryfikacja formy prawnej przedsiębiorstwa pod kątem zabezpieczenia przyszłości sukcesorów. W tym zakresie Kancelaria Prawna Skarbiec pomaga przeprowadzić restrukturyzację przedsiębiorstwa – w szczególności w drodze procesu transformacji (przekształcenia, połączenia, podziału) spółek, wnoszenia całości zasobów przedsiębiorstwa lub poszczególnych jego składników do nowych podmiotów oraz podejmowania innych działań prawnych w ramach optymalizacji ryzyka prowadzenia biznesu.
Doradztwo prawne w tym zakresie łączymy z planowaniem podatkowym oraz kompleksową weryfikacją skutków restrukturyzacji, w szczególności na gruncie prawa pracy, prawa gospodarczego oraz cywilnego. Efektem audytu jest raport, w którym określane są główne obszary ryzyka związane z sukcesją, a także prezentowana jest „mapa drogowa” dalszych działań. Przeprowadzenie przedmiotowego audytu, którego wyniki i konkluzje zostaną przedstawione w raporcie, pozwolą na ustalenie stanu faktycznego i potrzeb Klienta, a w konsekwencji na przedstawienie możliwych scenariuszy związanych z sukcesją.
Co nas wyróżnia?
Kancelaria Prawna Skarbiec posiada wieloletnie doświadczenie w planowaniu sukcesji, w tym w tworzeniu i obsłudze struktur fundacyjnych. Dzięki opracowaniu autorskich wzorów dokumentów fundacyjnych, umożliwiamy naszym Klientom uzyskanie maksimum elastyczności w zarządzaniu majątkiem fundacji oraz znaczących korzyści podatkowych, nie tracąc jednak z oczu celów statutowych fundacji.