Darowizny na walkę ze skutkami pandemii COVID-19
Pandemia COVID-19 zmieniła znacząco funkcjonowanie całego społeczeństwa. Na znaczeniu zyskały idee solidaryzowania się z osobami dotkniętymi skutkami COVID-19. Także Ministerstwo Finansów wyszło z inicjatywą, jaką jest umożliwienie przedsiębiorcom odliczenia kwot darowizn przekazanych w związku ze skutkami COVID-19. Polski ustawodawca wprowadził jednak szereg wyjątków i ograniczeń, zarówno przedmiotowych, dotyczących samego przedmiotu darowizny, jak i podmiotowych, czyli podmiotów obdarowanych. Istotne jest, aby przedsiębiorca decydujący się na dokonanie darowizny ze względów podatkowych znał konsekwencje dokonania darowizny, które dodatkowo uzależnione są od daty jej dokonania.
Darowizny na walkę ze skutkami pandemii COVID-19
Zgodnie z art. 52n ustawy o PIT od dochodu można odliczyć darowizny pieniężne oraz rzeczowe przekazane na rzecz podmiotów świadczących opiekę zdrowotną (znajdujących się w specjalnym wykazie opracowanym przez właściwego miejscowo dyrektora NFZ), Agencji Rezerw Materiałowych, na cele statutowe Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych, na rzecz noclegowni, rodzinnych domów pomocy, domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisk dla osób bezdomnych, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. W powyższym zakresie mamy do czynienia jedynie z ograniczeniem podmiotowym, tj. ustawodawca wskazał podmioty, które w jego ocenie wymagają szczególnego wsparcia, dlatego przedsiębiorcy mogą odliczyć wartość przekazanych darowizn.
Darowizny sprzętu komputerowego
Pandemia COVID-19 spowodowała także przejście w tryb zdalny szkolnictwa dzieci i młodzieży. System był nieprzygotowany technicznie. Występowały też duże braki w dostępie do sprzętu komputerowego. Stąd też ustawodawca zdecydował się wesprzeć ten obszar poprzez umożliwienie odliczenia darowizn sprzętu komputerowego określonych parametrów (ograniczenie przedmiotowe) oraz na rzecz określonych podmiotów (ograniczenie podmiotowe).
Odliczeniu od dochodu podlegają darowizny komputerów, laptopów oraz tabletów, które są zdatne do użytku, kompletne, a data ich produkcji nie jest starsza niż 3 lata od daty darowizny. Ponadto darowizna powinna zostać dokonana na rzecz organów prowadzących placówki oświatowe czy organizacji wykonujących działalność społecznie użyteczną, niedziałającą dla zysku.
Oznacza to, że przedsiębiorcy chcący przekazać sprzęt komputerowy celem walki ze skutkami pandemii COVID-19 powinni przeanalizować beneficjenta tego sprzętu pod kątem możliwości odliczenia takich darowizn.
Ograniczenia i dokumentacja
Należy pamiętać, że aby przedsiębiorcy mogli odliczyć od dochodu darowizny, nie mogą one zostać zwrócone w jakiejkolwiek formie oraz nie mogą być uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od przychodu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym czy uprzednio odliczone od dochodu w jakiejkolwiek formie.
Podobnie jak w przypadku tradycyjnych darowizn, podstawowym dokumentem przy darowiźnie pieniężnej jest dowód wpłaty na rachunek obdarowanego. W przypadku darowizny rzeczowej istotne jest posiadanie dokumentu poświadczającego dane darczyńcy, wysokość darowizny wraz z oświadczeniem o jej przyjęciu.
Wysokość ulgi
W przypadku darowizn dokonanych w związku z COVID-19 obowiązują szczególne zasady odliczenia takiej darowizny, które odbiegają od standardowego rozliczenia darowizny i są różne w zależności od daty dokonania darowizny. W przypadku darowizn przekazanych do końca kwietnia 2020 r. podatnik może odliczyć 200% wartości darowizny, a przy darowiznach przekazanych w maju 2020 r. – już 150% wartości darowizny. Z kolei w przypadku darowizn przekazanych od 1 czerwca 2020 r. do 30 września 2020 r. można odliczyć tylko wartość przekazanej darowizny. W przypadku darowizn przekazanych od 1 października 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. można znowu odliczyć 200% wartości darowizny, za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 marca 2021 r. już tylko 150%, a od 1 kwietnia 2021 r. jedynie wysokość dokonanej darowizny. Jak więc widać, bardzo istotna jest data dokonania darowizny, która determinuje wysokość dokonanego odliczenia.
Darowiznę można odliczyć w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek czy obliczaniu miesięcznego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto kwotę darowizn wykazuje się w odpowiednim zeznaniu rocznym wraz z danymi pozwalającymi na identyfikację obdarowanego.
Darowizna osocza
W przypadku darowizny osocza odliczenie przysługuje podatnikom, którzy przeszli COVID-19 w 2020 r. i zdecydowali się na honorowe przekazanie osocza. W przypadku darowizny osocza zastosowanie znajdują standardowe warunki odliczenia, czyli wysokość ulgi zależy od ilości przekazanego osocza oraz kwoty ustalonego ekwiwalentu pieniężnego, która to kwota w obecnej chwili wynosi 130 zł za litr osocza nie więcej niż 3 250 zł rocznie. Darowizna osocza wymaga potwierdzenia z jednostki dokonującej pobrania krwi lub osocza.
Autor: radca prawny Robert Nogacki – Twórca Kancelarii Prawnej Skarbiec
