Tajemnica skarbowa i inne tajemnice prawnie chronione
TAJEMNICA SKARBOWA, TAJEMNICA DORADCY PODATKOWEGO, TAJEMNICA BANKOWA I INNE TAJEMNICE PRAWNIE CHRONIONE W TOKU SPRAW PODATKOWYCH (ang. tax secrecy, tax advisor-client privilege, niem. Steuergeheimnis, Steuerberatergeheimnis, fr. secret fiscal, secret professionnel du conseiller fiscal), kompleks norm prawnych chroniących poufność informacji podatkowych podatnika oraz komunikacji między podatnikiem a jego doradcami profesjonalnymi przed ujawnieniem osobom trzecim, w tym organom podatkowym, sądom i innym władzom publicznym. Instytucje te stanowią fundamentalne elementy zaufania w systemie podatkowym, równoważąc suwerenne potrzeby państwa do efektywnego egzekwowania prawa podatkowego i zwalczania oszustw fiskalnych z prawami konstytucyjnymi jednostki do prywatności, ochrony komunikacji zawodowej oraz dostępu do niezależnego doradztwa prawnego bez obawy o wykorzystanie ujawnionych informacji przeciwko podatnikowi.
Natura prawna i zakres przedmiotowy
Tajemnica skarbowa (tax secrecy, taxpayer confidentiality) to obowiązek prawny ciążący na organach administracji podatkowej oraz ich pracownikach do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących sytuacji podatkowej podatnika uzyskanych w toku postępowania administracyjnego, kontroli podatkowej, czynności sprawdzających oraz automatycznej wymiany informacji międzynarodowej. Tajemnica ta obejmuje zeznania podatkowe i załączone dokumenty, informacje o dochodach, stratach, aktywach i zobowiązaniach podatnika, korespondencję z organami podatkowymi, dokumentację postępowań podatkowych i kontrolnych, informacje otrzymane od zagranicznych organów podatkowych w ramach umów o wymianie informacji oraz dane pozyskane poprzez Common Reporting Standard i Foreign Account Tax Compliance Act.
Celem tajemnicy skarbowej jest wieloraka ochrona interesu publicznego i prywatnego: po pierwsze, zabezpieczenie prywatności podatnika i jego informacji wrażliwych komercyjnie przed nieuprawnionym ujawnieniem konkurentom, mediom czy ogółowi społeczeństwa; po drugie, zachęcanie do dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych poprzez zapewnienie, że szczere i pełne ujawnienie sytuacji finansowej nie będzie wykorzystane przeciwko podatnikowi poza celami podatkowymi; po trzecie, ochrona integralności systemu podatkowego poprzez budowanie zaufania między podatnikami a administracją; po czwarte, zapobieganie wykorzystywaniu informacji podatkowych do celów niemerytorycznych, politycznych lub dyskryminacyjnych.
Tajemnica doradcy podatkowego (tax advisor-client privilege) to ochrona komunikacji między podatnikiem a jego doradcą podatkowym profesjonalnym przed wymuszonym ujawnieniem w postępowaniach administracyjnych, sądowych i karnych. Tajemnica ta opiera się na dwóch fundamentalnych filarach wykształconych w różnych tradycjach prawnych. Attorney-client privilege stanowi najstarszą i najbardziej rozbudowaną formę ochrony, chroniącą komunikację między klientem a adwokatem świadczącym usługi prawne, w tym doradztwo podatkowe. Przywilej ten rozwinął się w anglosaskiej tradycji common law i jest uznawany za jeden z fundamentów prawidłowego funkcjonowania systemu sprawiedliwości. Tax practitioner-client privilege to nowsza, rozszerzona forma ochrony na komunikację między podatnikiem a innymi doradcami podatkowymi niebędącymi prawnikami (biegli rewidenci, doradcy podatkowi, enrolled agents), wprowadzona w niektórych jurysdykcjach w odpowiedzi na argument, że nierówne traktowanie różnych kategorii doradców podatkowych jest niesprawiedliwe i utrudnia podatnikom dostęp do profesjonalnej pomocy.
Geneza historyczna i ewolucja instytucji
W starożytności i średniowieczu koncepcja prywatności podatkowej była praktycznie nieznana systemom fiskalnym. Podatki były często pobierane w sposób publiczny, a informacje o majątku i zobowiązaniach podatkowych obywateli były dostępne władzom lokalnym i społeczności w ramach feudalnych struktur społecznych. W średniowiecznej Anglii rejestry podatkowe były częściowo publiczne, aby umożliwić społecznościom lokalnym kontrolę nad sprawiedliwością poboru i zapobiegać arbitralności urzędników królewskich. Podobnie w średniowiecznej Francji i państwach włoskich księgi podatkowe były często dostępne kupcom i rzemieślnikom zrzeszonym w cechach dla weryfikacji równego traktowania.
Koncepcja tajemnicy zawodowej prawników (attorney-client privilege) rozwinęła się w Anglii w XVI i XVII wieku jako konsekwencja rozwoju zawodu prawniczego i profesjonalizacji praktyki prawnej. Początkowo przywilej ten był uzasadniany względami honoru i zaufania – relacja między klientem a prawnikiem była postrzegana jako podobna do relacji spowiedniczej między wiernym a duchownym, gdzie szczerość i zaufanie są niezbędne dla właściwego pełnienia funkcji. Jednak przez długi czas attorney-client privilege nie obejmował spraw podatkowych, które były traktowane jako kwestie administracyjne i fiskalne należące do domeny władzy wykonawczej, nie zaś jako sprawy prawne wymagające ochrony procesowej.
Przełomowym momentem w historii prywatności finansowej było uchwalenie Swiss Banking Act of 1934 (Bundesgesetz über die Banken und Sparkassen), który wprowadził karę kryminalną za ujawnienie informacji o klientach przez banki szwajcarskie lub ich pracowników. Artykuł 47 ustawy stanowił, że osoba umyślnie ujawniająca tajemnicę powierzoną jej jako członkowi organu, pracownikowi, pełnomocnikowi lub likwidatorowi banku, podlega karze więzienia do sześciu miesięcy lub grzywnie do 50 000 franków. Szwajcarska tajemnica bankowa została wprowadzona w kontekście Wielkiego Kryzysu lat 30. oraz rosnącego zagrożenia ze strony totalitarnych reżimów faszystowskich w Europie, aby chronić kapitał żydowski i innych prześladowanych grup przed konfiskatą. Jednakże instytucja ta szybko stała się narzędziem wykorzystywanym przez osoby zamożne z całego świata do ukrywania majątku przed organami podatkowymi swoich krajów macierzystych, czyniąc Szwajcarię globalnym centrum „flight capital” i pionierem współczesnego przemysłu rajów podatkowych.
W Stanach Zjednoczonych przez większość XIX wieku i pierwszą połowę XX wieku zeznania podatkowe były okresowo publiczne lub częściowo dostępne. Podczas Wojny Secesyjnej, I wojny światowej i Wielkiego Kryzysu Kongres wielokrotnie wprowadzał przepisy wymagające publicznego ujawniania informacji podatkowych najbogatszych Amerykanów, a gazety publikowały listy dochodów prominentnych obywateli jako sposób na promowanie dobrowolnej zgodności podatkowej poprzez społeczną presję i transparentność. Sytuacja zmieniła się fundamentalnie w 1976 roku, w odpowiedzi na nadużycia administracji Nixona podczas skandalu Watergate, gdy ujawniono, że prezydent i jego współpracownicy wykorzystywali Internal Revenue Service do politycznego prześladowania przeciwników poprzez audyty podatkowe i groźby ujawnienia informacji podatkowych.
Tax Reform Act of 1976 wprowadził Internal Revenue Code Section 6103, który ustanowił kompleksowy system ochrony poufności informacji podatkowych w Stanach Zjednoczonych. Sekcja 6103 stanowi, że zeznania podatkowe i informacje zwrotne (returns and return information) są poufne i nie mogą być ujawnione przez IRS lub jego pracowników, chyba że ustawa wyraźnie przewiduje wyjątek. Naruszenie sekcji 6103 jest przestępstwem federalnym (felony) karanym do 5 lat więzienia, grzywną do 5000 dolarów oraz pokryciem kosztów procesowych. Przepis ten zawiera szczegółową listę wyjątków dopuszczających ujawnienie w ściśle określonych okolicznościach, w tym za zgodą podatnika, osobom o interesie materialnym, agencjom stanowym odpowiedzialnym za administrację podatkową stanową, organom ścigania na podstawie nakazu sądowego, oraz Social Security Administration dla celów administracji ubezpieczeń społecznych.
Fundamentalna rewolucja w ochronie doradców podatkowych
Tradycyjnie attorney-client privilege obejmował wyłącznie komunikację między adwokatami (attorneys, solicitors, barristers) a ich klientami, co stwarzało istotną nierówność w dostępie do ochrony prawnej – klienci korzystający z usług adwokatów specjalizujących się w prawie podatkowym byli chronieni przywilejem poufności, podczas gdy klienci innych profesjonalnych doradców podatkowych, takich jak biegli rewidenci (CPA), enrolled agents czy doradcy podatkowi, nie posiadali takiej ochrony. Ta asymetria była szczególnie dotkliwa w sprawach podatkowych, gdzie znaczna część profesjonalnego doradztwa była świadczona przez non-lawyers posiadających głęboką specjalistyczną wiedzę techniczną z zakresu rachunkowości i przepisów podatkowych.
W 1998 roku Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił przełomową Internal Revenue Service Restructuring and Reform Act (IRSRRA), która wprowadziła IRC Section 7525 – Federally Authorized Tax Practitioner-Taxpayer Privilege. Sekcja ta rozszerzyła attorney-client privilege na komunikację między podatnikiem a „federally authorized tax practitioner” (FATP) – każdą osobą upoważnioną do praktykowania przed IRS zgodnie z regulacjami zawartymi w sekcji 330 tytułu 31 US Code, obejmującą certyfikowanych księgowych publicznych (CPA), enrolled agents, enrolled actuaries oraz innych licencjonowanych profesjonalistów podatkowych.
Jednakże IRC Section 7525 zawiera szereg istotnych ograniczeń, które znacząco redukują jej praktyczną użyteczność w porównaniu z tradycyjnym attorney-client privilege. Po pierwsze, przywilej ten dotyczy wyłącznie cywilnych postępowań podatkowych przed IRS lub w federalnych sądach cywilnych – nie obejmuje postępowań karnych dotyczących przestępstw podatkowych, co oznacza, że komunikacja ta może być wymuszona w śledztwie karno-skarbowym. Po drugie, przywilej nie chroni dokumentów i komunikacji związanych z przygotowywaniem zeznań podatkowych (tax return preparation), lecz jedynie doradztwo podatkowe wykraczające poza rutynowe compliance. Po trzecie, przywilej jest wyłączony dla komunikacji dotyczącej promocji agresywnych struktur unikania opodatkowania (tax shelters), co czyni go bezużytecznym w najbardziej kontrowersyjnych sprawach planowania podatkowego. Po czwarte, przywilej dotyczy wyłącznie podatków federalnych – nie obejmuje podatków stanowych i lokalnych, gdzie stosowane są odmienne standardy określone przez prawo stanowe.
Era transparentności podatkowej i koniec tajemnicy bankowej
Po globalnym kryzysie finansowym 2007-2008 oraz szeregu skandali związanych z wykorzystywaniem szwajcarskich i innych zagranicznych banków do unikania opodatkowania (sprawa UBS w 2008-2009 roku, która doprowadziła do ujawnienia tysięcy amerykańskich klientów ukrywających majątek w Szwajcarii; sprawa HSBC Private Bank w 2010 roku; sprawa LGT Bank w Liechtensteinie w 2008 roku), społeczność międzynarodowa podjęła zdecydowane działania przeciwko tajemnicy bankowej i rajom podatkowym.
OECD opublikowała w kwietniu 2000 roku raport Improving Access to Bank Information for Tax Purposes, który wzywał kraje członkowskie do eliminacji przeszkód w dostępie organów podatkowych do informacji bankowych dla celów fiskalnych. Raport ten zakwestionował dotychczasowe argumenty o konieczności absolutnej ochrony prywatności klientów bankowych i zaproponował standard, w którym tajemnica bankowa może być uchylona w przypadku uzasadnionego podejrzenia o oszustwo podatkowe lub unikanie opodatkowania.
Przełomowa była G20 Declaration ogłoszona na szczycie w Londynie w kwietniu 2009 roku, gdzie przywódcy największych gospodarek świata jednogłośnie oświadczyli: „The era of bank secrecy is over” („Era tajemnicy bankowej dobiegła końca”). Ta historyczna deklaracja była bezpośrednią odpowiedzią na kryzys finansowy i rosnące przekonanie, że tajemnica bankowa służyła głównie do ułatwiania oszustw podatkowych, prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. W następstwie tej deklaracji, Szwajcaria, Luksemburg, Austria, Belgia i Liechtenstein – tradycyjne bastiony tajemnicy bankowej – wycofały swoje zastrzeżenia do Artykułu 26 OECD Model Tax Convention, który reguluje wymianę informacji podatkowych między państwami.
Stany Zjednoczone w 2010 roku uchwaliły Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), najbardziej agresywny unilateralny instrument w historii międzynarodowego prawa podatkowego. FATCA wymaga od zagranicznych instytucji finansowych (Foreign Financial Institutions, FFI) identyfikowania i raportowania do IRS informacji o rachunkach należących do amerykańskich podatników (obywateli i rezydentów podatkowych USA) pod groźbą nałożenia 30% podatku u źródła (withholding tax) na wszystkie płatności ze źródeł amerykańskich. To drakoński mechanizm sankcyjny zmusił praktycznie wszystkie znaczące instytucje finansowe na świecie do implementacji procedur identyfikacji i raportowania, czyniąc FATCA faktycznym globalnym standardem, mimo że jest to jednostronnie narzucona regulacja amerykańska.
OECD, inspirowane sukcesem FATCA w wymuszaniu międzynarodowej współpracy, opracowało Common Reporting Standard (CRS) zatwierdzony przez G20 w 2014 roku jako globalny standard automatycznej wymiany informacji podatkowych (Automatic Exchange of Information, AEOI). CRS wymaga od instytucji finansowych identyfikowania rezydentów podatkowych innych jurysdykcji i automatycznego, corocznego raportowania szczegółowych informacji o ich rachunkach (salda, dochody, zyski kapitałowe, dywidendy, odsetki) do organów podatkowych kraju rezydencji podatnika. Do 2025 roku ponad 110 jurysdykcji wdrożyło CRS, tworząc największą w historii sieć automatycznej wymiany informacji podatkowych, która przekazuje rocznie setki milionów raportów dotyczących rachunków finansowych o łącznej wartości przekraczającej 11 bilionów dolarów.
Konflikt między transparentnością fiskalną a tajemnicą zawodową – sprawa DAC6
Wprowadzenie Dyrektywy Rady (UE) 2018/822, powszechnie znanej jako DAC6 (szósta dyrektywa w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania), w maju 2018 roku wywołało najbardziej intensywny konflikt prawny między wymogami transparentności podatkowej a ochroną tajemnicy zawodowej w historii współczesnego prawa podatkowego. DAC6 nałożyła na państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązek wprowadzenia systemów obowiązkowego raportowania transgranicznych schematów podatkowych (mandatory disclosure rules, MDR) oraz automatycznej wymiany informacji o zgłoszonych schematach między krajami UE.
Kluczową i najbardziej kontrowersyjną cechą DAC6 było nałożenie obowiązku raportowania na pośredników (intermediaries) – profesjonalnych doradców, którzy projektują, organizują, wdrażają lub zarządzają schematami podatkowymi, w tym prawników, doradców podatkowych, księgowych, audytorów, instytucje finansowe oraz promotorów struktur optymalizacyjnych. Obowiązek ten powstaje niezależnie od tego, czy podatnik ostatecznie wdrożył schemat, co oznacza, że pośrednik musi raportować sam fakt udzielenia porady dotyczącej struktury spełniającej kryteria hallmarków określonych w dyrektywie.
DAC6 przewidywała teoretyczny wyjątek dla pośredników chronionych legal professional privilege – w przypadku gdy ujawnienie informacji o schemacie naruszałoby tajemnicę zawodową prawnika chronioną prawem krajowym, pośrednik był zwolniony z obowiązku raportowania, ale miał obowiązek powiadomienia (notification obligation) innych pośredników lub podatnika o istnieniu ich obowiązku raportowania. To rozwiązanie kompromisowe okazało się niemożliwe do zaakceptowania przez środowiska prawnicze w wielu krajach, które argumentowały, że już sam obowiązek powiadomienia stanowi naruszenie tajemnicy zawodowej, gdyż wymaga od prawnika ujawnienia faktu, że udzielił porady dotyczącej potencjalnie agresywnego schematu podatkowego.
Kancelarie prawnicze i stowarzyszenia adwokatów w kilku krajach zaskarżyły krajowe przepisy implementujące DAC6 przed sądami konstytucyjnymi i najwyższymi. W Belgii (2020) sądy konstytucyjne orzekły, że przepisy MDR w zakresie, w jakim naruszają legal professional privilege prawników, są niekonstytucyjne.
W Polsce, w wyroku z 23 lipca 2024 roku (sygn. K 13/20) Trybunał Konstytucyjny orzekł na wniosek Krajowej Rady Doradców Podatkowych, że polskie przepisy implementujące MDR (art. 86b, art. 86d, art. 86e i art. 86f w związku z art. 86a Ordynacji Podatkowej oraz art. 37 ust. 4 pkt 2 ustawy o doradztwie podatkowym) są niezgodne z Konstytucją RP – konkretnie z art. 2 w związku z art. 17 ust. 1 oraz z art. 49 i art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 47 Konstytucji. TK nie zakwestionował samego obowiązku raportowania schematów podatkowych, ale stwierdził, że przepisy nie określają dostatecznie przesłanek i trybu wyłączenia lub zwolnienia doradców podatkowych z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Oznacza to naruszenie zasady określoności prawa oraz nieproporcjonalną ingerencję w prawo do prywatności, ochronę tajemnicy komunikowania się i autonomię informacyjną jednostki. Dodatkowo TK uznał za niezgodny z Konstytucją (art. 2) art. 28 ust. 3 ustawy nowelizującej w zakresie retroaktywnego zobowiązania do raportowania krajowych schematów podatkowych wdrożonych przed wejściem ustawy w życie.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości (TSUE) w przełomowym wyroku z 8 grudnia 2022 roku w sprawie C-694/20 (Orde van Vlaamse Balies) orzekł o częściowej nieważności art. 8ab ust. 5 dyrektywy 2011/16/UE (zmienionej dyrektywą DAC6) w zakresie, w jakim jego stosowanie przez państwa członkowskie skutkuje nałożeniem na adwokata działającego jako pośrednik – gdy jest on zwolniony z obowiązku zgłoszenia ze względu na tajemnicę zawodową – obowiązku bezzwłocznego powiadomienia każdego innego pośrednika, który nie jest jego klientem, o ciążących na nim obowiązkach zgłoszeniowych.
TSUE stwierdził, że taki obowiązek powiadamiania narusza art. 7 Karty Praw Podstawowych UE (prawo do poszanowania komunikowania się), ponieważ:
- Nieuchronnie ujawnia tożsamość adwokata oraz fakt, że konsultowano się z nim w sprawie podlegającego zgłoszeniu uzgodnienia
- Nie jest ściśle konieczny do realizacji celów dyrektywy – informacje o schematach podatkowych mogą być uzyskane przez organy podatkowe od innych pośredników niepodlegających tajemnicy zawodowej lub od samego podatnika
- Istnieją mniej inwazyjne środki pozwalające osiągnąć cele dyrektywy bez naruszania poufności komunikacji między adwokatem a klientem
TSUE nie orzekł jednak o nieważności samego zwolnienia adwokatów z obowiązku raportowania – potwierdził, że państwa członkowskie mogą zwolnić pośredników z obowiązku zgłoszenia, gdy wiązałoby się to z naruszeniem tajemnicy zawodowej przewidzianej prawem krajowym.
Wyrok dotyczy wyłącznie adwokatów (lawyers) działających w granicach odpowiednich przepisów krajowych dotyczących ich zawodu. TSUE nie rozstrzygnął wprost, czy identyczna ochrona przysługuje innym doradcom podatkowym niebędącym prawnikami, pozostawiając tę kwestię prawu krajowemu państw członkowskich.
Znaczenie i perspektywy przyszłości
Tajemnica skarbowa i tajemnica zawodowa doradców podatkowych znajdują się w centrum fundamentalnego napięcia między konkurującymi wartościami współczesnych systemów podatkowych: z jednej strony potrzebą efektywnego egzekwowania prawa podatkowego, zwalczania unikania opodatkowania i oszustw fiskalnych oraz zapewnienia równego traktowania wszystkich podatników; z drugiej strony ochroną praw podstawowych jednostki do prywatności, poufności komunikacji zawodowej oraz dostępu do niezależnego doradztwa prawnego bez obawy o wykorzystanie ujawnionych informacji przeciwko podatnikowi.
Era po kryzysie finansowym 2008 roku charakteryzuje się silną presją w kierunku transparentności podatkowej, która doprowadziła do bezprecedensowego ograniczenia tajemnicy bankowej i wprowadzenia globalnych systemów automatycznej wymiany informacji (CRS, FATCA). Jednakże implementacja tych mechanizmów napotyka rosnący opór związany z obawami o ochronę prywatności, nieuprawnione wykorzystanie danych oraz ryzyko naruszenia fundamentalnych praw człowieka. Konflikt związany z DAC6 i obowiązkowym raportowaniem schematów podatkowych przez doradców profesjonalnych pokazuje granice akceptowalności regulacji w zakresie transparentności w demokratycznych państwach prawa.
Przyszłość tych instytucji będzie kształtowana przez kilka kluczowych trendów. Po pierwsze, rosnąca digitalizacja komunikacji między podatnikami a doradcami oraz między podatnikami a organami podatkowymi wymaga rozwoju nowych zabezpieczeń technicznych chroniących poufność w środowisku cyfrowym, gdzie ryzyko cyberataków, wycieków danych i nieuprawnionego dostępu jest znacznie wyższe niż w tradycyjnej komunikacji papierowej. Po drugie, międzynarodowa wymiana informacji podatkowych wymaga harmonizacji standardów ochrony poufności między różnymi systemami prawnymi, co jest szczególnie trudne w kontekście różnic między tradycją common law a civil law oraz między krajami o różnym poziomie rozwoju instytucji państwa prawa.
Po trzecie, napięcie między legal professional privilege przysługującym wyłącznie prawnikom a brakiem analogicznej ochrony dla innych doradców podatkowych może prowadzić do reform legislacyjnych rozszerzających ochronę na wszystkie kategorie profesjonalnych doradców podatkowych, szczególnie w świetle faktu, że współczesne prawo podatkowe jest wysoce techniczne i wymaga specjalistycznej wiedzy wykraczającej poza tradycyjne kompetencje prawnicze. Wreszcie, debata między modelem skandynawskiej transparentności podatkowej a modelem anglosaskim chroniącym prywatność podatnika odzwierciedla głębsze różnice w koncepcjach obywatelstwa, zaufania społecznego i relacji między jednostką a państwem, które będą nadal kształtować ewolucję tych instytucji w nadchodzących dekadach.
Tajemnica skarbowa i inne tajemnice prawnie chronione – publikacje Kancelarii Skarbiec
Robert Nogacki: Rozszerzenie obowiązku dochowania tajemnicy skarbowej na pracowników IT obsługujących KAS
2025-10-17: Planowana nowelizacja ordynacji podatkowej, wprowadzająca obowiązek zachowania tajemnicy skarbowej przez pracowników firm informatycznych obsługujących Krajową Administrację Skarbową, stanowi istotny krok w kierunku wzmocnienia ochrony danych podatników w erze cyfryzacji administracji podatkowej. Regulacja ta jest nie tylko uzasadniona z punktu widzenia bezpieczeństwa informacji, ale także w pełni zgodna z międzynarodowymi standardami wypracowanymi przez OECD w zakresie ochrony poufności danych podatkowych. Zewnętrzni dostawcy IT mają często szerszy dostęp do danych niż tradycyjni urzędnicy, a ryzyko naruszenia poufności przez wykonawców zewnętrznych jest porównywalne lub nawet wyższe niż w przypadku pracowników administracji. Brak odpowiednich regulacji dotyczących zewnętrznych dostawców stanowiłby poważną lukę w systemie ochrony danych. Specyfika ryzyka w kontekście Krajowego Systemu e-Faktur wymaga szczególnej uwagi.
Robert Nogacki: Przesłanki i tryb ujawnienia tajemnicy skarbowej w świetle przepisów Ordynacji podatkowej
2019-11-26: Wszelkie dane zawarte w składanych deklaracjach podatkowych oraz innych dokumentach udostępnianych przez płatników, inkasentów lub podatników objęte są tajemnicą skarbową. Może jednak dojść do sytuacji, w której konieczne stanie się ujawnienie tej tajemnicy. Przesłanki i tryb tej czynności regulują przepisy Ordynacji podatkowej.
2019-11-22: Ordynacja podatkowa zawiera szeroki katalog podmiotów, które w pewnych sytuacjach mogą uzyskać dostęp do informacji z akt podatkowych objętych tajemnicą skarbową oraz podmiotów, które mogą uzyskać dostęp bezpośrednio do akt objętych tajemnicą.
Robert Nogacki: Tajemnica obrończa a raportowanie o transakcjach podejrzanych – konflikt interesów wymagający ustawowej zmiany
2022-11-28: Na styku ustawowego obowiązku do zachowania tajemnicy obrończej i do raportowania transakcji podejrzanych dochodzi do nierozstrzygalnego konfliktu dóbr prawnie chronionych, w sytuacji w której ta sama osoba będzie występować jako instytucja obowiązana , a następnie jako obrońca klienta w związku zarzutami odnoszącymi się do transakcji podejrzanych. Taka sytuacja powinna zostać ustawowo wyłączona.
Robert Nogacki: Do organu podatkowego nie można wysyłać dowolnych danych
2021-10-27: Fiskus zbiera od podatników coraz więcej danych. W niedawnym wyroku NSA potwierdził, że w przypadku, gdy dane, których żąda organ wpływają na określenie wysokości opodatkowania, podatnik nie może zasłaniać się przed organem podatkowym tajemnicą handlową. Tym samym organy podatkowe mają prawo żądać od podatnika praktycznie wszystkich informacji, także bardzo wrażliwych danych, a podatnik nie ma prawa odmówić ich udzielenia bez podania uzasadnienia.
Robert Nogacki: Udostępnianie danych abonenta na potrzeby postępowania cywilnego. Czy zmierzamy do upadku tajemnicy telekomunikacyjnej?
2021-01-19: Tajemnica telekomunikacyjna stanowiła do tej pory jeden z gwarantów ustawowych, zapewniających – z jednej strony – szereg konstytucyjnych praw oraz w szczególności prywatność użytkowników sieci telefonicznej oraz Internetu, z drugiej zaś, generalną możliwość odmowy udzielania objętych nią informacji przez operatorów. Obecnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego widoczny jest trend zgoła odwrotny. Tajemnica telekomunikacyjna nie jest już twierdzą nie do zdobycia. Czy jesteśmy świadkami początku końca jej nienaruszalności?
Założyciel i partner zarządzający kancelarii prawnej Skarbiec, uznanej przez Dziennik Gazeta Prawna za jedną z najlepszych firm doradztwa podatkowego w Polsce (2023, 2024). Doradca prawny z 19-letnim doświadczeniem, obsługujący przedsiębiorców z listy Forbesa oraz innowacyjne start-upy. Jeden z najczęściej cytowanych ekspertów w dziedzinie prawa handlowego i podatkowego w polskich mediach, regularnie publikujący w Rzeczpospolitej, Gazecie Wyborczej i Dzienniku Gazecie Prawnej. Autor publikacji „AI Decoding Satoshi Nakamoto. Sztuczna inteligencja na tropie twórcy Bitcoina” oraz współautor nagrodzonej książki „Bezpieczeństwo współczesnej firmy”. Profil na LinkedIn: 18.5 tys. obserwujących, 4 miliony wyświetleń rocznie. Nagrody: czterokrotny laureat Medalu Europejskiego, Złotej Statuetki Polskiego Lidera Biznesu, tytułu „Międzynarodowej Kancelarii Prawniczej Roku w Polsce w zakresie planowania podatkowego”. Specjalizuje się w strategicznym doradztwie prawnym, planowaniu podatkowym i zarządzaniu kryzysowym dla biznesu.
