Usługi elektroniczne a zwolnienie z kasy fiskalnej

Podatnicy VAT świadczący usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej są zobowiązani co do zasady ewidencjonować sprzedaż za pomocą kas rejestrujących. W celu potwierdzenia transakcji mają oni obowiązek wydania nabywcy usługi paragonu.

W sytuacji, gdy dana usługa świadczona jest drogą elektroniczną, zarówno ewidencja obrotu, jak i fizyczne wydanie rachunku mogą być w praktyce mocno utrudnione z uwagi na brak bezpośredniego kontaktu między podatnikiem a nabywcą świadczonych usług.

Wychodząc naprzeciw tym problemom, ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia sprzedaży dokonywanej drogą elektroniczną z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kasy fiskalnej.

Zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej możliwe jest po spełnieniu dwóch warunków. Po pierwsze usługi te muszą być świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia Rady UE nr 282/2011 z 15 marca 2011 r.

Chodzi tu o świadczenie usług za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej w sposób zautomatyzowany z minimalnym udziałem człowieka, a których wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej byłoby niemożliwe.

Po drugie zwolnienie z obowiązku stosowania kasy fiskalnej możliwe jest w sytuacji, gdy podatnik świadczy jednocześnie usługi telekomunikacyjne obszernie, lecz zarazem precyzyjnie zdefiniowane w polskiej ustawie o podatku od towarów i usług.

Widać zatem wyraźnie, że zakres usług, które mogą zostać zwolnione ze stosowania kasy fiskalnej jest stosunkowo wąski, przez co tak naprawdę niewielu podatników może z tego prawa skorzystać. Próby wykazania, iż prowadzona działalność gospodarcza może być uznana za usługi świadczone drogą elektroniczną, w przeszłości niejednokrotnie kończyły się sporem z fiskusem tak jak w przypadku pewnego przedsiębiorcy.

Spółka osobowa świadczyła w serwisie teleinformatycznym usługę umożliwiającą przedsiębiorcom i osobom fizycznym korzystanie on-line z porad prawnych, poprzez kontakt z prawnikiem, otrzymywanie wzorów pism, opinii, dostęp do treści o tematyce prawniczej.

Wspólnicy nie wykonywali żadnego z zawodów prawniczych, a zarówno spółka, jak i oni sami nie świadczyli pomocy prawnej polegającej na reprezentacji sądowej i przedsądowej. Tym samym uważali, że mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy fiskalnej, które przysługuje podatnikom świadczącym usługi drogą elektroniczną.

Zarówno fiskus, jak i wojewódzki sąd administracyjny uznały jednak, że o charakterze usługi decyduje jej treść i zakres objętych nią czynności. Fakt, iż usługa jest wykonywana przez Internet nie oznacza automatycznie, że jest to usługa świadczona drogą elektroniczną, która mogłaby zostać objęta przewidzianym w przepisach zwolnieniem.

Bardziej przychylnym okiem spojrzał na sprawę Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 30 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 306/16, wytknął sądowi pierwszej instancji brak wnikliwego rozpatrzenia sprawy.

Wojewódzki sąd administracyjny ponownie rozpoznając sprawę, będzie musiał wziąć pod uwagę argument podatnika, iż świadczenie usług prawniczych a zapewnienie dostępu do informacji o charakterze prawnym to dwie odmienne usługi.

NSA zwrócił także uwagę na konieczność jasnego zdefiniowania usług prawniczych w sytuacji, gdy przepisy podatkowe takiej definicji nie zawierają. Jakkolwiek omawiana sprawa wciąż nie jest zakończona, to już na tym etapie widać, że skorzystanie ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej nie jest sprawą łatwą i organy z pewnością będą wnikliwie badać, czy działalność podatnika spełnia w tym zakresie ustawowe kryteria.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec