COVID – zawieszenie terminów i inne implikacje
Pandemia COVID-19 przyniosła ze sobą lawinę implikacji prawnych na różnych obszarach życia społecznego. Poniżej zamieszczamy wybrane publikacje Kancelarii Skarbiec odnoszące się do tych zagadnień, wskazując na wpływ regulacji wiązanych z pandemią koronawirusa na prawo podatkowe, gospodarcze i cywilne.
Robert Nogacki: Koronawirus furtką do całkowitej inwigilacji Polaków
2020-04-21: Rządy całego świata wprowadzają ograniczenia w wolnościach i prawach obywateli, tłumacząc swoje postępowanie walką z koronawirusem. Jednym z najgorliwiej dbających o dobro ogółu kosztem swobód jednostki jest polski rząd. Obecnie już przy samym wjeździe do RP dana osoba musi podać swoje dane, numer telefonu, a także miejsce, do którego się kieruje celem odbycia dwutygodniowej kwarantanny. Później jest zobowiązana stale informować władze o swoim położeniu, umożliwić jego śledzenie. A to tylko potwierdzenie trendu działań władzy państwowej, który, postępując w takim tempie, wkrótce będzie mógł całkowicie śledzić i kontrolować każdy krok jednostki, a zatem i całych rodzin, organizacji i firm.
2020-10-21: Organ podatkowy doręczył podatnikowi decyzję wymiarową 6 marca 2020 r. Podatnik odwołał się od niej e-mailem 17 marca 2020 r. Organ stwierdził jednak, że nie zostało ono skutecznie wniesione, bo nie zawiera wiążącego podpisu elektronicznego. Podatnik przesłał więc swoje odwołanie klasycznym pismem w formie papierowej. Jednak organ znów uznał je za nieskuteczne, gdyż zostało wniesione już po terminie, który upłynął 20 marca. W odpowiedzi podatnik powołał się na COVID-ową specustawę z 2 marca 2020 r., zgodnie z którą na czas trwania stanu epidemii nie biegną żadne terminy przewidziane przepisami prawa administracyjnego. I wygrał.
Robert Nogacki: Organy skarbowe wykorzystują COVID jako wymówkę do wstrzymywania firmom zwrotów VAT
2021-02-12: Postanowieniem z kwietnia 2020 r. naczelnik urzędu skarbowego przedłużył do 30 września 2020 r. termin zwrotu spółce nadwyżki zapłaconego przez nią VAT. W uzasadnieniu konieczności dłuższego przetrzymania należnych przedsiębiorcy pieniędzy powołał się m.in. na panującą w Polsce pandemię koronawirusa, wpływającą na tok czynności weryfikacyjnych. Postanowienie to uchylił sąd, podnosząc, że organ w żaden sposób nie wyjaśnił, dlaczego i jak COVID wpływa na spowolnienie kontroli podatkowej i czynności sprawdzających w spółce.
Robert Nogacki: Terminy sprawozdań finansowych w czasie epidemii COVID-19
2020-06-18: Podmioty zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych jak również te, które dobrowolnie wybrały taki model ewidencjonowania swojej działalności, zobowiązane są m.in. do sporządzania, zatwierdzania, poddawania badaniu i składania do właściwego rejestru sądowego swoich corocznych sprawozdań finansowych. Na ich sporządzenie mają czas do 31 marca roku następnego po roku objętym sprawozdaniem, a na zatwierdzenie do 30 czerwca. Ale w bieżącym roku, z uwagi na panującą epidemię koronawirusa, która przypadła w najgorętszym czasie wypełniania obowiązków sprawozdawczych, Minister Finansów wydłużył te i inne terminy na ich realizację.
Robert Nogacki: Odwołanie stanu zagrożenia epidemiologicznego – skutki podatkowe
2023-06-30:Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26.04.2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego zakłada, że z dniem 1 lipca 2023 r. zostanie on odwołany. Warto przygotować się do tego od strony podatkowej, ponieważ cześć przepisów do których podatnicy zdążyli się już przyzwyczaić, przestanie obowiązywać.
Robert Nogacki: COVID a kary umowne
2021-12-20: Pandemia COVID-19 nie pozostaje bez wpływu na prowadzenie działalności gospodarczej. Zdarza się, że ze względu na ograniczenia związane z pandemią przedsiębiorcy nie zdążą na czas wykonać świadczeń, do których się zobowiązali. W takich przypadkach umowy często przewidują kary umowne za opóźnienia. W związku z tym zrodziło się pytanie, czy kary umowne, niezawinione przez podatnika, a będące skutkiem pandemii można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Robert Nogacki: Nieobecność na rozprawie z powodu zakażenia COVID-19
2022-05-31: W trakcie toczącego się postępowania cywilnego powód dwukrotnie wnosił, przed rozpoczęciem rozpraw, o odroczenie ich terminu z uwagi na zachorowanie na COVID-19 i w konsekwencji konieczność odbycia izolacji. Sąd rejonowy nie uwzględnił drugiego wniosku i wydał wyrok pod nieobecność powoda. Ten odwołał się od wyroku podnosząc, że pozbawiono go podstawowych praw do obrony swoich interesów w procesie cywilnym, mimo że złożył wniosek o odroczenie rozprawy z powodu choroby. Kto miał rację?
Robert Nogacki: Termin spełnienia zobowiązań administracyjnych w czasie COVID-19
2023-09-26: W przypadku stwierdzenia niedochowania przez stronę terminu do spełnienia zobowiązań administracyjnych, w tym podatkowych, w okresie obowiązywania w Polsce stanu epidemii, organy miały obowiązek informowania o uchybieniu i wyznaczania stronie dodatkowych 30 dni na złożenie wniosku o przywrócenie terminu – potwierdził w wyroku z 2 sierpnia 2023 r. WSA w Gorzowie Wlkp.
Robert Nogacki: Areszty i więzienia potencjalnymi epicentrami koronawirusa
2020-03-19: Amerykanie biją na alarm: areszty i więzienia szybko stają się niebezpiecznym miejscem dla więźniów i personelu – wylęgarnią koronawirusa. Ale to nie tylko problem amerykański, ale również świata, a więc i polski. Nie ma tu miejsca na półśrodki – należy podjąć działania radykalne, wręcz rewolucyjne.
Robert Nogacki: Co mogą zrobić przedsiębiorcy w obliczu siły wyższej epidemii koronawirusa
2020-03-18: Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia, pandemie grypy mogą trwać miesiące, a nawet lata. Dotykają dużej części populacji, co powoduje znaczne obciążenie dla służby zdrowia i innych podstawowych usług, co z kolei może prowadzić do znacznych strat gospodarczych (www.euro.who.int). Co w tej sytuacji czeka przedsiębiorcę, którego działalność została zamknięta lub – co najmniej – poddana kwarantannie?
Robert Nogacki: Koronawirus a zobowiązania cywilnoprawne
2020-03-18: Wydarzenia ostatnich tygodni spowodowane zagrożeniem wirusem COVID-19 nie mają precedensu w historii ostatnich kilkudziesięciu lat. Z każdym dniem coraz większa liczba przedsiębiorców nie jest w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań cywilnoprawnych. Skalę wyzwań tym wywołanych można śmiało porównać do skutków nagłego wybuchu wojny.
Robert Nogacki: Koronawirusowy vis maior – czy w związku z pandemią przedsiębiorca może zasadnie powołać się na siłę wyższą
2020-03-18: W 1997 roku w wyniku powodzi stulecia zostały zalane między innymi 23 budynki sądów. Z oczywistych względów te sądy nie były w stanie funkcjonować do czasu usunięcia skutków powodzi. Pomijając olbrzymią tragedię spowodowaną ówczesną powodzią, z prawnego punktu widzenia był to klasyczny przykład siły wyższej. Czy tak samo jest z obecną pandemią koronawirusa?
Robert Nogacki: Umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę w dobie koronawirusa
2020-05-21: Podatnicy w celu ratowania swojej płynności finansowej, zwłaszcza w dobie ograniczeń wywołanych pandemią COVID-19, mogą skorzystać z wielu instytucji podatkowych, dotychczas przeznaczonych na wyjątkowe okoliczności. Jedną z nich jest wnioskowanie o umorzenie w całości bądź w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę czy opłaty prolongacyjnej. Aby skorzystać z tej instytucji, niezbędne jest spełnienie określonych warunków oraz pozytywna decyzja organu podatkowego.
Robert Nogacki: Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej wynikający z COVID-19 a odliczenie VAT z faktur zakupowych
2021-04-13: W związku z epidemią koronawirusa rząd zakazuje prowadzenia niektórych rodzajów działalności gospodarczej. W konsekwencji przedsiębiorcy nie mogą otwierać swoich biznesów i nie osiągają przychodów. Często jednak podpisane umowy powodują konieczność ponoszenia różnych wydatków. Może pojawić się więc wątpliwość, czy w przypadku ponoszenia wydatków w czasie zamknięcia działalności gospodarczej, która nie wiadomo kiedy zostanie ponownie otwarta, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z dokonywanymi zakupami.
Robert Nogacki: Darowizny na walkę ze skutkami pandemii COVID-19
2021-08-19: Pandemia COVID-19 zmieniła znacząco funkcjonowanie całego społeczeństwa. Na znaczeniu zyskały idee solidaryzowania się z osobami dotkniętymi skutkami COVID-19. Także Ministerstwo Finansów wyszło z inicjatywą, jaką jest umożliwienie przedsiębiorcom odliczenia kwot darowizn przekazanych w związku ze skutkami COVID-19. Polski ustawodawca wprowadził jednak szereg wyjątków i ograniczeń, zarówno przedmiotowych, dotyczących samego przedmiotu darowizny, jak i podmiotowych, czyli podmiotów obdarowanych. Istotne jest, aby przedsiębiorca decydujący się na dokonanie darowizny ze względów podatkowych znał konsekwencje dokonania darowizny, które dodatkowo uzależnione są od daty jej dokonania.
Robert Nogacki: Przechodzący kwarantannę muszą mieć, pod groźbą grzywny, specjalną aplikację i robić sobie „selfie”
2020-04-03: To nie jest Prima Aprilis. Ministerstwo Cyfryzacji 1 kwietnia 2020 r. wystosowało w mediach społecznościowych komunikat o wprowadzeniu z tą datą obowiązku korzystania z rządowej aplikacji przez osoby poddane kwarantannie w związku z podejrzeniem zarażenia wirusem COVID-19. Zamieszczony na stronie ministerstwa pełen komunikat potwierdza, że obowiązek ten dotyczy objętych 14-dniową kwarantanną osób, które miały kontakt z zarażonymi lub podejrzewanymi o zakażenie koronawirusem, a także osób wjeżdżających do Polski. To kolejne z wprowadzonych koronawirusową specustawą obostrzeń, za których naruszenie grozi wysoka kara.
Robert Nogacki: Wynagrodzenie pracownika w czasie epidemii. Czy pracodawca musi je wypłacać?
2020-03-20: Ogłaszamy na obszarze Polski stan zagrożenia epidemicznego – powiedział rząd i pozamykał lub ograniczył klientom dostęp do poszczególnych form działalności i przemieszczania się. Co więcej, cały kraj funkcjonuje pod hasłem „zostań w domu”. Jak w tych warunkach funkcjonować mają przedsiębiorcy, których firmy nie mogą zrobić sobie wakacji, tak jak uczniowie? Nie ma odbiorców towarów i usług, nie ma przychodu przedsiębiorstwa, nie ma środków na kredyty, leasingi, rachunki i wynagrodzenia. Te ostatnie pracodawca musi wypłacać. Czy na pewno?
Robert Nogacki: Tarcza antykryzysowa? Nie zaimponuje Europie, która nie cofnie się nawet przed nacjonalizacją
2020-03-20: Ogłoszona w dniu wczorajszym przez premiera Mateusza Morawieckiego tzw. tarcza antykryzysowa jest niewątpliwie znaczącym kołem ratunkowym dla polskiego biznesu, która, na pierwszy rzut oka, robi wrażenie. 212 mld zł na sanację polskiej gospodarki i wsparcie przedsiębiorców, to kwota wydawałoby się imponująca. Diabeł wszak, jak zwykle, tkwi w szczegółach, a jeśli się im przyjrzeć to okaże się, iż tak naprawdę tylko 61,3 mld zł (a więc niecałe 14 mld euro) ma pochodzić z budżetu, pozostała część to m.in. gwarancje zapewnione przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Robert Nogacki: Zapłata podatku, a koronawirus jako siła wyższa – podatnik uniknie odpowiedzialności karnej ale sam obowiązek zapłaty nie wygaśnie
2020-03-20: Koronawirus sparaliżował działanie polskich przedsiębiorców. Panująca obecnie sytuacja stała się przyczyną kryzysu, którego nie można było przewidzieć. Przedsiębiorcy nie mając żadnych szans odczytać nadchodzącego załamania, zostali postawieni przed faktem dokonanym w postaci braku możliwości przeciwdziałania oraz wdrożenia odpowiednich rozwiązań. Taki stan rzeczy dotyczy głównie mikroprzedsiębiorców, którzy stanowią ponad 90% wszystkich przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce. Brak odpowiedniej wysokości kapitału własnego takich podmiotów w połączeniu ze spadającą płynnością finansową oraz wzrostem bieżącego zadłużenia nie pozwala na regulowanie bieżących zobowiązań, w tym zobowiązań podatkowych. Stąd już krótka droga do upadłości, bowiem trudno wyobrazić sobie implementację działań naprawczych w obliczu nagłego odpływu odbiorców.
Robert Nogacki: Koronawirus a spłata kredytów i rat leasingowych przez przedsiębiorców
2020-03-19: Generalną regułą stosunków zobowiązaniowych, umów, jak i podstawowym obowiązkiem ich stron, jest spełnienie ciążących na nich zobowiązań. Potwierdza to przepis art. 353 Kodeksu cywilnego, stanowiący, że w stosunkach tych wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Od reguły tej istnieją odstępstwa, a jedną z przesłanek takich odstępstw jest wystąpienie siły wyższej, czyli czynnika, który uniemożliwia dłużnikowi spełnienie świadczenia. Takim czynnikiem jest panująca obecnie epidemia koronawirusa, powodująca utratę płynności finansowej przedsiębiorców. Czy przedsiębiorcy mogą się na nią powoływać i nie spłacać rat leasingowych oraz rat zaciągniętych kredytów?
Robert Nogacki: Rezygnacja z zaliczek uproszczonych na podatek dochodowy w trakcie roku – szczególne rozwiązanie na czas pandemii
2020-08-10: Pandemia COVID-19 oraz kilkumiesięczny lockdown okazały się poważnym problemem dla przedsiębiorców. Brak możliwości prowadzenia biznesu lub znaczne ograniczenia w tym zakresie sprawiły, że dla zachowania miejsc pracy oraz utrzymania działalności konieczna stała się pomoc państwa. Oprócz pomocy czysto finansowej przewidziano także rozwiązania prawne, które modyfikują niektóre obowiązki podatkowe. Jednym z nich jest możliwość rezygnacji przez małych podatników w trakcie roku z płacenia uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy oraz przejście na rozliczenia oparte na faktycznym dochodzie.
