Ponad 30 nowych opłat, podatków i danin

Prezentująca w sejmie projekt budżetu państwa na 2019 r. Minister Finansów Teresa Czerwińska zareklamowała go, jako budżet o najniższym deficycie od 2009 r., który ma wynosić jedynie 28,5 mld zł.

Przyczyną tak niskiego zdaniem Minister deficytu jest korzystna sytuacja makroekonomiczna obejmująca wzrost gospodarczy przy jednoczesnym powrocie umiarkowanej inflacji. Minister poinformowała również o wyższych dochodach budżetowych, zwłaszcza podatkowych, osiągniętych dzięki działaniom uszczelniającym system podatkowy.

Przedstawiając rządową wizję przyszłości, Teresa Czerwińska powiedziała: „Kierunki rozwoju gospodarczego Polski na najbliższe lata wskazuje „Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”. (…) W tę strategię wpisuje się prowadzona przez rząd przyjazna wzrostowi gospodarczemu polityka budżetowa” (Sprawozdanie stenograficzne z 69. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 4 października 2018 r.).

Zgoła odmienne spojrzenie na wyniki budżetowe zaprezentowali posłowie opozycji. „To jest budżet, w którym dochody nie zwiększyły się dzięki dobremu rządzeniu. One się zwiększyły, dlatego że w ostatnich 3 latach ponad 30 razy podnieśliście opłaty i wprowadziliście różnego rodzaju nowe podatki” – stwierdził poseł Sławomir Neumann.

Wśród przykładów tych danin wymienił: podatek bankowy, podatek od firm ubezpieczeniowych, tzw. opłatę OZE, czyli opłatę z tytułu odnawialnych źródeł energii, opłatę recyklingową, pozostawioną wyższą 23% stawkę VAT, a nawet podatek od deszczu, czyli nową opłatę wynikającą z prawa wodnego.

Wśród minusów projektu budżetu poseł wskazał również na zwiększone nakłady na administrację publiczną, których suma w 2019 r. ma wynieść 1 mld 800 mln zł, oraz podwyżkę w przyszłym roku od 30% do 70% cen energii dla odbiorców przemysłowych i samorządów.

Przedstawiciele rządu są jednak świadomi negatywnego zjawiska, jakim są rosnące opłaty, zwłaszcza dla prowadzących działalność gospodarczą. 9 października 2018 r., a więc już po obradach sejmu, Jadwiga Emilewicz, Minister Przedsiębiorczości i Technologii, odnosząc się do rosnących cen energii elektrycznej, powiedziała w programie „Money. To się liczy”: „Ceny prądu wystrzeliły. To zmartwienie przede wszystkim dla polskich przedsiębiorców, dla których wyższe rachunki mogą być gwoździem do trumny. Staramy się minimalizować ryzyko podwyżek. Dziś pod obrady rządu trafia ustawa, która zwiększa tzw. obligo giełdowe”.

To, co miało być zaletą prezentowanego projektu przyszłorocznego budżetu, zdaniem posłanki Pauliny Hennig-Kloski jest jedną z jego największych wad.

Deficyt w wysokości 28,5 mld zł nie broni się bowiem w zestawieniu z projektami przyszłorocznych budżetów innych państw Unii Europejskiej, z których aż 13 przewiduje nadwyżkę budżetową w 2019 r. Kolejnych 8 państw planuje budżet zerowy lub o deficycie niższym od Polski.

Posłanka stwierdziła, że obecna polityka budżetowa nie sprzyja wzrostowi gospodarczemu. Wg przytoczonych przez nią danych stopa inwestycji na koniec II kwartału 2018 r. wynosi 17,8%, co oznacza, że jest najniższa od 22 lat.

Jej zdaniem przyczynami takiego stanu są przede wszystkim niestabilność prawa oraz brak rąk do pracy i presja płacowa. Poseł Włodzimierz Nykiel jako przyczynę spadku wskaźnika inwestycji wskazał niepewność przedsiębiorców co do przyszłości.

W opublikowanym przez Bank Światowy rankingu miejsc na świecie sprzyjających prowadzeniu biznesu „Doing Business 2018” Polska spadła z 24 na 27 pozycję. Jedną z głównych przyczyn niższych notowań jest spadek Polski z 47 na 51 lokatę w rankingu biorącym za kryterium stopień skomplikowania systemu podatkowego.

Do obniżenia tych notowań odniósł się w swoich rekomendacjach Związek Przedsiębiorców i Pracodawców (dalej: ZPP) przy okazji publikacji swojego raportu „Warunki prowadzenia firm w Polsce 2018”. ZPP zauważył, że Polska zajęła pod względem skomplikowania systemu podatkowego gorsze miejsce niż takie kraje jak Botswana, Azerbejdżan czy Rwanda.

Skalę problemu zobrazowała Katarzyna Niemyjska, dyrektor Departamentu Prawa i Legislacji ZPP: „Pięć ustaw, kluczowych dla polskiego systemu podatkowego, zajmuje ponad 1 200 stron tekstu.

Przy optymistycznym założeniu, że średnie tempo czytania to 200 słów na minutę, a 250 słów mieści się na stronie, lektura tych przepisów zajęłaby ponad 26 godzin czytania bez przerwy. A warto pamiętać, że to tylko fragment całości, ponieważ do tego należałoby jeszcze doliczyć orzecznictwo sądów czy interpretacje wydawane przez organy podatkowe”.

W świetle powyższych danych przedsiębiorcom może być trudno uwierzyć w realizację zapowiedzi przyjaznej wzrostowi gospodarczemu polityki budżetowej rządu. Odwrotny bowiem skutek wywołują liczne zmiany w przepisach podatkowych, a już z pewnością podnoszone opłaty i wprowadzane nowe podatki.

Dlatego dla polskich przedsiębiorców wciąż korzystniejsze warunki do prowadzenia biznesu, planowania podatkowego i ochrony majątku firmy oferują takie kierunki jak Malta, Cypr czy Gibraltar. Siódme miejsce w rankingu Banku Światowego przyjaznych dla biznesu miejsc zajęła Wielka Brytania, co pokazuje, że nawet w obliczu Brexitu zachowuje miano wysoce przychylnej przedsiębiorcom jurysdykcji.

A zgodnie z najnowszym projektem rozporządzenia Ministra Finansów z 4 października 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, w przyszłym roku zobowiązanymi do ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas fiskalnych zostaną zwolnieni dotąd: rikszarze, dorożkarze, sprzątaczki, a nawet flisacy pienińscy.

Projekt przewiduje usunięcie z listy czynności wyłączonych z obowiązku ewidencjonowania m.in.: transport drogowy pasażerski pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta, usługi związane z utrzymaniem porządku w budynkach i usługi w zakresie transportu osób na rzece Dunajec przez flisaków pienińskich.

23 października 2018 r., czyli niespełna trzy tygodnie później, podczas pierwszego dnia kolejnego, 70. posiedzenia sejmu, odbyły się pierwsze czytania rządowych projektów ustaw m.in.: o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej.

Podczas obrad nie mówiono już wówczas o 30, a o 36, 37 nowych lub podwyższanych w ostatnich trzech latach podatkach lub daninach (Sprawozdanie stenograficzne z 70. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 października 2018 r.).

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec